آریا بانو - برترین ها / نوروز نه‌تنها در ایران، بلکه در دیگر نقاط دنیا نیز به شکل‌های گوناگون جشن گرفته می‌شود. این مطلب از همشهری آنلاین، به معرفی کشورهای مختلفی که نوروز را جشن می‌گیرند پرداخته و ویژگی‌های خاص هر یک از این جشن‌ها را بررسی می‌کند.
تاریخچه نوروز
نوروز، جشن باستانی است که ریشه‌های آن به بیش از 3000 سال پیش در سرزمین‌های فلات ایران بازمی‌گردد. این جشن که به طور سنتی به‌عنوان آغاز سال نو در تقویم ایرانیان شناخته می‌شود، به‌ویژه در دوره هخامنشیان، به‌عنوان جشن رسمی آغاز فصل بهار جشن گرفته می‌شد. نوروز در آن زمان نماد تجدید حیات و شکوفایی طبیعت بود و به‌عنوان فرصتی برای شروعی دوباره در زندگی مردم از آن استفاده می‌شد.
با گذشت زمان، نوروز از مرزهای ایران فراتر رفته و در بسیاری از کشورهای هم‌جوار و حتی دورتر نیز جشن گرفته می‌شود. این جشن در کشورهای آسیای مرکزی، قفقاز و خاورمیانه به‌عنوان یک جشن ملی شناخته شده و همچنان از دیرباز تا امروز با آداب‌ورسوم خاص خود برگزار می‌شود. امروزه، نوروز نه‌تنها به‌عنوان یک جشن فرهنگی، بلکه به‌عنوان نمادی از صلح، دوستی و وحدت در سراسر جهان شناخته شده و از سوی یونسکو به‌عنوان میراث‌فرهنگی ناملموس بشریت ثبت شده است.
نوروز در ایران: قلب جشن
در ایران، نوروز به‌عنوان مهم‌ترین جشن ملی و فرهنگی شناخته می‌شود. مردم ایران از روزها قبل از فرارسیدن نوروز، خود را برای این روز بزرگ آماده می‌کنند. خانه‌تکانی، خرید لباس نو، آماده‌کردن سفره هفت‌سین و دید و بازدید از اقوام و دوستان از جمله آیین‌های رایج در این جشن است. نوروز در ایران از اهمیت زیادی برخوردار است و در سراسر کشور با آداب مختلف برگزار می‌شود، به‌ویژه در استان‌های مختلف، سنت‌های ویژه‌ای برای نوروز وجود دارد که رنگ‌وبوی محلی به این جشن می‌دهد.
کشورهای آسیای مرکزی و نوروز
در آسیای مرکزی، نوروز نه‌تنها به‌عنوان یک جشن ملی بلکه به‌عنوان نمادی از پیوند تاریخی و فرهنگی این کشورهای مختلف برگزار می‌شود. در این منطقه، آداب‌ورسوم نوروزی به طور گسترده‌ای در شهرها و روستاها جشن گرفته می‌شود. این جشن در برخی از این کشورها حتی به‌عنوان تعطیل رسمی شناخته می‌شود.
افغانستان: نوروز در افغانستان به‌ویژه در مناطق شهری و روستایی با آداب‌ورسوم خاص خود جشن گرفته می‌شود. مردم افغانستان در این روز به دیدار یکدیگر می‌روند و در شهر کابل، جشن‌های بزرگی برگزار می‌شود که شامل مسابقات ورزشی، جشن‌های موسیقی و رقص است.
تاجیکستان: در تاجیکستان، نوروز به‌عنوان جشن سال نو با برنامه‌های متنوع از جمله پخت غذاهای ویژه، رقابت‌های فرهنگی و هنری، و مراسم ملی برگزار می‌شود. این جشن در تاجیکستان بسیار پررنگ است و به طور معمول تا 13 روز ادامه دارد.
ازبکستان: ازبکستان یکی از کشورهای مهم در منطقه آسیای مرکزی است که جشن نوروز را با آداب خاص خود برگزار می‌کند. این جشن در این کشور با غذاهای محلی، لباس‌های سنتی و برنامه‌های فرهنگی همراه است.

کشورهای قفقاز و جشن نوروز
در کشورهای قفقاز نیز نوروز جشن بزرگی است و به‌عنوان نمادی از وحدت فرهنگی و تاریخی این منطقه برگزار می‌شود. مردم قفقاز به‌ویژه در آذربایجان و ارمنستان با آداب‌ورسوم خاص نوروز را جشن می‌گیرند که رنگ‌وبوی ویژه‌ای دارد.
آذربایجان: نوروز در آذربایجان یکی از بزرگ‌ترین جشن‌ها است که با مراسم مختلفی همچون روشن‌کردن آتش، پریدن از روی آن، و موسیقی و رقص‌های محلی برگزار می‌شود. این جشن به طور گسترده در سراسر کشور و به‌ویژه در مناطق روستایی با شور و شوق فراوان جشن گرفته می‌شود.
ارمنستان: در ارمنستان، نوروز با آداب خاصی مانند پختن غذاهای ویژه، تزیین خانه‌ها با گل‌ها و برگزاری مراسم سنتی همراه است. این جشن همچنین با جشن‌های فرهنگی و هنری و رقص‌های محلی در میدان‌های عمومی همراه می‌شود.
کشورهای خاورمیانه و نوروز
نوروز در بسیاری از کشورهای خاورمیانه نیز جشن گرفته می‌شود. این کشورها با آداب‌ورسوم خاص خود، نوروز را به‌عنوان روزی برای شروع دوباره طبیعت و شادمانی جشن می‌گیرند.
عراق: در عراق، به‌ویژه در منطقه کردستان، نوروز جشنی بزرگ و باشکوه است. مردم این منطقه با برگزاری جشن‌های خاص، پخت غذاهای سنتی و بازی‌های جمعی، از نوروز استقبال می‌کنند.
سوریه: در سوریه نیز، نوروز به‌ویژه در مناطق کردنشین با جشن‌ها و مراسم خاصی همراه است. مردم سوریه در این روز به‌ویژه در مناطق شمالی این کشور، با برپایی آتش و رقص‌های سنتی به استقبال نوروز می‌روند.
نوروز در کشورهای دیگر
با گسترش جوامع ایرانی و دیگر کشورهای برگزار کننده نوروز در سراسر دنیا، این جشن در بسیاری از کشورهای دیگر نیز شناخته شده است و در برخی از این کشورها، به‌ویژه در میان مهاجران ایرانی و مردم کشورهای آسیای مرکزی، نوروز به طور رسمی یا غیررسمی جشن گرفته می‌شود.
ترکیه: در ترکیه، نوروز یکی از جشن‌های بزرگ ملی است و مردم با برگزاری جشن‌ها و مراسم‌های فرهنگی مختلف به استقبال بهار می‌روند. این جشن معمولاً با پخت غذاهای خاص، برگزاری مراسم‌های موسیقی و رقص‌های سنتی برگزار می‌شود.
پاکستان: در برخی از مناطق پاکستان، به‌ویژه در مناطقی که مردم فارسی‌زبان و ایرانی‌تبار زندگی می‌کنند، نوروز جشن گرفته می‌شود. این جشن معمولاً در کنار خانواده و دوستان برگزار شده و به‌آشپزی و سرگرمی‌های سنتی پرداخته می‌شود.
نوروز در کشورهای غربی
جشن نوروز علاوه بر کشورهای آسیایی، به دلیل مهاجرت‌های ایرانیان و دیگر مردم کشورها به کشورهای غربی، در برخی از این کشورها نیز برگزار می‌شود.
آلمان: در آلمان، جامعه ایرانی‌تبار جشن نوروز را در کنار هم برگزار می‌کنند. این جشن‌ها معمولاً در جوامع مهاجران و در شهرهای بزرگ با برنامه‌های مختلف فرهنگی و هنری برگزار می‌شود.
ایالات متحده: در آمریکا نیز برخی از جوامع ایرانی جشن نوروز را برگزار می‌کنند. این جشن‌ها در برخی از شهرها به‌ویژه در میان ایرانیان و آسیای مرکزی با برنامه‌های فرهنگی، هنری و موسیقی برگزار می‌شود.
سخن پایانی
نوروز به‌عنوان جشن ملی و جهانی، نه‌تنها در ایران بلکه در بسیاری از کشورهای مختلف برگزار می‌شود. این جشن به‌عنوان نمادی از تجدید حیات طبیعت و شروع سال نو، فرصتی برای همبستگی فرهنگی و اجتماعی است. کشورهای آسیای مرکزی، قفقاز، خاورمیانه، و برخی از کشورهای غربی نیز این جشن را به شیوه‌های مختلف برگزار می‌کنند. نوروز، با وجود تغییرات و تفاوت‌های فرهنگی، همچنان به‌عنوان یکی از باستانی‌ترین و معتبرترین جشن‌های جهانی شناخته می‌شود