بزرگنمايي:
آریا بانو-
«کوروش احمدی» در گفت‌وگو با خبرنگار سیاسی ایرنا، با اشاره به موافقت رهبر انقلاب با تمدید زمان بررسی لوایح مربوط به FATF در مجمع تشخیص مصلحت نظام گفت: دلیل درخواست رئیس‌جمهور از رهبری روشن است و برمی‌گردد به همان دلایلی که سبب شد دولت و مجلس عمل به توصیه‌های FATF و تصویب لوایح چهارگانه را تصویب کنند.
وی با بیان اینکه اصرار دولت قبل از هر چیز به مشکلات موجود در نظام بانکی کشور برمی‌گردد، اظهار داشت: همه در مورد نیاز مبرم نظام بانکی کشور به اصلاحات همه‌جانبه با هدف مبارزه با پولشویی موافقت دارند. اظهارات اخیر رئیس کل بانک مرکزی بسیار گویا است که گفت براساس اعلام وزارت اطلاعات، 70 نفر از 250 صادرکننده متخلف که بیش از هفت میلیارد دلار ارز به نرخ دولتی گرفته و یک دلار به کشور برنگردانده بودند، کارتن خواب، روستایی و از افراد ضعیف جامعه بودند.
به گفته این کارشناس مسائل بین‌الملل، گزارش‌های اخیر در مورد سوءاستفاده گسترده سایت‌های اینترنتی قماربازی از طریق حساب‌های بانکی در ایران و کلاهبرداری از مردم بی‌اطلاع و بی‌دفاع دلیل دیگری است. همچنین، طی سال‌های اخیر مقامات بانکی از میلیون‌ها حساب مشکوک سخن گفته‌اند.
عمل به توصیه‌های FATF به معنی الزام به دادن اطلاعات بانکی به بیگانگان نیست
احمدی تصریح کرد: FATF نهادی است که مقامات رگولاتوری کشورهای عضو در آن شرکت می‌کنند و توصیه‌هایی که برای اصلاح نظام بانکی کشورها ارائه می‌کنند، در واقع ماحصل تجربیات نظام بانکی بین‌المللی برای مقابله با آخرین شگردها و ترفندهای گروه‌های تبهکار است.
عمل به توصیه‌های FATF نه مشکل جدیدی برای ایران در ارتباط با کار با متحدانش ایجاد می‌کند و نه به معنی الزام به دادن اطلاعات بانکی به بیگانگان است.
وی با بیان اینکه شک نیست که نظام‌های بانکی در همه کشورها منافع عظیمی در مبارزه با پولشویی دارند، خاطرنشان کرد: چون بانک‌ها در سطح جهانی به هم متصل هستند، مشکل در یک بانک می‌تواند تهدیدی برای بقیه نظام بانکی بین‌المللی باشد و کلیت آن را با مشکلات عظیم، جرایم هنگفت و ورشکستی مواجه کند.
این دیپلمات پیشین ادامه داد: برخلاف برخی شایعات، عمل به توصیه‌های FATF نه مشکل جدیدی برای ایران در ارتباط با کار با متحدانش ایجاد می‌کند و نه به معنی الزام به دادن اطلاعات بانکی به بیگانگان است.
قرار گرفتن در لیست سیاه FATF موجب احتیاط مضاعف بانک‌ها برای کار با ایران شده است
احمدی در پاسخ به این سوال که باقی ماندن در لیست سیاه FATF چه هزینه‌هایی را برای ایران در عرصه جهانی به همراه داشته است؟ ابراز داشت: بدون شک، عدم اجرای استانداردهای FATF شرایط کار با کشورهای دیگر را بسیار پیچیده‌تر کرده است. در اینجا فرقی هم بین کار با کشورهای دوست و غیردوست وجود ندارد.
به گفته این تحلیلگر ارشد مسائل سیاست خارجی، همانطور که بانک‌های اروپایی به علت تاکید مجدد FATF بر «دقت ویژه» در کار با بانک‌های ایرانی و بازگشت «تدابیر تقابلی» از فوریه 2020 بر میزان سخت‌گیری برای کار با ایران افزوده‌اند، بانک‌های چین، روسیه و هند و مانند اینها نیز چنین کرده‌اند چرا که هم بانک‌ها به هم متصل هستند و طبیعت کار بانکی در همه جای جهان یکسان است.
وی با یادآوری اثرات قرار گرفتن در لیست سیاه FATF بیان کرد: اینکه قرار گرفتن ایران در لیست سیاه FATF موجب شد تا بانک‌ها در مورد ارائه خدمات مالی برای تبادل کالاهایی نیز که مشمول تحریم آمریکا نیستند، احتیاط مضاعف اعمال کنند و بیش از پیش و در همه موارد نگران درگیر شدن در یک معامله مشکوک باشند.
حضور در لیست سیاه FATFهزینه‌های بانکی را بین هشت تا 14 درصد افزایش داده است
احمدی با اشاره به عضویت روسیه و چین در FATF یادآور شد: باید در نظر داشت که کشورهایی مانند چین، روسیه و هند و مانند اینها هم عضو FATF هستند و نمی‌توانند نسبت به توصیه‌هایی که خود در شکل‌گیری آنها نقش مستقیم داشته‌اند، بی‌اعتنا باشند.
وی هزینه کار با ایران را در زمان قرار گرفتن در لیست سیاه FATF بیشتر از حد استاندارد عنوان کرد و افزود: در چنین شرایطی، بانک‌هایی که حاضر به کار با ایران می‌شوند، هزینه‌های بیشتری را به کشور ما تحمیل می‌کنند. مطابق برآورد کارشناسان، این هزینه چیزی بین هشت تا 14 درصد مازاد بر هزینه‌های معمول است. این امر طبعا موجب گران‌تر شدن بی‌دلیل کار با خارج میشود.
در چنین شرایطی، بانک‌هایی که حاضر به کار با ایران می‌شوند، هزینه‌های بیشتری را به کشور ما تحمیل می‌کنند. مطابق برآورد کارشناسان، این هزینه چیزی بین هشت تا 14 درصد مازاد بر هزینه‌های معمول است.
این کارشناس ارشد مسائل بین‌الملل افزود: مشکل دیگر این است که متاسفانه اروپا هم با استناد به موضوع FATF توانسته در این دوره بهانه دیگری برای عدم انجام تعهدات اقتصادی با ایران به دست آورد و از جمله فعالیت کامل اینستکس را موکول به اجرای استانداردهای مذکور کند.
خروج از لیست سیاه FATF ایران را در موضع قوی‌تر قرار می‌دهد
احمدی در پاسخ به این سوال که تا چه اندازه شکست ترامپ و احتمال کاهش تنش میان ایران و آمریکا در بررسی مجدد FATF در مجمع تشخیص مصلحت نظام موثر بوده است؟ یادآور شد: شکست ترامپ و دورنمایی تحولی که در دولت بایدن ممکن است در ارتباط با ایران و تحریم‌ها روی دهد، می‌تواند عامل مهم دیگری برای اقدام دولت به گرفتن اجازه برای بررسی مجدد موضوع در مجمع تشخیص مصلحت نظام باشد.
وی با بیان اینکه قطعا خروج ایران از لیست سیاه FATF ایران را در موضع قوی‌تری برای تعاملات احتمالی با دولت بایدن در مورد تحریم‌ها قرار می‌دهد، عنوان کرد: این نکته زمانی روشن‌تر میشود که تضیقات ناشی از فشارهای FATF را به عنوان مکملی برای تحریم‌های آمریکا در نظر بگیریم. بی‌شک چنین مکملی تاکنون باعث افزایش تاثیر تحریم‌های آمریکا شده است.
این دیپلمات با بیان اینکه رفع مسئله FATF می‌تواند بر تاب‌آوری کشور در برابر تحریم‌ها بیافزاید، گفت: در چنین صورتی طبیعی است که اهرم فشار آمریکا بر ایران تضعیف میشود. اهمیت این نکته در آن است که احتمالا بازگشت بایدن به برجام خود به خود و به طور اتوماتیک انجام نخواهد شد و آمریکا ممکن است پیش‌شرط‌هایی داشته و در جهت گرفتن امتیازاتی تلاش کند. بنابراین ضروری است که با توجه به این دورنما در جهت تقویت موضع خود و تضعیف موضع آمریکا بکوشیم.
بدیهی است واکسن کرونا هم یک کالا مثل کالاهای دیگر است که برای خرید آن نیاز به دریافت خدمات بانکی است؛ خدماتی که در صورت قرار نداشتن ایران در لیست سیاه FATF راحت‌تر، ارزان و سریع‌تر انجام میشود.
احمدی با اشاره به فواید عضویت ایران در FATF اظهار داشت: در صورت خارج شدن ایران از لیست سیاه FATF کار نظام بانکی ما با نظام بانکی بین‌المللی، به ویژه نظام بانکی کشورهای دوست، آسان‌تر و ارزان‌تر خواهد شد.
وی یادآور شد: به رغم تحریم‌ها، حجم مبادلات تجاری ایران با جهان در سال 1398 در حدود 84 میلیارد دلار و در پنج ماهه نخست سال جاری حدود 24 میلیارد و 600 میلیون دلار بوده است. حال اگر به گفته کارشناسان بانکی، قرار داشتن در لیست سیاه FATF موجب تحمیل هشت تا 14 درصد هزینه مازاد شده باشد، ضرر کشور از این ناحیه را حساب کنید.
احمدی در پاسخ به این سوال که قرار داشتن ایران در لیست سیاه FATF چه تاثیری بر مسائلی نظیر عدم خرید واکسن کرونا دارد؟ گفت: بدیهی است واکسن کرونا هم یک کالا مثل کالاهای دیگر است که برای خرید آن نیاز به دریافت خدمات بانکی است؛ خدماتی که در صورت قرار نداشتن ایران در لیست سیاه FATF راحت‌تر، ارزان و سریع‌تر انجام میشود. البته فراموش نشود که بحث بر سر عضویت در FATF نیست بلکه بر سر عمل به توصیه‌های FATF است.