آریا بانو

آخرين مطالب

گوناگون/ «یلدا» اشتباه است؟ گوناگون

گوناگون/ «یلدا» اشتباه است؟
  بزرگنمايي:

آریا بانو - ایسنا / «یلدا» یا «چله» واژه‌هایی که ریشه در فرهنگ ایرانی دارد و در طول تاریخ با اسطوره‌ها و باورهای کهن گره خورده است؛ اما آیا استفاده از هر دو عنوان برای بلندترین شب سال درست است؟
بحث درباره «یلدا» و «چله» به جنبه‌های زبانی، تاریخی و فرهنگی این دو واژه برمی‌گردد. هر دو اصطلاح به بلندترین شب سال و جشن‌های مربوط به آن اشاره دارد، اما از نظر ریشه‌شناسی و کاربرد، تفاوت‌هایی میان آن‌ها وجود دارد. 
شبان میرشکرایی، پژوهشگر میراث فرهنگی و مسئول پرونده جهانی «یلدا/ چله» درباره اینکه «یلدا» درست است یا «چله» به ایسنا گفت: «یلدا» واژه‌ای است که از لحاظ ریشه و تاریخچه، معنای آغاز زندگی و تولد دارد. زبان، یک موجود زنده است و در طول هزاره‌ها در تعاملات فرهنگی ملت‌ها و مردم تغییر می‌کند. فارسی که امروز صحبت می‌کنیم، با فارسی باستان یا میانه متفاوت است و این تفاوت ناشی از همین زنده بودن زبان است. زنده بودن به معنای تغییر است؛ اگر چیزی تغییر نکند، زنده نیست. برای ثبت یک اثر در فهرست آثار ناملموس در مقیاس ملی یا جهانی، نخستین نکته‌ای که باید اثبات شود، زنده بودن آن است.
او اظهار کرد: میان زنده بودن زبان و تأثیر تعاملات فرهنگی با ورود عمدی و آسیب‌زننده برخی کلمات خارجی تفاوت وجود دارد. برای مثال، کلماتی مانند «یلدا» که ریشه‌هایی در دیگر زبان‌ها دارند، امروز بخشی از زبان فارسی شده‌اند و امروز به عنوان واژه‌ای فارسی استفاده می‌شوند. این کلمات، برخلاف برخی ورودهای هدفمند و آسیب‌زننده، به غنای زبان کمک کرده‌اند. کلمه یلدا از نظر معنایی با تولد و جشن آغاز فزونی روشنایی در ارتباط است.
این پژوهشگر افزود: این واژه، در گذشته با اسطوره «مهر» مرتبط بوده و در واقع به معنای جشن تولد مهر است. مهر، ایزدی غیر مادی و کاملا متفاوت از خورشید است. اگرچه به ظاهر این جشن در طولانی‌ترین شب سال برگزار می‌شود اما سبب‌ساز آن، درک صحیح مردمان این سرزمین از آغاز فرونی روشنایی در بیشینهٔ ظلمت و سرما است و نماد امید به فردایی روشن در غایت تاریکی است.
مسئول پرونده جهانی «یلدا/ چله» همچنین درباره مفهوم «چله» توضیح داد: از نظر واژگانی، «چله» به معنای یک ربع دایره است. در کمان، وقتی تیر را می‌کشید، حالت ربع دایره ایجاد می‌شود. در سال نیز هر فصل یک ربع دایره از دایره کامل سال است. جشن یلدا در آغاز چلۀ بزرگ برگزار می‌شود، این چله مربوط به چهل روز ابتدایی زمستان است. این چنین است که نیمه فصول دیگر هم آیین‌هایی مانند 45 بهار یا نیمه تابستان برگزار می‌شود. 
میرشکرایی با بیان اینکه از نظر من یلدا یا چله تفاوتی ندارند و هر، دو واژه‌های درستی برای این آیین هستند، اظهار کرد: یلدا یک جشن با ریشه‌های عمیق فرهنگی و باورهای کهن است.
او بر این مفهوم «یلدا» یا «چله» فارغ از نام‌های گوناگون آن در میام اقوام برگزارکننده، تاکید کرد و گفت: این آیین نمادی از امید به روشنایی است، جشنی که نشان‌دهنده غلبه نور بر تاریکی است. این معنا به قدری عمیق است که با فرهنگ و باورهای ما پیوند خورده و همچنان به عنوان نماد زنده‌ای از هویت ما باقی مانده است.
«شب یلدا/چله» به عنوان نوزدهمین میراث ناملموس ایران مشترک با افغانستان آذرماه سال ١4٠١ در یونسکو ثبت جهانی شد. درباره عنوان «یلدا» اختلاف نظرهای بسیاری وجود دارد و برخی آن را نادرست می‌دانند.

لینک کوتاه:
https://www.aryabanoo.ir/Fa/News/1325587/

نظرات شما

ارسال دیدگاه

Protected by FormShield
مخاطبان عزیز به اطلاع می رساند: از این پس با های لایت کردن هر واژه ای در متن خبر می توانید از امکان جستجوی آن عبارت یا واژه در ویکی پدیا و نیز آرشیو این پایگاه بهره مند شوید. این امکان برای اولین بار در پایگاه های خبری - تحلیلی گروه رسانه ای آریا برای مخاطبان عزیز ارائه می شود. امیدواریم این تحول نو در جهت دانش افزایی خوانندگان مفید باشد.

ساير مطالب

بلو اوریجین اولین موشک نیوگلن خود را این هفته پرتاب می‌کند

شعرخوانی زیبا از رشید کاکاوند

گل دوم منچسترسیتی به وستهم توسط هالند؛ منچسترسیتی 1 _ 0 وستهم.

گل سوم منچسترسیتی به وستهم توسط هالند؛ منچسترسیتی 3 - 0 وستهم.

باختر: وظیفه کمیته تدوین مقررات تجزیه مسائل اساسی حقوق فوتبال است

گوردون مثل امباپه مصدوم شد!

گل چهارم منچسترسیتی به وستهم توسط فودن

برزیل بالاتر از ایران، بهترین تیم فوتسال جهان شد

گل اول وستهم به سیتی توسط فولکروگ

تاوان یک وصلت گران

ذوق پدر و مادر از محل زندگی فرزندشان

برگزاری دادگاه به خاطر سیلی زدن همسایه به صورت دختر بچه

«مهیار عیار» امشب تمام می‌شود

خواستگاری «شیرفرهاد»

آغاز ضبط فصل جدید «حسینیه معلی» ویژه اعیاد شعبانیه

تو به خاطر پول با فریبا ازدواج کردی

ویدئو کنسرت قطعه «زخم کاری» با اجرای بهنام بانی

6 کشته و 17 مفقود بر اثر سقوط اتوبوس به رودخانه

ماجرای جراحی که از بیمار خود سرطان گرفت

تصادف زنجیره‌ای قزاقستان در کولاک برف

خنده بامزه یک کودک به‌خاطر ترفندهای بستنی فروش در ترکیه⁣

مبارزه شیر و مار پایتون؛ کدام پیروز می‌شود؟

اینفوگرافی؛ اعمال مشترک ماه رجب

سرمای این شب ها را با آش گندم سپری کنید

شما وقتی عصبانی می شوید چطور آرامش تان را حفظ میکنید؟

خشم خورشید در آغاز سال 2025

کتاب مواضع دینانی درباره «سنایی و عطار» چاپ دومی شد

ستاره صربستانی الهلال به بازی با پرسپولیس رسید

تاتنهام 1 - 2 نیوکسل؛‎ ‎اسپرز مثل سیتی طلسم شده

نقل و انتقالات استقلال؛ شایعات نزدیک به واقعیت

شروع کار رسمی توخل در ورزشگاه تاتنهام

گل اول منچسترسیتی به وستهم با گل‌به‌خودی کوفال

کنعانی‌زادگان: پرسپولیس یعنی تسلیم نشدن و بهترین!

تاریخ آغاز جام ملت‌های آسیا 2026 تغییر کرد

گل اول چلسی به کریستال پالاس توسط پالمر

پوستکوگلو: اگر همه چیز برابر بود، برنده می‌شدیم

مس رفسنجان به حکم بازیکن ملوان اعتراض کرد!

هم‌اندیشی استاندار و مدیرکل بنیاد مازندران برای حل مشکلات جامعه ایثارگری

دزد چه حقی داره شکایت کنه؟

نمیتونه همه اموال بابای ما رو بالا بکشه

مهمان ویژه یک عمارت

رعنا آزادی‌ور: با سینماگران برخورد سلیقه‌ای نکنید

اجرای اثر هنرمند شهیر ژاپنی با فلوت نوازی سینا ذکایی

تلف شدن 6 شتر در تصادف با یک خودرو در کویر

سال 2024؛ زنگ خطر تغییرات اقلیمی به صدا درآمد

از ماه رجب غافل نباشید

چالش‌های شگفت‌انگیز پرستو‌ها در مهاجرت، از شکار توسط ماهی تا نبرد با شاهین!

حمله جگوار به کروکودیل در چند ثانیه!

روش تهیه خورشت فسنجان با کدو حلوایی

چه علائمی هنگام دیسک نگران کننده نیستند؟

ویکی پدیاجستجو