آریا بانو - ماندگاری شیر مادر به دلیل ترکیب منحصر به فرد مواد مغذی، آنتی‌بادی‌ها و هورمون‌ها، به تقویت سیستم ایمنی نوزاد و رشد سالم او کمک می‌کند و ارتباط عاطفی عمیقی ایجاد می‌کند.

شیر مادر، بهترین و کامل‌ترین غذا برای نوزادان است. اما ممکن است مادران بخواهند شیر اضافی خود را برای مواقعی که در کنار نوزادشان نیستند، ذخیره کنند. در این صورت، دانستن نحوه صحیح نگهداری از شیر مادر بسیار مهم است. ماندگاری شیر مادر را در پرشین وی ببینید.
ماندگاری شیر مادر
شیر مادر به عنوان منبع اصلی تغذیه نوزادان، نیاز به نگهداری صحیح دارد تا ارزش غذایی و ایمنی آن حفظ شود.
عوامل موثر بر ماندگاری شیر مادر
ماندگاری شیر مادر به عوامل مختلفی بستگی دارد، از جمله:
دمای محیط : هر چه دما بالاتر باشد، شیر سریع‌تر فاسد می‌شود. نوع ظرف : استفاده از ظروف تمیز و استریل بسیار مهم است. روش جمع‌آوری شیر : نحوه دوشیدن شیر و انتقال آن به ظرف نیز بر ماندگاری آن تاثیرگذار است. سن شیر : شیر تازه نسبت به شیری که چند ساعت در دمای محیط مانده است، ماندگاری بیشتری دارد. ماندگاری شیر مادر در دمای اتاق
شیر مادر در دمای اتاق (حدود 25 درجه سانتی‌گراد) می‌تواند به مدت 4 تا 6 ساعت نگهداری شود. در شرایط بهداشتی مناسب، این زمان ممکن است به 6 ساعت نیز برسد، اما با توجه به دما و شرایط محیطی، بهتر است شیر در 4 ساعت اول مصرف شود. اگر شیر مادر در معرض گرما یا نور مستقیم خورشید قرار گیرد، کیفیت آن سریع‌تر کاهش می‌یابد. بنابراین، برای حفظ کیفیت شیر، توصیه می‌شود آن را در مکانی خنک و دور از نور مستقیم نگهداری کنید. همچنین، اگر نیاز به نگهداری طولانی‌مدت دارید، بهتر است شیر را به یخچال یا فریزر منتقل کنید
ماندگاری شیر مادر در فریزر
شیر مادر را می‌توان در فریزر به مدت 6 تا 12 ماه نگهداری کرد. بهترین دما برای فریز کردن شیر مادر منفی 18 درجه سانتی‌گراد یا سردتر است. هرچند که توصیه می‌شود برای حفظ کیفیت و ویتامین‌های موجود در شیر، آن را حداکثر تا 6 ماه مصرف کنید. همچنین، پس از یخ‌زدایی، شیر باید در عرض 24 ساعت مصرف شود و نباید دوباره منجمد شود، زیرا این کار باعث کاهش کیفیت شیر خواهد شد
ماندگاری شیر مادر بعد از دوشیدن
پس از دوشیدن، شیر مادر باید بلافاصله ذخیره شود. در دمای اتاق، شیر مادر می‌تواند 4 تا 6 ساعت باقی بماند. اگر آن را به یخچال منتقل کنید، می‌توانید تا 3 تا 5 روز از آن استفاده کنید. همچنین در صورت فریز کردن، ماندگاری آن به 6 تا 12 ماه افزایش می‌یابد. برای حفظ کیفیت و ایمنی شیر، رعایت نکات بهداشتی هنگام دوشیدن و ذخیره‌سازی بسیار مهم است
ماندگاری شیر مادر چقدر است
مدت زمان ماندگاری شیر مادر بستگی به محل نگهداری آن دارد:
دمای اتاق: 4 تا 6 ساعت یخچال (4 درجه سانتی‌گراد): 3 تا 5 روز فریزر (منفی 18 درجه سانتی‌گراد): 6 تا 12 ماه این زمان‌ها بسته به شرایط محیطی و نحوه نگهداری ممکن است متفاوت باشد. برای حفظ کیفیت و ایمنی شیر، بهتر است از آن در کوتاه‌ترین زمان ممکن استفاده کنید
ماندگاری شیر مادر در محیط خانه
در محیط خانه، اگر دمای اتاق بین 16 تا 25 درجه سانتی‌گراد باشد، شیر مادر باید حداکثر 4 تا 6 ساعت مصرف شود. اگر نیاز دارید که مدت بیشتری نگه‌داری شود، بهتر است آن را به یخچال منتقل کنید که می‌تواند تا 3 روز سالم بماند. استفاده از ظرف‌های مناسب و رعایت نکات بهداشتی هنگام ذخیره‌سازی نیز تأثیر زیادی بر ماندگاری و کیفیت شیر دارد.
ماندگاری شیر مادر بیرون از یخچال
شیر مادر بیرون از یخچال (در دمای اتاق) معمولاً می‌تواند 4 تا 6 ساعت باقی بماند. این مدت زمان تحت تأثیر دما و شرایط محیطی قرار دارد؛ بنابراین اگر دما بالاتر از حد معمول باشد، این زمان کاهش می‌یابد. برای حفظ کیفیت شیر بهتر است آن را در مکان‌های خنک و دور از نور مستقیم خورشید نگهداری کنید.

حفظ ارزش غذایی شیر برای نوزاد
نکات مهم برای نگهداری شیر مادر
ظروف مناسب : از ظروف مخصوص نگهداری شیر مادر استفاده کنید. این ظروف معمولاً از پلاستیک با کیفیت بالا ساخته شده‌اند و عاری از مواد شیمیایی مضر هستند.
برچسب زدن : روی هر ظرف تاریخ و مقدار شیر را بنویسید.
یخ‌زدایی صحیح : برای یخ‌زدایی شیر، ظرف حاوی شیر را در قسمت پایین یخچال قرار دهید. از قرار دادن مستقیم ظرف در آب گرم خودداری کنید.
تکرار استفاده از شیر ذوب شده : شیری که یکبار ذوب شده است، باید ظرف 24 ساعت مصرف شود و مجدداً منجمد نشود.
بو و مزه شیر : اگر شیر بوی ترش یا طعم عجیبی داشت، آن را دور بریزید.
چه مواقعی لازم است مادر شیر خود را بدوشد؟
برخی مواقع مادر لازم است شیر خود را بدوشد و به وسیله فنجان، قاشق، قطره چکان، سرنگ و یا لوله معده به کودک خود بدهد از جمله:
زمانی که نوزاد نارس است و یا به دلیل بیماری در بیمارستان بستری است و نیاز به شیر مادر دارد.
شیرخوارانی که نمی توانند به دلیل نقایص مادرزادی مانند شکاف بزرگ کام نمی توانند سینه مادر را بمکند.
نوزادانی که مادر شاغل دارند و امکان شیردهی آنها به دلیل ساعات کاری مادر برای او امکان پذیر نیست.
بنابراین این مادران باید هر 3 ساعت یک بار هر دو پستان خود را بدوشند و شیر را در یخچال نگهداری کنند .
نکاتی مهم قبل از دوشیدن شیر مادر
برای دوشیدن شیر زمانی را انتخاب کنید که پستان مادر پر شیر باشد ، بهتر است این زمان صبح باشد اما هر زمان دیگری نیز مادران می توانند شیر خود را بدوشند مثلا می توانند بعد از تغذیه مستقیم نوزاد ، شیر اضافی پستان کاملا
تخلیه نشده و یا پستان که شیرخوار از آن شیر نخورده است را بدوشند.
قبل از شروع دوشیدن شیر، بهتر است مادریک نوشیدنی گرم مانند شیر، چای کم رنگ بنوشد ویا سوپ بخورد و 10 – 20 دقیقه استراحت کند ، مایعات گرم از مایعات سرد بیشتر به ترشح شیر کمک می کنند.
قبل از دوشیدن شیر نباید مادران سیگاری ، سیگار مصرف کنند.
قبل از دوشیدن شیر 5 – 10 دقیقه یک حوله گرم و مرطوب برای بهتر جریان یافتن شیر و رگ کردن پستان، روی آن قراردهید.
بهتر است قبل از دوشیدن شیر برای افزایش یافتن شیربه حمام کردن، ماساژ پستان، ماساژ ستون فقرات ناحیه پشت و یا نوک پستان برای یک تا دو دقیقه بپردازید.
وسایل مورد استفاده برای دوشیدن شیر باید تمیز باشد و عاری از هرگونه میکرو که برای دوشیدن شیر به کار می روند باید تمیز و باشند .
قبل از دوشیدن باید دست ها و ظروف را خوب شسته و آماده شویم.

عوامل موثر بر ماندگاری شیر مادر
هر آنچه باید درباره شیر مادر بدانید
1. ترکیبات شیر مادر
شیر مادر شامل مواد مغذی و آنتی‌بادی‌هایی است که برای رشد و سلامت نوزاد ضروری هستند. این ترکیبات شامل:
پروتئین‌ها : رشد بافت‌ها و تنظیم سیستم ایمنی.
چربی‌ها : تامین انرژی و کمک به جذب ویتامین‌های محلول در چربی.
کربوهیدرات‌ها : گلوکز و لاکتوز به عنوان منبع انرژی.
ویتامین‌ها و مواد معدنی: برای رشد و تکامل بهینه نوزاد.
2. سیستم ایمنی
شیر مادر حاوی آنتی‌بادی‌ها و سایر مواد ایمنی‌زا است که به نوزاد در مبارزه با عفونت‌ها کمک می‌کند. این ایمنی موقت موجب محافظت نوزاد تا زمانی می‌شود که سیستم ایمنی خود را تقویت کند.
3. تأثیر بر روابط عاطفی
شیردهی نه تنها برای نوزاد بلکه برای مادر نیز فواید روانی دارد. ارتباطات عاطفی و نوازش‌های حین شیر دادن، باعث تقویت پیوند بین مادر و نوزاد می‌شود.
4. مدت زمان شیردهی
بهتر است نوزادان تا شش ماهگی فقط از شیر مادر تغذیه کنند. پس از آن، می‌توان با غذاهای مکمل ادامه‌دار داد. شیردهی تا سنین بالاتر (2 سال یا بیشتر) نیز توصیه می‌شود.
5. وضعیت‌های خاص
در برخی شرایط، مانند بیماری‌های خاص مادر، عفونت یا مصرف داروهای خاص، ممکن است شیر مادر موقتا نامناسب شود و نیاز به مشاوره با پزشک وجود داشته باشد.
6. تأثیرات بر مادر
شیردهی به مادر کمک می‌کند تا به وزن ایده‌آل خود برگردد و خطر ابتلا به برخی بیماری‌ها مانند دیابت نوع 2 و سرطان سینه را کاهش می‌دهد.
7. کاهش ضایعات و هزینه‌ها
شیردهی به مادر و نوزاد این امکان را می‌دهد که از خرید فرمول‌های شیر و دیگر مواد غذایی کاله‌ها جلوگیری کنند و در نتیجه هزینه‌ها کاهش یابد.
شیردهی با توجه به مزایای بی‌نظیری که برای سلامتی نوزاد، مادر و همچنین بهبود ارتباط عاطفی بین آن‌ها دارد، به عنوان یکی از مهم‌ترین روش‌ها برای تغذیه نوزاد در دوره‌ی ابتدایی زندگی شناخته می‌شود.