آریا بانو

آخرين مطالب

گوناگون/ نماد «تک‌چشم» در مصر باستان چه معنایی داشت؟ گوناگون

گوناگون/ نماد «تک‌چشم» در مصر باستان چه معنایی داشت؟
  بزرگنمايي:

آریا بانو - ایسنا / نماد «چشم حورس» به کرات در تدفین‌های باستانی یافت شده، به‌ویژه روی نوعی طلسم به نام «ودجت». گاهی تصویر چشم حورس روی تابوت‌ها و درون نیایشگاه‌های مقبره نیز دیده می‌شود. 
بر مبنای اسطوره‌شناسی مصری، حورس پسر «اوزیریس» خدای جهان زیرین بود. حورس با عموی خود، شیث (یا سِث) بر سر پادشاهی مصر مبارزه کرد. در این نبرد، شیث چشم چپ حورس را مجروح کرد، اما در نهایت حورس پیروز شد، پادشاهی مصر را به دست آورد و چشم چپش نیز بازگردانده شد. این بازگردانی به‌دست «تحوت» خدایی با سر ibis (اکراس) خدای خرد انجام شد. 
به همین دلیل بود که تصاویر این چشم چپ به نماد قدرتمند «چشم حورس» تبدیل شد. 
کی یاماموتو، مصرشناس دانشگاه تورنتو گفته: «طلسم ودجت یکی از نمادین‌ترین طلسم‌های مصر باستان است. طلسم ودجت با شفا و حفاظت مرتبط است. احتمالاً به همین دلیل است که این نوع طلسم در بسیاری از تدفین‌ها دیده می‌شود و اغلب میان پارچه‌های مومیایی قرار داده شده است.» 
تمدن مصر باستان بیش از 3000 سال دوام آورد و در طول این مدت، کاربردهای چشم حورس نیز تغییراتی داشته است. 
یاماموتو توضیح داده: «در دوره‌های بعدی، یک ودجت بزرگ از موم روی سمت چپ شکم مومیایی قرار داده می‌شد؛ درست جایی که شکاف برای مومیایی‌کردن ایجاد می‌شد تا شفا و حفاظت از این ناحیه‌ی آسیب‌پذیر را تضمین کند.» این سنت در هزاره نخست پیش از میلاد انجام می‌شد. 
پِنی ویلسون، دانشیار باستان‌شناسی دانشگاه دورهام انگلستان گفته: «چشم چنان نشانه‌ی بی‌درنگ قابل‌شناسایی از حفاظت و سلامت بود که به استعاره‌ای برای کمال و تندرستی تبدیل شد.» ویلسون افزود که ارتباط چشم با تندرستی می‌توانست به مفاهیمی همچون آب‌های نیل، تمامیت سرزمین مصر، شفا و هدیه‌های غذایی کامل نیز تعمیم یابد. 
طلسم ودجت با نقش چشم حورس روی آن. این طلسم در فاصله‌ای حدودی بین سال‌های 1070 تا 664 پیش از میلاد ساخته شده و اکنون در موزه متروپولیتن نیویورک نگهداری می‌شود
ژیولا پریسکین، تاریخ‌دان باستان از دانشگاه مجارستان گفته که چشم حورس با افزایش و کاهش نور ماه (هلال تا بدر و بالعکس) هم مرتبط بوده و این نکته شاید به محبوبیت آن افزوده باشد. داستان مجروح‌شدن و بازیابی چشم چپ حورس با تغییرات ماه قیاس می‌شده، به‌ویژه در هزارۀ دوم و اول پیش از میلاد. پریسکین گفته: «با اینکه چشم حورس نمادی پیچیده با معانی گوناگون است و در نقش‌های زیادی ظاهر شده، اما پیوند آن با ماه احتمالاً نقش مهمی در محبوبیتش داشته است.» 
چشم حورس نخستین‌بار چه زمانی پدیدار شد؟
به گفته یاماموتو، طلسم‌های ودجت نخستین‌بار حدود 2200 سال پیش از میلاد ظاهر شدند و همان زمان، چشم حورس نیز روی تابوت‌ها و دیوار نیایشگاه‌های مقبره نقاشی می‌شد: «در این موارد، پژوهشگران باور دارند که این چشم‌ها نه‌تنها حفاظت جادویی برای مردگان فراهم می‌کردند، بلکه به آن‌ها امکان نگریستن به دنیای زندگان را می‌دادند.» 
یاماموتو توضیح می‌دهد که روشن نیست چرا چشم حورس در دوران دودمان ششم ظهور کرد. اما آن زمان، مصریان باستان نوشتن متون مذهبی روی دیوارهای اهرام را آغاز کردند که نشان‌دهنده‌ی آغاز «قانونمندسازی باورهای دینی» آنان است. این امر ممکن است به خلق و گسترش نمادهای مذهبی تازه‌ای مانند چشم حورس منجر شده باشد. 
ویلسون اشاره کرده که ممکن است این نماد با آرایش مذهبی نیز مرتبط باشد: «ما می‌دانیم از دوران‌های ابتدایی، مواد معدنی مانند گالن (سرب طبیعی) و مالاکیت (سنگ سبز رنگ) لوازم آرایشی قدرتمند برای حفاظت چشم بودند. بنابراین، احتمال دارد چشم ودجت تصویری نمادین از چشمی حفاظت‌شده باشد.» 
دلیل خلق آن هر چه که باشد، چشم حورس در نهایت به یکی از نمادهای بارز مصر باستان تبدیل شد. به گفته ویلسون، این نماد چندمنظوره، دارای سبک مصری و بسیار قدرتمند است.

لینک کوتاه:
https://www.aryabanoo.ir/Fa/News/1391162/

نظرات شما

ارسال دیدگاه

Protected by FormShield
مخاطبان عزیز به اطلاع می رساند: از این پس با های لایت کردن هر واژه ای در متن خبر می توانید از امکان جستجوی آن عبارت یا واژه در ویکی پدیا و نیز آرشیو این پایگاه بهره مند شوید. این امکان برای اولین بار در پایگاه های خبری - تحلیلی گروه رسانه ای آریا برای مخاطبان عزیز ارائه می شود. امیدواریم این تحول نو در جهت دانش افزایی خوانندگان مفید باشد.

ساير مطالب

2762 میلیارد تومان جریمه رانندگی در نوروز!

قابلیت برخاست و فرود عمودی جنگنده پیشرفته اف-35 بی

ویدئویی از دوربین یک آمبولانس در هلند

خورش کنگر، یک غذای ایرانی خوشمزه

لاغری شیشه‌ای! پشت پرده مصرف قرص‌های پرطرفدار

نحوه ساخت گوشواره مرواریدی

درخشش بیمه دی در خدمات‌رسانی به ایثارگران؛ رتبه اول توانگری و پرداخت به‌روز مطالبات درمانی

نشانه‌های حیات در فراسوی منظومه / کشفی تازه از سیاره K2-18b

رکورد مهمی که پرسپولیس از دست داد

پاسخ سفت و محکمی که بیرانوند می‌دهد

درخشش جهانی شطرنج در آغاز سال جدید

کدام قانون داد کارتال را در آورد

محرز پس از نه سال بهترین بازی‌اش را تکرار کرد!

نیمار یک ماه خانه‌نشین شد

چهره ها/ «شری» پایتخت با این عکس جذاب خودنمایی کرد

احمد مهران‌فر نقشش در «خجالت نکش» و «پایتخت» را شبیه بهم ایفا کرد؟

زنگ خطر شیوع سرخک در یزد به صدا درآمد

حکمی برای «تتلو» که ممکن است فراتر از مرزها صدا کند!

گزارش "اعتماد" از تنبیه بدنی 13 دانش‌آموز در سنندج

تقویم تاریخ/ روز آزمایشگاه و علوم آزمایشگاهی

حیات عالمانه به بیان آیت الله جوای آملی

ترفندهای کنسرو نخود فرنگی خانگی

شایع‌ترین عوامل خطر بیماری عروق کرونر در زنان

کرمی که بی‌اجازه روی مخ همه می‌رود

آیا هوش مصنوعی نژادپرست است؟

ترجمه «زیر گنبد» استیون کینگ منتشر شد

چهارصدمین گل لیگ به تور پرسپولیس چسبید!

شافعی: تفکرات کارتال به درد پرسپولیس نمی‌خورد

شایان مصلح مرد همه فن حریف ذوب‌آهن!

آنچلوتی قصد کناره‌گیری ندارد

نصف بازیکنان استقلال با خداحافظی هواداران را خوشحال کنند!

درگذشت شاگرد سابق برانکو بر اثر تصادف در کرواسی!

درآمد عجیبی که صداوسیما از «پایتخت» به جیب زد!

درگذشت ابراهیم سپهری زنگنه نوازنده پیشکسوت موسیقی ایرانی

آتش سوزی قایق در کنگو؛ 148 نفر کشته شدند

معمای مرگ دختر جوان در جنگل های عباس آباد

حکمت/ اهمیت کوتاه سخن گفتن

با دسر کارامل و شکلات، به مهمانی مزه ها بروید

اختلال رایجی که احتمال سکته مغزی را 70 درصد افزایش می‌دهد

ساخت شمع دریایی شیک و زیبا

یادگیری چگونه در مغز شکل می‌گیرد؟

از خوش‌باشی‌های بیخودی تا ریاضت‌های تارک دنیایی

سرمربی السد: قهرمان شدیم، این بهترین حس است!

رکورد تاریخی سپاهان چگونه ثبت شد

طاهرزاده: مدیران پرسپولیس بازیکنان تاریخ مصرف گذشته را به خدمت گرفته‌اند

بنظر شما لاله مرزبان به آقای خواننده شباهت دارد؟

5 نکته از «پایتخت» که احتمالا برایتان غریب باشد

چرا برخی داروها دچار کمبود می شوند؟

اجرای زنده بسیار زیبای حمید حامی در هزار و یک

«وحید تاج» از حضور بر صحنه اجرا منع شد