بزرگنمايي:

آریا بانو - فرهیختگان / سیمرغ مردمی جشنواره فیلم فجر یکی از اصلی‌ترین و معتبرترین سیمرغ‌های این رویداد است؛ رویدادی که با واژه «جشن» گره خورده و بهانه آن پیروزی انقلاب اسلامی بوده است. یکی از تفاوت‌های اصلی جشنواره فیلم فجر با سایر فستیوال‌های جهانی در همین است. فستیوال‌ها در جهان اکثرا با حضور فیلمسازان، منتقدان و رسانه‌ها به صورت تخصصی برگزار می‌شود، حال آنکه که بهانه برگزاری جشنواره فیلم فجر از نخستین دوره‌ها حضور مردم از تمامی قشرها در سینماهای مردمی و در ایام فجر بوده است. مردمی که مخاطب اصلی این جشنواره هستند و در طول این سال‌ها با حضور در صف‌های طولانی سینماهای مردمی خاطرات جشنواره فیلم فجر را به یادماندنی‌تر کردند.
در شانزدهمین دوره این جشنواره بود که سیمرغ مردمی جایی میان جوایز این رویداد پیدا کرد و اهدای این جایزه تا دوره سی‌ونهم ادامه داشت. در طول این سال‌ها جایزه سیمرغ مردمی همواره عامل و مهر تاییدی برای اکران پررونق‌تر میان مردم و اهالی سینما بود. فیلمی که سیمرغ مردمی دریافت می‌کرد دوپینگی برای اکران عمومی در طول سال داشت و شانس اکران در ایام پرمخاطب سینما نظیر ایام نوروز را به‌دست می‌آورد، در کنار آن فیلم منتخب آرای مردمی، همان فیلمی بود که مردم آن را به هم پیشنهاد می‌کردند و از اقبال و تماشاگران بیشتری در طول سال برخوردار می‌شد.
مکانیزم رای‌گیری آرای مردمی تا دوره سی‌وششم به صورت دستی انجام می‌گرفت و برای سرعت بیشتر و کمتر کردن احتمال تقلب در آرا این کار به صورت کامپیوتری و از طریق سایت و اپلیکیشن‌های جشنواره صورت گرفت. هر چند این روش نیز انتقاد برخی از اهالی سینما را در پی داشت چرا که معتقد بودند این روش بیشتر برای نسل جوان مناسب است.
از دوره چهلم این جشنواره همزمان با دبیری مسعود نقاش‌زاده، جایزه سیمرغ مردمی حذف شد و دلیل آن مشکلات فنی و اختلال در سیستم پیامکی و اینترنت در برخی از نقاط اعلام شد؛ این موضوع تا دوره چهل و دوم نیز ادامه داشت. اما امسال با فرا رسیدن چهل‌وسومین دوره از جشنواره فیلم فجر به دبیری منوچهر شاهسواری، برگزارکنندگان این جشنواره وعده بازگشت سیمرغ مردمی را داده‌اند.
امکان انتخاب فیلم مورد علاقه مخاطبان فراهم شود

یکی از نکات مورد بحث در حوزه سیمرغ مردمی، ساز و کار مکانیزم رأی گیری است. شاهسواری در جلسه هماهنگی میان مسئولان برگزاری آرای مردمی جشنواره، ضمن ابراز امیدواری از بازگشت این سیمرغ به جشنواره فیلم فجر گفت: با توجه به اعتبار و اهمیت سیمرغ مردمی برای فیلمسازان و مخاطبان سینما، در تلاش هستیم با بررسی مشکلات و مسائل بحث‌برانگیز ادوار گذشته و همچنین استفاده از فرآیندهای جدید و در نتیجه رسیدن به ساز و کاری ایمن، در جشنواره پیش‌رو امکان انتخاب فیلم مورد علاقه و اخذ رای از سوی مخاطبان فراهم شود تا بار دیگر شاهد اهدای سیمرغ مردمی به فیلمسازان باشیم.
سیمرغ مردمی دارای ارزش مادی و معنوی است
علی آشتیانی‌پور، مسئول برگزاری آرای مردمی و نماینده خانه سینما درباره بازگشت سیمرغ مردمی به جوایز این دوره از جشنواره فیلم فجر معتقد است: سیمرغ مردمی برای فیلمسازان و عموم مردم از اهمیت خاصی برخوردار است چرا که هم ارزش مادی دارد و هم معنوی. ارزش معنوی آن از این نظر است که مورد قبول مردم است و ارزش مادی آن به این دلیل است که می‌تواند اکران موفقی در طول سال داشته باشد و شرایط خوبی برای اهالی سینما و موفقیت اقتصادی را رقم بزند.
امسال دبیر جشنواره نسبت به آرای مردمی نظر بسیار مسائدی داشت و دوست داشت این اتفاق به بهترین شکل بیفتد. با توجه به تجربه‌ و سبقه سیمرغ مردمی که در ادوار گذشته 5 سال مسئولیت آن را بر عهده داشتم، امسال تلاش کردیم که از یک مسیر عادلانه و منصفانه و با مراقبت بسیار ویژه و شبانه‌روزی بتوانیم آرای مخاطبان و ارزش سیمرغ را حفظ کنیم.
آشتیانی‌پور همچنین درباره نحوه رأی‌گیری از مخاطبان گفت: در حال آماده‌سازی آنونس و تیزرهایی هستیم که نحوه ارسال رأی را به مخاطبان آموزش می‌دهد. امیدوارم بتوانیم هدیه خوب استقبال مردم از آثار سینمایی را از این طریق به درستی به فیلمسازان بدهیم.
جشنواره فیلم فجر بدوم سیمرغ مردمی، جشنواره‌ای سلیقه‌ای است
همچنین امیرحسین علم‌الهدی، کارشناس سینما نیز معتقد است: حذف سیمرغ مردمی در سال‌های اخیر نشان از بی‌سلیقگی تام داشت. زمانی که این سیمرغ حذف شد مشخص شد که جشنواره دیگر مردمی نبوده و عمدتا سلیقه‌ای است. امیدوارم امسال با برگشت سیمرغ مردمی بتوان حداقل استقبالی که مردم در این ایام از آثار سینمایی دارند برگردد و این موضوع باعث افزایش ضریب مشارکت مردم شود.
به هر حال سیمرغ مردمی جشنواره فیلم فجر از شانزدهمین دوره این جشنواره به سبد جوایز اضافه شد و تا سی و نهمین دوره، 29 فیلم موفق به کسب این سیمرغ شدند. به نظر می‌رسد مادامی که فرآیند بلیت‌فروشی برای جشنواره فیلم فجر انجام می‌شود، نظر مردم نیز به عنوان مخاطبان اصلی و نهایی آثار سینمایی در این جشنواره مهم است، به همین دلیل باید ساز و کار مناسب و شفاف برای اخذ آرای مردمی صورت بگیرد که متاسفانه در سه دوره اخیر به بهانه احتمال تقلب در آرای مردمی، صورت مسئله پاک و سیمرغ این بخش حذف شد.
حال باید دید پس از 3 حذف این سیمرغ سال در چهل و سومین دوره با تجربه 42 ساله جشنواره، چه روندی برای اخذ رأی در نظر گرفته می‌شود و آیا خلاءهای روش‌های پیشین برطرف می‌شود یا خیر.
امیدواریم جشنواره فیلم فجر در این دوره بتواند در شرایطی سالم و منصفانه از آرای تماشاگران صیانت کند و شرایطی مهیا شود که جایگاه سیمرغ مردمی برای همیشه در این جشنواره ثابت باقی بماند.