آریا بانو - پژوهشگران با مطالعه اسکن مغز افراد مسنی که دچار مشکلات حافظه و شناخت نبودند، برخی از عوامل موثر بر سرعت پیر شدن مغز را شناسایی کردند.

ما هر سال در روز مشخصی، مسن‌تر شدنمان را جشن می‌گیریم، اما بخش‌های مختلف بدن ما می‌توانند با سرعت‌های متفاوتی پیر شوند. مطالعه‌ای جدید به برخی از انتخاب‌های سبک زندگی اشاره می‌کند که می‌توانند بر سرعت پیر شدن مغز ما تأثیر بگذارند.
گروهی از پژوهشگران تحت هدایت دانشمندانی از مؤسسه کارولینسکا و دانشگاه گوتنبرگ سوئد تلاش کردند با استفاده از سیگنال‌های بیولوژیکی مختلف سن مغز افراد 70 ساله‌ای را تخمین بزنند که از نظر حافظه و شناخت مشکلی نداشتند.
پژوهشگران با بررسی 739 نفر متوجه شدند سلامت رگ‌های خونی برای جوان ماندن مغز اهمیت زیادی دارد. عاداتی مانند ورزش‌کردن منظم، داشتن رژیم غذایی سالم، ترک سیگار و کنترل قند خون می‌توانند به بهبود سلامت عروق کمک کنند.
آنا مارسگلیا، عصب‌شناس مؤسسه کارولینسکا می‌گوید: «نتیجه‌ای که از این پژوهش می‌توان گرفت این است که عوامل آسیب‌رسان به رگ‌های خونی می‌توانند موجب شوند مغز پیرتر به‌نظر برسد. این امر نشان می‌دهد حفظ سلامت عروق خونی برای محافظت از مغز چقدر اهمیت دارد.»
پژوهشگران از اسکن MRI برای ارزیابی سن مغز استفاده کردند.
مغزهای با ظاهر پیرتر، با کم‌تحرکی، دیابت، سابقه‌ی سکته مغزی و همچنین سطوح بالاتر التهاب و قند خون ارتباط داشتند. همچنین، در این مطالعه تفاوت‌هایی بین مردان و زنان مشاهده شد. به‌عنوان مثال، سطح قند خون تاثیر بیشتری بر سن مغز در مردان داشت. پژوهشگران قصد دارند در آینده این موضوع را بیشتر بررسی کنند.

گروه پژوهشی از یک مدل هوش مصنوعی پیشرفته برای ارزیابی سن مغز از روی اسکن‌های MRI استفاده کردند. آن‌ها این مدل را ابتدا روی بیش از 18 هزار اسکن مغز افرادی که مشکل شناختی نداشتند، آموزش دادند. پژوهشگران سپس اطلاعات نمونه‌های خون را با سن برآوردشد‌ه‌ی مغز مقایسه کردند و همچنین داده‌های مربوط به عوامل مختلف سبک زندگی، بیماری‌ها و آزمون‌های شناختی را درنظر گرفتند.
فعالیت بدنی مغز را جوان نگه می‌دارد
اریک وستمن، پزشک متخصص سالخوردگی از مؤسسه کارولینسکا می‌گوید الگوریتم آن‌ها دقیق و به راحتی قابل استفاده است. او می‌گوید این الگوریتم ابزاری پژوهشی است که به ارزیابی بیشتر نیاز دارد، اما هدف آن‌ها این است که در آینده از آن در حوزه‌های بالینی مانند پژوهش‌های مرتبط با زوال عقل استفاده کنند.
ارتباط یافته‌های جدید با بیماری زوال عقل مهم است: مغزهای پیرتر بیشتر درمعرض خطر ابتلا به بیماری‌های زوال عقل مانند آلزایمر قرار دارند و نتایج پژوهش جدید راه‌هایی را برای جلوگیری از این زوال شناختی پیشنهاد می‌کند.
در پژوهش‌های گذشته، سن مغز با عوامل مختلفی مانند سطح خون و فقر مرتبط شدند. بسیاری از این عوامل را می‌توان در سطح فردی یا در سطح جامعه تغییر داد. درنهایت پژوهشگران در تلاش‌اند راه‌هایی برای پیشگیری از بروز زوال عقل پیدا کنند.
مارسگلیا می‌گوید: «گرچه داروهای جدیدی برای آلزایمر معرفی شده‌اند، آن‌ها روی تمام افراد مبتلا به زوال عقل موثر نیستند، بنابراین می‌خواهیم بررسی کنیم چه عواملی می‌توانند به افزایش مقاومت مغز در برابر پیری غیرطبیعی کمک کنند.»
ازآنجا که به‌نظر می‌رسد عوامل تأثیرگذار بر پیری مغز در زنان و مردان متفاوت باشند، تیم پژوهشی قصد دارد با بررسی دقیق‌تر عواملی نظیر هورمون‌ها و عوامل اجتماعی فرهنگی متوجه شود که چگونه می‌توانیم با پیری مغز مقابله کنیم.
مارسگلیا می‌گوید: «سال آینده، تحقیقی را شروع می‌کنیم تا بفهمیم سلامت اجتماعی، مثل ارتباط با دیگران و حمایت، همراه با خواب و استرس چگونه بر قدرت مغز در مقابله با پیری تأثیر می‌گذارد. این تحقیق بیشتر بر سلامت زنان تمرکز دارد.»
پژوهش در مجله‌ی Alzheimer’s & Dementia: The Journal of the Alzheimer’s Association منتشر شده است.