بزرگنمايي:

آریا بانو - دنیای اقتصاد / هنوز ارز ترجیحی دارو برداشته نشده که با افزایش قیمت دلار، داروهای حیاتی از جمله برای بیماران دیابتی نایاب شده است. یکی از افراد مبتلا به دیابت به «دنیای اقتصاد» می‌گوید: «بیش از یک ماه است که به دنبال نوار تست دیابت هستم اما نتوانسته‌ام پیدا کنم. در حالی که دستگاه تست قند من ایرانی است. این مشکل در رابطه با تهیه انسولین هم وجود دارد.»
این مشکل بسیاری از بیماران دیابتی است که بر اساس آمارها در حال حاضر 19.14 درصد جمعیت بالای 25 سال به دیابت مبتلا هستند یعنی حدود 8 میلیون نفر. بیمارانی که به دلیل نبود داروهای مورد نیازشان جانشان به خطر افتاده است. شیوع دیابت در ایران دو برابر میانگین جهانی است.
نوار تست قند به 500 هزار تومان رسید
بر اساس آخرین بررسی‌های «دنیای‌اقتصاد»، در حال حاضر افراد دیابتی برای دسترسی به نوار تست قند خون با مشکلات جدی روبه‌رو هستند. قیمت هر بسته از این نوارها، در حال حاضر در بازار به 500هزار تومان رسیده است. این در حالی است که دو ماه پیش بهای هر بسته نوار تست قند خون 80 هزار تومان بود؛ اما از اول دی ماه این رقم بیش از 6 برابر شده است. ابرتورم 500 درصدی نوار تست قند خون نشان می‌دهد، «سیاستگذاری غلط در نظام تامین و توزیع دارو که بخشی از آن به واردات و تخصیص ارز وابسته است» باعث شده افراد دیابتی که «حیات آنها به تنظیم مداوم قند خون» وابسته است با تهدید روبه‌رو شوند.
دیابتی‌های نوع یک آن دسته از افراد دیابتی هستند که «روزانه دست‌کم 4 تا 5 بار نیازمند تزریق انسولین هستند» و این افراد باید قبل از هر بار تزریق انسولین، میزان قند خون خود را با نوار تست، سنجش کنند تا متناسب با سطح قند خون، میزان مشخصی انسولین تزریق کنند. یک فرد دیابتی برای سنجش نرمال و منظم قند خون خود، به هفته‌ای حداقل یک بسته نوار تست نیازمند است. با این حال شرایط سخت اقتصادی خانوارها که عمدتا تحت تاثیر تورم عمومی بالا و سطح پایین درآمد ماهانه قرار دارد، مانع از آن می‌شود که «برخی هزینه‌های سنگین دارویی» را تقبل کنند.
این موضوع برای دیابتی‌های نوع یک که از یکسو، با بهای بالای دسترسی به انسولین در بازار آزاد مواجه هستند و از سوی دیگر ابرتورم تازه نوار تست قند خون را که به تازگی به وجود آمده است، تحمل می‌کنند، «شرایط حفظ سلامتی و رفع تهدید عوارض دیابت» را تقریبا غیرممکن کرده است.
کمبود انسولین
در حداقل دو ماه گذشته، افراد دیابتی با «نبود انسولین» نیز دست‌وپنجه نرم کرده‌اند. در داروخانه‌ها هفته‌هاست انسولین‌های مورد نیاز برای بیماران دیابتی، کمیاب شده است و عمده داروخانه‌ها در مراجعه این افراد از «عدم توزیع انسولین توسط دولت» خبر می‌دهند. برخی مسوولان البته با یکسری توجیه از جمله «کاهش عرضه شرکت دانمارکی»، تلاش می‌کنند «نیست شدن انسولین به عنوان خوراک حیاتی دیابتی‌های نوع یک» را طبیعی جلوه دهند.

اما واقعیت آن است که «اگر انسولین در دسترس دیابتی نوع یک نباشد»، ادامه زندگی برای این فرد غیرممکن می‌شود. دیابتی‌ها در ایران از سال 97 و همزمان با خروج یک‌طرفه آمریکا از برجام، با «مشکلات شدید در مسیر دسترسی به نوار تست قند خون و انسولین» روبه‌رو هستند. یکی از بیماران دیابتی می‌گوید: «خیلی شرایط سختی را پشت سر می‌گذارم. دیروز انسولین من تمام شد و به‌شدت نیاز داشتم اما یک بسته 5 عددی نوومیکس در حدود 2 میلیون تومان است. من روزی سه بار مصرف می‌کنم و اگر این اتفاق نیفتد. شریان‌های حیاتی قلبم از کار می‌افتد.»
یک پزشک عمومی در زمینه شرایط ایجاد شده برای بیماران دیابتی به «دنیای اقتصاد» می‌گوید: «هر روز با بی‌شمار مراجعه‌کننده دیابتی روبه‌رو می‌شوم که مشکل تهیه انسولین یا نوار دیابت را دارند. این در حالی است که در صورت قطع انسولین در دیابت نوع یک یا در دیابت کودکان که گاهی به طمع کنترل قند با داروهای خوراکی ضد دیابت یا فرآورده‌های گیاهی انجام می‌شود، می‌تواند به کمای دیابتی منجر شود و گاهی اوقات مرگ منجر شود.»
چندی پیش محمدرضا ظفرقندی، وزیر بهداشت در همین زمینه گفته بود: «وقتی یک بیمار نیازمند انسولین یا وارفارین که الان با کمبود روبه‌روست و نتواند به آن دسترسی داشته باشد، رنج زیادی متحمل می‌شود.» سوال اما اینجاست که چگونه باید این رنج زیاد و خطر مرگ در میان میلیون‌ها دیابتی را کاهش داد؟
درخواست انجمن گابریک
روابط عمومی انجمن دیابت گابریک نیز در پیامی به شرح زیر خواستار «رسیدگی دولت به موضوع گرانی نوار تست قند خون» شده است. این پیام به شرح زیر است: 17 آذر ماه، حمیدرضا حاجی‌بابایی، نایب‌رئیس مجلس در جلسه علنی نوبت عصر مجلس و در جریان بررسی لایحه بودجه اعلام کرد، نرخ ارز ترجیحی در سال آینده تغییر می‌کند و از 28500 به 38500 تومان می‌رسد.
بر اساس این خبر، با افزایش نرخ ارز، قیمت تجهیزات پزشکی از جمله تجهیزات پایش قند مانند نوار تست قند خون و سنسورهای پایش مداوم قند خون، افزایش چشمگیری خواهد داشت. این در حالی است که حدود 14 در صد از جمعیت ایران مبتلا به دیابت بوده و برای کنترل و مدیریت آن و پیشگیری از بروز عوارض دردناک و گران این بیماری، نیاز به اندازه‌گیری قند خون با این تجهیزات دارند. در میان این جمعیت، افراد مبتلا به دیابت نوع یک که اغلب کودکان و جوانان هستند و نیز مبتلایان به دیابت نوع دو با نیاز به تزریق انسولین، لازم است حداقل 4 بار قند خون خود را در طول روز اندازه‌گیری کنند. با افزایش نرخ ارز و در نتیجه افزایش چندین برابری قیمت این اقلام، عده بسیاری نمی‌توانند این اقلام را تهیه کنند.
عدم اندازه‌گیری قند خون و در نتیجه عدم کنترل صحیح دیابت، منجر به بروز عوارضی خواهد شد که هزینه‌های درمان یا کنترل این عوارض‌(که اکثر آنها بر عهده دولت است) به‌مراتب بیشتر از هزینه‌های قبل از بروز آن است. در حقیقت برای دولت و بیمه‌ها، پرداخت هزینه‌های جاری یک فرد مبتلابه دیابت قبل از بروز عوارض بسیار مقرون‌به‌صرفه‌تر از پرداخت هزینه‌های درمان و کنترل عوارض دیابت است که البته به تمام موارد ذکر شده، بار روحی و روانی جامعه دیابتی و خانواده‌های آنها نیز اضافه می‌شود. انجمن دیابت گابریک به عنوان یک سازمان مردم نهاد وظیفه خود می‌داند در راستای مدافعه‌گری، وضعیت تجهیزات پزشکی مورد نیاز جامعه دیابتی را به صورت مداوم پایش کرده و از ادارات و سازمان‌های مربوطه انتظار پاسخگویی شفاف و دقیق دارد.