بزرگنمايي:

آریا بانو - جام جم / شاید برای شما جالب باشد که با برگ اسفناج می‌شود دلمه پخت. دلمه اسفناج را می‌توانید با مواد گوشتی و یا به‌صورت گیاهی تهیه و به دلخواه خود ترش یا ملس کنید.دلمه یکی از غذا‌های ترکی وایرانی است که از طعم و مزه بسیار خوبی برخوردار است و چیزی از دلمه برگ‌مو کم ندارد و می‌توانند رقیب خوبی برای هم باشند.
مواد لازم برای تهیه چاشنی
آب: یک پیمانه
آبلیمو یا سرکه : 1/2 پیمانه

شکر :‌یک قاشق غذاخوری
نمک : به مقدار لازم
مواد لازم برای 4 نفر
برگ اسفناج: 1 کیلوگرم
گوشت چرخ‌کرده: 300 گرم
برنج: 1 پیمانه
سبزی دلمه (گشنیز، جعفری، نعناع و ترخون): 200 گرم
پیاز: 2 عدد
لپه: 1/2 پیمانه
نمک و فلفل‌سیاه: به مقدار لازم
طرز تهیه خورشت دلمه اسفناج
1. مرحله اول: آماده‌سازی برگ اسفناج
ابتدا برگ اسفناج را پاک کنید و ساقه اضافی آن را بگیرید. بعد داخل یک قابلمه آب و نمک بریزید و برای یک دقیقه در آب در حال جوش قرار دهید تا برگ اسفناج نرم شود و بعد بلافاصله در آب سرد قرار دهید و آبکشی کنید و بگذارید تا خنک شود. لپه و برنج را خیس کنید و برای یک ساعت کنار بگذارید و با کمی آب نیم‌پز کنید تا پخته شود.
2. مرحله دوم: تفت‌دادن مواد
در ادامه پیاز را پوست را بگیرید و نگینی ریز خرد کنید و داخل تابه با کمی روغن و زردچوبه تفت دهید تا طلایی شود. بعد گوشت را به همراه کمی نمک و فلفل‌سیاه اضافه کنید و تفت دهید تا گوشت، خوب سرخ شود و در ادامه لپه و برنج و سبزی‌های گفته‌شده را که از قبل پاک کردید و ساطوری کردید اضافه کنید و هم‌بزنید.
3. مرحله سوم: پیچیدن دلمه
برگ اسفناج را روی سطح صاف قرار دهید و مقداری از مواد تهیه‌شده روی آن قرار دهید و به دلخواه رول و یا از دلمه‌پیچ استفاده کنید و یا می‌توانید برگ را داخل یک کاسه قرار دهید و از مواد داخل آن قرار دهید و آن را بسته و به‌صورت قالبی داخل یک قابلمه از که از قبل چرب کردید و برگ اسفناج پهن کردید بگذارید.
4. مرحله چهارم: پخت دلمه اسفناج
در ادامه باید دلمه‌ها را به‌صورت یکدست و فشرده داخل قابلمه قرار دهید و روی دلمه‌ها یک بشقاب بگذارید و 1/2 پیمانه آب بریزید و برای 30 دقیقه صبر کنید تا برگ‌ها پخته شود. در ادامه باید چاشنی را اضافه کنید و برای تهیه چاشنی باید تمام مواد را با هم مخلوط کنید و روی دلمه‌ها بریزید و برای نیم‌ساعت دیگر اجازه دهید تا دلمه‌ها خوش‌طعم شوند و بعد داخل بشقاب سرو قرار دهید و با پیازداغ و زرشک تزیین کنید.
خواص اسفناج چیست؟
از مهم‌ترین خواص اسفناج می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
کمک به دفع سموم بدن: چون اسفناج غنی از فیبر است و فیبر هم به سلامت دستگاه گوارش کمک می‌کند.
سلامت وتقویت استخوان‌ها:دریافت کم ویتامینK باعث افزایش خطرشکستگی وپوکی‌استخوان می‌شودومصرف‌این ویتامین برای سلامت و تقویت استخوان‌ها بسیار مفید است و چون اسفناج حاوی ویتامین K است پس به تقویت استخوان‌ها کمک می‌کند.
از بین بردن رادیکال‌های آزاد: یکی از دلایل پیری زودرس پوست، مشکلات قلبی و دیابت، وجود واکنش‌های رادیکال آزاد در بدن است. تنها موادی که می‌توانند این واکنش‌ها را کنترل کنند آنتی‌اکسیدان‌ها هستند.
افزایش قوه بینایی: اسفناج موجب تقویت چشم و افزایش قوه بینایی به‌خصوص برای نوجوانان می‌شود، اسفناج چون حاوی مقادیر فراوان آنتی‌اکسیدان‌های لوتئین و زاکسنتین است، از بروز بیماری‌های چشمی مانند آب‌مروارید و دژنراسیون ماکولار مرتبط با سن جلوگیری می‌کند.
ضد سرطان: فلاونوئید موجود در اسفناج، تقسیم سلول‌های سرطانی در معده و پوست را کاهش داده و همچنین سبب کاهش چشمگیر خطر ابتلای افراد به سرطان پروستات می‌شود.
کنترل فشارخون: ویتامینC و پتاسیم موجود در اسفناج نیز نقش مهمی در کاهش فشارخون بالا ایفا می‌کند. اسفناج منبع غنی پتاسیم است و مانع بروز سنگ کلیه شده و ضربان قلب را کنترل می‌کند.
محافظت در برابر ابتلا به بیماری‌های قلبی: اسفناج در درمان بیماری‌های عروقی ازجمله تصلب شرایین و فشارخون نیز مؤثر است. سطح کلسترول خون را پایین آورده، گردش خون در بدن را بهبود می‌بخشد و رگ‌ها را قوی و سالم نگه می‌دارد.
کاهش احتمال آلزایمر: اسفناج غنی از ویتامین K است.این ویتامین سلامت مغز را تضمین و از بروز بیماری‌هایی مانند آلزایمر و کندی ذهن در سنین کهنسالی جلوگیری می‌کند.
تقویت سیستم ایمنی: ویتامین A موجود در اسفناج برای سلول‌های سفید خون حیاتی بوده و با تقویت سیستم‌های ورودی بدن مانند غشاهای مخاطی، دستگاه تنفسی، ادراری و روده از بروز انواع عفونت جلوگیری می‌کند.
سلامت سیستم گوارشی: اسفناج به‌دلیل داشتن مقادیر زیادی فیبر و آب از بروز یبوست جلوگیری می‌کند.
کنترل دیابت: اسفناج به‌واسطه داشتن فیبر، سرعت جذب قند در روده را کاهش داده و خاصیت ضددیابتی دارد.
کاهش کلسترول خون: فیبر موجود در اسفناج موجب می‌شود کلسترول خون پایین بیایدوجذب گلوکز کاهش پیدا کند.این فاکتورها به همراه هم خطر حمله قلبی یا سکته را تا میزان قابل‌توجهی از بین می‌برند.
کم‌خونی: یکی از مهم‌ترین خواص اسفناج درمان کم‌خونی است. مصرف منظم اسفناج به‌دلیل محتوای فراوان آهن موجود در آن از بروز بیماری کم‌خونی پیشگیری کرده و برای دوران قاعدگی زنان و رشد کودکان و نوجوانان بسیار مفید است.
مضرات اسفناج
اسفناج ضرر خاصی برای بدن ندارد، اما اگر در برخی شرایط از اسفناج استفاده شود، ممکن است خطرناک باشد. در اینجا برخی از مضرات اسفناج را بیان می‌کنیم:
تأخیر در جذب مواد معدنی در بدن: اسفناج سرشار از مواد مغذی است و به همین دلیل برای سلامت ما خوب است. با ‌وجود این، مصرف بیش ‌از حد آن در توانایی جذب برخی مواد مغذی ازجمله کلسیم، منیزیم، زینک و ... تداخل ایجاد می‌کند. اگزالات موجود در اسفناج این عارضه جانبی را به همراه دارد.
اختلالات شکمی: اسفناج به منبعی سرشار از فیبرهای رژیمی معروف است. با وجود این‌، مصرف بیش ‌از حد فیبر خوراکی ممکن است تأثیراتی ناخوشایند بر سلامت گوارش مانند اختلالات شکمی از قبیل ورم، اسپاسم معده، گاز روده، یبوست و شکم‌درد وجود داشته باشد. به همین دلیل، همیشه توصیه می‌شود اسفناج را به ‌اندازه‌ای متعادل مصرف کنید.
مصرف زیاد اسفناج و احتمال بروز اسهال: خوردن اسفناج به‌قدر کافی برای سیستم گوارش ما خوب است. از طرف دیگر، زیاده‌روی در خوردن اسفناج هم سیستم گوارش ما را مختل می‌کند و به اختلالات شکمی از قبیل یبوست، دل‌درد، ورم معده، گاز روده و ...منجر می‌شود.
بروز کم‌خونی: اگرچه اسفناج سرشار از آهن است اما منبعی غنی از فیبرهای غذایی هم به‌شمار می‌رود و فیبرهای غذایی بیش ‌از حد در سیستم گوارشی ما توانایی بدن برای جذب آهن و سایر مواد معدنی را پایین آورده و به کم‌خونی منجر می‌شود.
ایجاد سنگ‌کلیه: مصرف زیاد اسفناج برای کلیه‌ها مضر است و احتمال بروز سنگ کلیه را به همراه دارد. اسفناج سرشار از پورین است. پورین نوعی ترکیب شیمیایی است که قابلیت تبدیل‌شدن به اوریک‌اسید را دارد. اوریک‌اسید میزان کلسیم موجود در کلیه‌ها را افزایش می‌دهد و به سنگ کلیه منجر می‌شود.