بزرگنمايي:

آریا بانو - مهر / آثار راه یافته به مسابقه ملی چهل‌وسومین دوره جشنواره فیلم فجر هر کدام دارای ویژگی‌های متفاوتی هستند که می‌توان از زاویه‌های مختلف آنها را مور تحلیل و ارزیابی قرار داد.
 جشنواره فیلم فجر در این سال‌ها و طی چهل‌وسه دوره، فیلمسازان زیادی به خود دیده، کارگردانان مهمی را به دنیای هنر هفتم معرفی کرده و بر تعداد سیمرغ‌های سینماگران مختلفی افزوده است و باعث شده در کارنامه کاری آنها مسیر تازه‌تری ایجاد شود. در این سال‌ها فیلمسازان و بازیگران زن زیادی پابه‌پای مردان سینماگر، دیده شدند و به موفقیت رسیدند. همچنین گونه‌های سینمایی مختلفی از جمله فیلم کوتاه، مستند و انیمیشن به مخاطب عام از طریق این جشنواره معرفی شده است. در این گزارش به مروری کوتاه بر ویژگی‌های فیلم‌های این دوره «سودای سیمرغ» از معرفی فیلم‌اولی‌ها گرفته تا حضور تهیه‌کنندگان و کارگردانان باسابقه و سرمایه‌گذاران دولتی فیلم‌ها می‌پردازیم.
فیلم اولی‌ها را بشناسید
امسال با حذف بخش سودای سیمرغ، کارگردانان فیلم اولی در کنار کارگردانان باسابقه‌تر در همه رشته‌های سینمایی به رقابت می‌پردازند که این یکی از تغییرات جشنواره فیلم فجر در دوره چهل و سوم است. با نگاهی به فهرست فیلم‌های راه‌یافته به بخش مسابقه سینمای ایران، نام 13 کارگردان فیلم اولی به چشم می‌خورد که شاید هر کدام در دنیای سریال‌سازی و فیلم کوتاه و مستند ید طولایی داشته‌اند اما امسال نخستین بار است که به عنوان کارگردان فیلم بلند در جشنواره فیلم فجر حضور پیدا می‌کنند.
فیلمسازانی همچون امیر پوروزیری با فیلم سینمایی «1986»، مصطفی تنابنده با «آبستن»، محمدابراهیم عزیزی با «بازی را بکش»، محمود کریمی با «بچه مردم» محمد پایدار با «تاکسیدرمی»، آرمان زرین‌کوب با «ترک عمیق»، ابراهیم امینی با «چشم بادومی »، حسام فرهمند با «رها»، مهدی نوروزیان با «زمانی در ابدیت»، رضا جمالی با « سونسوز »، محمدرضا اردلان با «فریاد»، رضا فرهمند با « لولی » و مهدی اصغری‌ازغدی با «ماریا» برای اولین بار با یک فیلم بلند در این جشنواره حضور دارند.
باسابقه‌ترین کارگردان‌های جشنواره
امسال در میان فیلمسازان با سابقه‌تر، ابراهیم حاتمی‌کیا از رکوردداران دریافت سیمرغ بلورین جشنواره با فیلم «موسی کلیم‌الله» حضور دارد. او دارای 5 سیمرغ بلورین بهترین فیلم برای فیلم‌های «مهاجر»، «از کرخه تا راین»، «آژانس شیشه‌ای»، «به نام پدر» و «به رنگ ارغوان» و سه سیمرغ بهترین کارگردانی برای فیلم‌های «آژانس شیشه‌ای»، «به رنگ ارغوان» و «به وقت شام» است. حاتمی‌کیا که از دوره اول جشنواره با فیلم 16 میلیمتری «کوردلان» حضور داشت، امسال با فیلم سینمایی «موسی کلیم‌الله» در جشنواره حضور دارد.
رسول صدرعاملی یکی از فیلمسازانی است که از سومین دوره در جشنواره حضور دارد. صدرعاملی در سومین دوره جشنواره با فیلم سینمایی «گل‌های داودی» موفق به دریافت لوح زرین جشنواره در 5 رشته شد. او همچنین از تهیه‌کنندگان با سابقه ادوار مختلف جشنواره است و از سال 1359 با تهیه‌کنندگی فیلم « خونبارش » در این جشنواره حضور دارد. صدرعاملی امسال با فیلم سینمایی اقتباسی «زیبا صدایم کن» به عنوان کارگردان در جشنواره چهل و سوم به رقابت می‌پردازد.
ابوالفضل جلیلی نیز یکی دیگر از فیلمسازان با سابقه است که از دهه 60 در جشنواره فیلم فجر حضور داشته و در این جشنواره و جشنواره‌های بین‌المللی موفقیت‌های زیادی کسب کرده است. وی نخستین بار با فیلم سینمایی «بهار» در جشنواره فیلم فجر شرکت کرد و از آخرین حضور او در جشنواره که با فیلم «دلبران» در سال 1379 بود 24 سال می‌گذرد. او امسال پس از سال‌ها با فیلم سینمایی «داد» در جشنواره فیلم فجر شرکت می‌کند.
فیلمسازان زن
بهنوش صادقی و نیکی کریمی 2 سینماگر زن حاضر در این دوره از جشنواره هستند. بهنوش صادقی به عنوان تنها کارگردان زن در این دوره از جشنواره با فیلم سینمایی «مرد آرام» حضور دارد. او پیش از این با فیلم سینمایی «خانه دیگری» در جشنواره سی پنجم فیلم فجر حضور داشت.
نیکی کریمی نیز به عنوان تنها تهیه‌کننده زن در این دوره از جشنواره شرکت ردارد . او پیش از این به عنوان کارگردان و تهیه‌کننده فیلم‌هایی همچون «شیفت شب»، «آذر»، «آتابای» بوده است و امسال تهیه‌کنندگی فیلم سینمایی «زمانی در ابدیت» را بر عهده دارد.
تهیه‌کنندگان باسابقه
در میان تهیه‌کنندگانی که در این دوره از جشنواره حضور دارند افرادی همچون سیدمحمود رضوی یکی از پرسابقه‌ترین‌های جشنواره فجر است. او پیش از این تهیه‌کنندگی چندین فیلم مانند «دهلیز»، «معراجی‌ها»، «سیانور»، «خانه‌ای خیابان چهل و یکم»، «ماجرای نیمروز»، «دارکوب»، «لاتاری» و … را برعهده داشته است. او امسال تهیه‌کننده فیلم سینمایی «موسی کلیم‌الله» به کارگردانی ابراهیم حاتمی‌کیا است.
سعید سعدی نیز یکی از قدیمی‌ترین تهیه‌کنندگان سینمای ایران است که از اوایل دهه 80 آثار سینمایی زیادی را در جشنواره فیلم فجر داشته است. از نخستین آثاری که او تهیه‌کنندگی کرده است می‌توان از «گیلانه» نام برد. سعدی امسال با فیلم سینمایی «خدای جنگ» به کارگردانی حسین دارابی در چهل و سومین جشنواره فیلم فجر حضور دارد.
محمدرضا شفیعی نیز یکی دیگر از باسابقه‌ترین تهیه‌کنندگان این دوره از جشنواره فیلم فجر است. او تهیه‌کنندگی سینمایی خود را از اوایل دهه 90 با فیلم سینمایی «زندگی خصوصی آقا و خانم میم» در جشنواره فیلم فجر آغاز کرد و امسال تهیه‌کنندگی فیلم سینمایی «صیاد» را بر عهده دارد.
علی قائم‌مقامی، دیگر تهیه‌کننده و مدیر تولید با سابقه سینمای ایران است. «کفش‌هایم کو ؟»، «جشن دلتنگی»، «بهشت تبهکاران» و … از آثار سینمایی است که قائم مقامی با آنها در جشنواره فیلم فجر حضور داشته است. او امسال با فیلم سینمایی «شاه‌نقش» به کارگردانی شاهد احمدلو در جشنواره فجر شرکت می‌کند.
مصطفی کیایی دیگر تهیه‌کننده حاضر در جشنواره چهل و سوم است که پیش از این فیلم‌های «بارکد»، «چهارراه استانبول»، «در وجه حامل» را در جشنواره داشته است. او امسال با فیلم «بازی را بکش» به کارگردانی محمدابراهیم عزیزی در این دوره از جشنواره شرکت کرده است.
زنده‌یاد جلیل شعبانی نیز جزو تهیه‌کنندگانی بود که پیش از این سابقه تهیه‌کنندگی چندین فیلم در جشنواره فیلم فجر را داشته است. او تهیه‌کنندگی فیلم‌های «سوءتفاهم»، «قسم»، «سرهنگ ثریا» و «منصور» را در کارنامه کاری خود دارد. امسال فیلم «اسفند» به کارگردانی دانش اقباشاوی از این تهیه‌کننده در جشنواره فیلم فجر حضور دارد.
اجتماعی و کمدی، بیشترین ژانرهای حاضر در جشنواره
جشنواره فیلم فجر امسال دارای تنوعی از آثار اعم از فیلم‌های اجتماعی، دفاع مقدس، تاریخی، کمدی و انیمیشن است. در دسته‌بندی فیلم‌های انقلاب اسلامی فیلم‌های «1968»، «بازی خونی»، «تاکسیدرمی»، «شمال از جنوب غربی» و در دسته‌بندی فیلم‌های اجتماعی و اجتماعی-خانوادگی «آبستن»، «بازی را بکش»، «داد»، «دست تنها»، «رها»، «سونسوز »، «شاه‌نقش»، «فریاد»، «گوزن‌های اتوبان»، «ماریا»، «مرد آرام»، «شوهر ستاره»، «زیبا صدایم کن»، «زمانی در ابدیت»، «خاتی »، «چشم بادومی »، «ترک عمیق» جای می‌گیرند. همچنین در دسته بندی فیلم‌های دفاع مقدس و اجتماعی-دفاع مقدس فیلم‌های «اسفند»، «اشک هور »، « پیشمرگ »، «خدای جنگ»، «صیاد» و «بچه مردم» و در دسته‌بندی کمدی فیلم‌های «آنتیک»، «صددام» و «کفایت مذاکرات» در جشنواره حضور دارند. در ژانر دینی- تاریخی فیلم سینمایی «موسی کلیم‌الله» و در ژانر هنرو تجربه (خاص) فیلم سینمایی « لولی » را در جشنواره چهل و سوم خواهیم داشت.
انیمیشن‌های جشنواره چهل‌وسوم
در دسته‌بندی انیمیشن نیز چهار پویانمایی «افسانه سپهر» به کارگردانی عماد رحمانی و مهرداد محرابی و تهیه‌کنندگی مهدی جعفری‌جوزانی، «پسر دلفینی 2» به کارگردانی محمد خیراندیش و تهیه‌کنندگی محمدامین همدانی، «زال و رودابه» به کارگردانی و تهیه‌کنندگی محمدعلی سجادی و «ژولیت و شاه» به کارگردانی اشکان رهگذر و تهیه‌کنندگی آرمان رهگذر در جشنواره حضور دارند. محمدامین همدانی امسال با تهیه کنندگی فیلم «پسر دلفینی 2» برای سومین بار حضور در جشنواره فیلم فجر را تجربه می‌کند. اشکان رهگذر نیز پیش از این با انیمیشن «آخرین داستان» در سی و هفتمین جشنواره فیلم فجر برنده اولین سیمرغ بلورین بهترین انیمیشن سینمای ایران شد و امسال برای دومین بار با «ژولیت و شاه» در این جشنواره حضور دارد. همچنین محمدعلی سجادی کارگردان سینما و تئاتر، فیلمنامه‌نویس ، تهیه‌کننده، تدوین‌گر نیز امسال با انیمیشن «زال و رودابه» در جشنواره فیلم فجر حضور دارد.
سرمایه‌گذاران و نهادهای دولتی آثار جشنواره چهل و سوم
در این دوره از جشنواره نیز همانند سال‌های گذشته علاوه بر بخش خصوصی، نهادهای سینمایی مانند بنیاد سینمایی فارابی، سازمان هنری رسانه‌ای اوج، سازمان سینمایی سوره و بنیاد روایت فتح با آثار خود در جشنواره حضور دارند.
در میان اسامی فیلم‌های اعلام شده فیلم‌های «اسفند» به کارگردانی دانش اقباشاوی و تهیه‌کنندگی زنده‌یاد جلیل شعبانی و مهاجر توحیدپرست محصول مشترک سازمان رسانه‌ای اوج و بنیاد سینمایی فارابی است.
فیلم سینمایی «صیاد» به کارگردانی جواد افشار و تهیه‌کنندگی محمدرضا شفیعی نیز محصول مشترک بنیاد شهید، بنیاد سینمایی فارابی و مؤسسه فرهنگی صاد است. فیلم سینمایی «خدای جنگ» به کارگردانی حسین دارابی و به تهیه‌کنندگی سعید سعدی از محصولات سازمان هنری رسانه‌ای اوج است. همچنین فیلم «زیبا صدایم کن» به کارگردانی رسول صدرعاملی و تهیه‌کنندگی سیدمازیار هاشمی نیز محصول مشترک کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، فارابی به همراه سرمایه گذاران شخصی اعم از میلاد و رسول صدرعاملی و سیدمازیار هاشمی است.
فیلم سینمایی « پیشمرگ » به کارگردانی علی غفاری و تهیه‌کنندگی آرش زینال‌خیری و فیلم سینمایی «شمال از جنوب‌غربی» به کارگردانی حمید زرگرنژاد و تهیه‌کنندگی مهدی مددکار دو محصول بنیاد فرهنگی روایت فتح در این دوره از جشنواره است.
همچنین از سازمان سینمایی سوره نیز 2 فیلم سینمایی «تاکسیدرمی» به کارگردانی محمد پایدار و تهیه‌کنندگی محمدجواد موحد و « ناتوردشت » به کارگردانی سیدمحمدرضا خردمندان و تهیه‌کنندگی مهدی فرجی به چهل و سومین جشنواره فیلم فجر راه یافته‌اند.
فیلم‌های سینمایی «ترک عمیق» به کارگردانی آرمان زرین‌کوب و تهیه‌کنندگی محسن چگینی محصول مؤسسه لوح زرین، «مرد آرام» به کارگردانی بهنوش صادقی و تهیه‌کنندگی مهدی هاشمی محصول مؤسسه تصویرشهر، «1968» به کارگردانی امیرمهدی پوروزیری و تهیه‌کنندگی ایرج محمدی محصول مؤسسه امام روح‌الله نیز در جشنواره حضور دارند. فیلم سینمایی «بچه مردم» به کارگردانی محمود کریمی و تهیه‌کنندگی سیدعلی احمدی نیز محصول مؤسسه خیریه بهشت امام رضا ( ع) است.
در بخش انیمیشن نیز پویانمایی‌های «افسانه سپهر» به کارگردانی عماد رحمانی و مهرداد محرابی و تهیه‌کنندگی مهدی جعفری جوزانی محصول کارخانه نوآوری مهوا ، «زال و رودابه» به کارگردانی و تهیه‌کنندگی محمدعلی سجادی محصول شرکت کارگاه فیلم و نقاشی متحرک اوجا و «ژولیت و شاه» به کارگردانی اشکان رهگذر و تهیه‌کنندگی آرمان رهگذر محصول شرکت هورخش آسمان پارسی- شرکت توسعه هنر پیشرو پارسی در جشنواره حضور دارند.