آریا بانو - ایسنا / بخش اعظمی از اطلاعاتی که امروزه درباره تمدن مصر باستان در اختیار داریم به لطف تمهیدات شگفت‌آور مصریان برای جهان پس از مرگ جمع‌آوری شده است. صندل‌های طلا و تابوت‌دان‌ها مجلل از جمله بقایای به جای مانده از صنعتگری مصر باستان هستند که در موزه‌های سراسر جهان به نمایش گذاشته شده‌اند. با این حال، بازدید از مقبره‌های واقعی مصریان باستان به بهترین شکل ممکن، شکوه این تمدن را به نمایش می‌گذارد. مشهورترین و مجلل‌ترین مجموعه مقبره‌های سلطنتی با نام «دره پادشاهان» شناخته می‌شود.
«دره پادشاهان» ‌ که در خارج از «اقصر» واقع شده است، ‌ به عنوان یک گورستان وسیع بیش از 60 مقبره متعلق به فرعون‌ها و اشراف‌زادگان «پادشاهی نوین» را در برگرفته است. از جمله اکتشافاتی که تاکنون در «دره پادشاهان» ‌ انجام شده است به کشف تالارهای «توت‌عنخ‌آمون»، «ستی یکم» ‌ و «رامسس دوم» ‌ می‌توان اشاره کرد. مقبره همسران و بستگان فرعون‌ها نیز در مکان مشابهی ساخته شده‌اند که با نام «دره ملکه‌ها» شناخته می‌شود.

تصویر پانوراما از «دره پادشاهان»
«دره پادشاهان» ‌ گورستان سلطنتی در نزدیکی «تبای» ‌ یا «اقصر» امروزی است. در این گورستان، فرعون‌ها و اشراف‌زادگان «پادشاهی نوین» ‌ (1539-1075 پیش از میلاد) دفن شده‌اند. تاکنون 63 مقبره سنگی در این مکان شناسایی شده است که در دو بخش «دره شرقی» ‌ و «دره غربی» واقع شده‌اند. «دره پادشاهان» ‌ با کشف مقبره «توت‌عنخ‌آمون» در سال 1922 به شهرت رسید و از آن زمان تاکنون به یکی از مکان‌های مهم برای مصرشناسان تبدیل شده است.
تاریخچه «دره پادشاهان» ‌
پس از اتحاد مصر، تمدن مصر باستان وارد «پادشاهی نوین» ‌ شد. مصر در این دوره شاهد ثروت و پیشرفت چشمگیر بود. در همین دوره، فرعون‌ها خواستار مقبره‌های مجلل‌تری شدند تا نشان‌دهنده تاثیرگذاری آن‌ها باشد. به این ترتیب شماری از فرعون‌ها نخستین مقبره‌ها را در «دره پادشاهان» بنا کردند.

عکسی از «دره پادشاهان» ‌ متعلق به سال 1857
«دره پادشاهان» در پشت «تپه تبای» واقع شده است و فرعون‌ها توانستند در این مکان، سازه‌هایی را بنا کنند که امکان نگهداری از اشیاء مختلف برای زندگی پس از مرگ را داشته باشد. دور افتاده بودن این مکان نیز از مزایای آن محسوب می‌شد، چراکه در این شرایط حفاظت از مقبره‌ها در مقابل سارقان کار آسان‌تری بود.

تصویرگری مقبره «ستی یکم» ‌ از کتاب «تاریخچه معماری در تمام کشورها»
طراحی داخلی مقبره‌ها
تمامی 63 مقبره‌ای که در این مکان شناسایی شده‌اند با کنده‌کاری درون تخته‌سنگ ساخته شده‌اند. هر یک از مقبره‌ها در اندازه‌ها و معماری متفاوتی ساخته شده‌اند.
در برخی از مقبره‌ها بیش از 120 تالار وجود دارد، این درحالی است که برخی از مقبره‌ها فقط یک تالار را در خود جای داده‌اند.

با این‌که «دره پادشاهان» در صدها سال پیش توسط سارقان غارت شده و بخش اعظمی از اشیاء ارزشمند آن‌ها از مقبره‌ها خارج شده است، اما طراحی داخلی آن همچنان بیانگر قدرت و تاثیرگذاری فرعون‌ها است.
بیشتر تالارهای تابوت با متن‌های باستانی و مذهبی مختلف تزئین شده‌اند، برای مثال روی دیوارهای برخی از این مقبره‌ها صحنه‌هایی از «کتاب دروازه‌ها»، ‌ «کتاب غارها» و «کتاب زمین» ‌ نقش بسته است. هدف از این کار کمک کردن به فرد متوفی در سفر به سمت جهان پس از مرگ بود.

مقبره‌های دره شرقی
«دره شرقی» مکانی است که بیشتر مقبره‌های «دره پادشاهان» ‌ در آن واقع شده است. بزرگترین مقبره این مکان به «پسران رامسس دوم» ‌ تعلق دارد. با این‌که فقط در بخشی از این مقبره کاوش صورت گرفته است، کارشناسان تخمین می‌زنند دست‌کم چهار نفر از حدودا 52 پسر «رامسس دوم» ‌ در این مکان دفن شده باشند.

سمت چپ‌: نقشه‌ای از «دره پادشاهان» ‌
سمت راست: یکی از مجسمه‌های «رامسس دوم» ‌
در سال 2006 مشخص شد، ‌ مقبره «پسران رامسس دوم» 200 راهرو و تالار را شامل می‌شود و پیچیده‌ترین بنای این محوطه محسوب می‌شود. همچون سایر مقبره‌ها، ‌ این مقبره نیز هدف غارتگران قرار گرفته است.

داخل مقبره «توت‌عنخ‌آمون» واقع در «دره پادشاهان»
با این‌که مقبره «توت‌عنخ‌آمون» به عنوان مشهورترین مقبره شناخته می‌شود، اما در ابعاد بسیار کوچکی ساخته شده است. مصرشناسان معتقدند به دلیل مرگ زودهنگام این فرعون 18 یا 19ساله، جسد او احتمالا به مقبره‌ای منتقل شده است که از قبل برنامه‌ریزی نشده بود. با این حال، این مقبره یکی از مهم‌ترین اکتشافات در حوزه مصرشناسی است؛ چراکه در زمان کشف آن، مجموعه وسیعی از آثار تاریخی درون آن وجود داشت.
مقبره‌های دره غربی
تاکنون فقط چهار مقبره در «دره غربی» شناسایی شده است، در نتیج گردشگران کمتر از این بخش از دره بازدید می‌کنند.
مقبره «آمنهوتپ سوم» نه تنها جسد فرعون، بلکه دو تالار برای همسران این فرعون را نیز درخود جای داده است و از این نظر در مقایسه با دیگر مقبره‌ها، یک مقبره غیرمعمول محسوب می‌شود.
«دره ملکه‌ها»

تصویری از «دره ملکه‌ها»
در نزدیکی «دره پادشاهان» ‌ گورستانی برای همسران فرعون‌ها ساخته شده است که با نام «دره ملکه‌ها» شناخته می‌شود. مقبره‌های این گورستان نیز همچون «دره پادشاهان» ‌ با حفاری در دل سنگ ساخته شده‌اند. در مجموع بیش از 100 مقبره در این مکان وجود دارد. مشهورترین این مقبره‌ها به «ملکه نفرتاری» همسر «رامسس دوم» تعلق دارد.

تصویری از دیوارنگاره‌ای واقع در مقبره «نفرتاری»