بزرگنمايي:

آریا بانو - ایسنا / رئیس سازمان سینمایی با اشاره به طرح پیشنهاد تازه برای تغییر زمان جشنواره جهانی فجر، درباره وضعیت پروانه نمایش فیلم‌های حاضر در جشنواره ملی فجر و ماجرای آثار ویدیویی این رویداد توضیحاتی را ارائه داد.
چند روز تا شروع چهل‌وسومین جشنواره فیلم فجر باقی مانده و در روزهای گذشته خبرهای این رویداد مهم سینمایی بویژه برپایی "بخش ویژه" در صدر اخبار هنری قرار داشتند. مدیران جشنواره امسال درصدد هستند تا فرصتی را در قالب بخش ویژه برای فیلم‌هایی که در چند سال گذشته به دلایل گوناگون به اکران عمومی نرسیده‌اند فراهم کنند تا این جشنواره آیینه تمام نمایی از سینمای ایران باشد، به همین دلیل گمانه‌زنی‌ درباره این فیلم‌ها و سرنوشت‌شان به یکی از حاشیه‌های پیش از شروع جشنواره تبدیل شد.
البته به نظر می‌رسد موانع برای نمایش فیلم‌هایی که نامشان در این مدت مطرح بود برطرف شده اما دست‌اندرکاران جشنواره ترجیح می‌دهند که فهرست آثار این بخش پس از تعیین تکلیف نهایی اعلام شود.
بجز این‌ها، درباره فیلم‌های بخش مسابقه جشنواره (سودای سیمرغ) نیز نکاتی انتقادآمیز مطرح شده از جمله اینکه برخی از آن‌ها پروانه ساخت ویدیویی داشته‌اند. این یکی از موضوعاتی است که رئیس سازمان سینمایی معتقد است باید با بررسی‌های کارشناسی حل شود تا همانند جشنواره‌های معتبر دنیا چنین تفکیکی بین فیلم داستانی سینمایی و ویدیویی قائل نباشیم. او در این راستا تاکید دارد که بازنگری در آیین‌نامه‌های شوراهای پروانه ساخت و نمایش باید به صورت جدی دنبال شود.
ضرورت بازنگری در آیین‌نامه‌های صدور مجوز ساخت و نمایش
رائد فریدزاده در گفت‌وگویی با ایسنا در این زمینه بیان کرد:‌ از زمان تنظیم و تصویب آیین‌نامه‌های مرتبط با صدور مجوز ساخت و نمایش فیلم، سال‌ها گذشته و این‌ها نیاز به بازنگری دارند چرا که مواردی در آن‌ها وجود دارد که ممکن است الان اصلاً موضوعیت نداشته باشند یا لازم است کاملاً روشن و مشخص شوند؛ مثلاً در آیین‌نامه پروانه نمایش هنوز منع نمایش دخانیات وجود دارد در حالی که شاید این کار از مقتضیات نشان دادن یک شخصیت منفی باشد. پس با بررسی مجدد باید بتوان به سمتی رفت که قواعد بر اساس مصادیق مشخص شوند.
تفکیک پروانه سینمایی و ویدیویی باید برطرف شود
او افزود: هر دو آیین‌نامه (پروانه ساخت و نمایش) باید بازنگری شوند و در کنار این جریان، اگر اعضای شوراها و دوستان دیگر هم بپذیرند باید به سمتی برویم که دیگر میان پروانه ساخت سینمایی و غیرسینمایی یا همان ویدیویی تفکیکی وجود نداشته باشد چون دوره این نوع تفکیک‌ها گذشته است. در حال حاضر باید به سمتی حرکت کنیم که فقط یک مدل مجوز داشته باشیم و صدور مجوز ساخت از یک درگاه باشد. بخشی از این ماجرا توافق عمومی می‌خواهد و بخشی دیگر هم به راهکارهای قانونی احتیاج دارد و ممکن است لازم به انجام اصلاح یا گرفتن مجوز از هیئت وزیران باشد. نفس قضیه این است که با توجه به اقتضائات امروز باید یک آیین‌نامه جدید نوشته شود تا این همه شورا و کارگروه تشکیل نشود و در نهایت کار سینماگران هم راحت‌تر انجام و مسیر فعالیت هموار شود.
وی اضافه کرد:‌ در این مورد به عرضه خارجی فیلم‌ها می‌توان اشاره کرد که باید بررسی جداگانه‌ای برای آن‌ها در نظر گرفت. در این بخش یک گروه متخصص باید فیلم‌ها را ببیند تا صدور مجوز فیلم برای نمایش در خارج از کشور و شرکت در جشنواره‌ها در زمانی کمتر بررسی شود؛ در حالی که در شرایط فعلی ممکن است با طولانی شدن فرایند صدور پروانه نمایش برای حضور فیلم‌ها جشنواره‌های خارجی مانع ایجاد شود.
شرع، قانون و اخلاق؛ سه اصل در حوزه ممیزی
فریدزاده درباره اینکه آیا در حوزه ممیزی محتوا هم تغییراتی در آیین‌نامه‌ها ایجاد خواهد شد، با بیان اینکه «فیلمسازان بسیاری اصول را بهتر می‌دانند» گفت: اگر چهارچوب و اصول کاملاً مشخص باشد دیگر اعمال سلیقه و سوءتفاهم به وجود نمی‌آید؛ ضمن اینکه در این مورد سه اصل داریم؛ یکی شرع است، یکی قانون و دیگری هم اخلاق که باید بر این مبنا حتی در نامگذاری تولیدات هم با دقت کافی عمل کرد.
پروانه اکران جشنواره‌ای یا عمومی؟
او در پاسخ به اینکه آیا معتقد بر این است که فیلم‌های جشنواره فجر با نگاهی بازتر و ممیزی کمتر نمایش داده شوند؟ گفت: از قدیم الایام این تفکیک وجود داشت که یک اکران جشنواره‌ای داشته باشیم و یک اکران عمومی ولی شخصاً قائل به این دوگانگی نیستم. چرا باید عده‌ای در جشنواره بتوانند یک چیزهایی را ببینند و عده‌ای دیگر نتوانند؟ اگر در فیلمی مشکلی وجود دارد باید از همان ابتدا حل شود، اما بخش عرفی آن از سالیان گذشته شکل گرفته آن هم به این دلیل که در جشنواره جماعت محدودتری فیلم می‌بینند پس می‌توان آن‌ را راحت‌تر نمایش داد. ضمن اینکه ممکن است با توجه به فشردگی آماده‌سازی فیلم‌ها فرصت کافی برای اعمال اصلاحات وجود نداشته باشد، بنابراین شاید باید بر اساس همان عرف پیش رفت.
رئیس سازمان سینمایی ادامه داد: البته به نظرم برای عرضه کردن فیلم‌ها به مخاطب متخصص و غیرمتخص باید تفکیک قائل شد. کسی که کارش سینماست یا اهل رسانه است و به صورت تخصصی سینما را دنبال می‌کند، می‌تواند فیلم‌ها را کامل ببیند ولی ممکن است فیلمی که خشونت زیادی دارد و جامعه شناسان و متخصصین رسانه‌ای آن را می‌بینند برای عموم مردم - با توجه به شرایط عمومی و روانی جامعه - قابل عرضه نباشد.
او درباره اینکه فیلم‌های جشنواره فجر امسال پروانه نمایش جشنواره‌ای می‌گیرند یا پروانه نمایش عمومی گفت: پیشنهاد من به دوستان شورای پروانه نمایش این بود که اگر می‌توانند پروانه نمایش دائمی دهند. منتها به دلیل تعداد زیاد فیلم‌ها که 37 اثر هستند، ممکن است پروانه فقط محدود به جشنواره شود، گرچه به نظرم بخش زیادی از فیلم‌ها مشکلی نخواهند داشت و پروانه نمایش دائمی می‌گیرند. با این حال تاکید من بر این بود که بین صدور پروانه نمایش جشنواره‌ای و دائمی فاصله زیادی نباشد یعنی اگر نکاتی وجود دارد اعلام شود که صاحبان فیلم‌ها، هم در جشنواره بدون دغدغه حاضر باشند و هم اطمینان خاطر پیدا کنند که پس از جشنواره مشکلی برای نمایش نخواهند داشت.
امیدوارم جشنواره امسال تداعی‌کننده خاطرات خوب باشد
وی درباره جشنواره فیلم فجر نیز اظهار کرد:‌ من بسیار امیدوار هستم که جشنواره خوبی در پیش داشته باشیم. این امیدبخش است که فردی مثل آقای شاهسواری از بدنه سینما با این قصد و نیت می‌آید که همه در کنار هم یک دوره خوب را سپری کنیم. همچنین به نظر می‌رسد شور و اشتیاق بیشتری نسبت به دوره‌های اخیر وجود دارد و امیدوارم دوره چهل‌وسوم جشنواره فجر تداعی‌کننده خاطرات خوب دورانی باشد که در جشنواره با اشتیاق بیشتری فیلم‌ها دیده می‌شدند. امیدوارم این حس خوب من تا آخر جشنواره استمرار داشته باشد تا از آن برای بعد از این جشنواره‌ی 10 روزه استفاده کنیم. سینمای ما دارای بن‌مایه‌هایی است که اگر بتوانیم کمک کنیم آن بخش دوباره پرورش یابد و از آن حراست شود امکان توسعه سینما هم به وجود می‌آید. اگر به اصل سینمای ایران برگردیم قطعاً اتفاقات خوبی رخ خواهد داد و عرصه برای حضور هرچه بیشتر فیلمسازان جوان بخصوص از شهرستان‌ها فراهم می‌شود؛ کسانی که هم استعداد دارند و هم سوژه‌های بکر و جذابی را می‌توانند نمایش دهند.
جشنواره جهانی فجر چه زمانی برگزار می‌شود؟
رائد فریدزاده در پایان این مصاحبه در پاسخ به اینکه اقدام جدید برای جشنواره جهانی فجر چیست و آیا این درست است که جشنواره، بهار سال آینده برگزار نمی‌شود؟ گفت: تاریخی که آخرین بار به فیاپف (فدراسیون بین‌المللی تهیه‌کنندگان فیلم) اعلام و تثبیت شده، هفته اول خردادماه یعنی بعد از جشنواره فیلم کن و قبل از جشنواره شانگهای چین بود. این زمان بهتر است تغییر کند چرا که خیلی از مخاطبین بالقوه ما با توجه به حضور در جشنواره کن، انرژی و زمان مناسب برای حضور در جشنواره جهانی فجر را ندارند. بعد از آن هم که شانگهای و لوکارنو و ونیز هستند؛ به همین دلیل ما مکاتبه کرده‌ایم تا در یک زمان‌بندی دیگر جشنواره را برگزار کنیم.
وی توضیح داد: در بررسی‌هایی که صورت گرفته شاید بتوانیم جشنواره جهانی فجر را پیش از جشنواره برلین برگزار کنیم تا به عنوان آخرین جشنواره‌ای باشیم که در ماه دسامبر برگزار می‌شود و اگر این اتفاق بیفتد سال سینمایی بین‌المللی که با جشنواره برلین شروع می‌شود با جشنواره جهانی فجر به پایان می‌رسد. این پیشنهاد از سوی ما در جلسه ماه فوریه فیاپف که آقای عسگرپور (نایب رئیس فیاپف در حوزه آسیا) در آن حضور دارند، مطرح خواهد شد تا بین ماه خرداد و آذر (دسامبر) بررسی‌هایی صورت گیرد و اگر موافقت شود، جشنواره جهانی فجر، در اواخر پاییز سال آینده پیش از جشنواره ملی فجر و جشنواره برلین برگزار خواهد شد.
فریدزاده تاکید کرد:‌ حُسن این اتفاق این است که هم می‌توان آثار نمایش داده شده (خارجی) را گلچین کرد و هم می‌توان بازاریابی سینمای ایران را قبل از شروع جشنواره ملی فجر آغاز کرد. رویکرد ما در جشنواره جهانی فجر، برگزاری یک جشنواره در تراز بین‌المللی است و تداخلی با جشنواره ملی فجر نخواهد داشت ضمن اینکه فیلم‌هایی که در جشنواره جهانی باشند از این پس می‌توانند با همان استثنای جشنواره کودک در جشنواره ملی هم متقاضی حضور شوند.