بزرگنمايي:

آریا بانو - معاون امور جوانان وزارت ورزش و جوانان از تدوین نقشه آمایش ازدواج و طلاق در سال 1402 خبر داد و گفت: این نقشه به همه استانداران، ائمه جمعه و وزارتخانه‌ها ارسال شده تا تکلیف خود را انجام دهند.

سینا کلهر در نشستی خبری همزمان با روز ازدواج، درخصوص وضعیت ازدواج در جامعه، بیان کرد: یکی از ماموریت‌های اصلی معاونت جوانان رصد و ارزیابی وضعیت ازدواج در کشور است که تقریبا به طور فصلی گزارش‌های وضعیت ازدواج را به مراکز و نهادهای مرتبط ارسال می‌کنیم.
کاهش تعداد ازدواج‌ها در سال 1402 بدلیل کاهش جمعیت جوانان
وی با بیان اینکه با سه شاخص وضعیت ازدواج، سنجیده می‌شود، گفت: شاخص اول مربوط به تعداد ازدواج‌هاست. اگر این شاخص را در نظر بگیریم تعداد ازدواج‌های سال 1402 نسبت به سال 1401 به میزان حدود 40 هزار واقعه ازدواج کاهش یافته است؛ به گونه‌ای که از 526 هزار واقعه ازدواج به 480 هزار واقعه ازدواج رسیده‌ایم. اما آیا این، نشانه کاهش تعداد ازدواج‌هاست؟ این شاخص گویا و کافی نیست، زیرا تعداد جمعیت جوان کاهش یافته و به طور طبیعی نیز تعداد ازدواج‌ها هم کاهش می‌یابد.
کاهش جمعیت جوانان 18 تا 35 ساله طی یک دهه گذشته
آمار ازدواج‌ها کاهشی نیست بلکه «ثابت» است
به گفته وی، تقریبا در یک دهه گذشته جمعیت جوان کشور با بازه سنی 18 تا 35 سال، حدود 7 میلیون نفر کاهش یافته است لذا براساس شاخص اول نمی‌توان از کاهش ازدواج صحبت کرد.
معاون امور جوانان وزارت ورزش و جوانان ادامه داد: شاخص دوم، تعداد ازدواج‌ها بر مبنای هر هزار نفر است. برخی رسانه‌ها درباره این موضوع گفتگو کرده‌اند که از هر هزار نفر 6 واقعه ازدواج یا 12 نفر ازدواج کرده‌اند؛ این شاخص نیز در مقایسه با سالهای قبلی عدد را کاهشی نشان می‌دهد اما شاخص دقیقی محسوب نمی‌شود، زیرا در این محاسبه هزار نفر کل را لحاظ می‌کنیم و نه افرادی که در معرض ازدواج هستند. در واقع شاخص دقیق ازدواج، تعداد ازدواج به ازای هر هزار زن مجرد هرگز ازدواج نکرده است که در سال 1402 این رقم 44 واقعه است که این شاخص دقیق‌ترین شاخص محسوب می‌شود. از همین رو با یک روند ثابت در ازدواج‌ها مواجه هستیم.
سالانه10 تا 12 درصد افراد در «سن ازدواج» ازدواج می‌کنند
کلهر در ادامه در خصوص «سن ازدواج» نیز بیان کرد: در حال حاضر سن ازدواج معقوله‌ای عرفی است، به طور مثال اگر سن ازدواج را برای دختران از 15 تا 49 سال و پسران را 20 تا 49 سال در نظر بگیریم، حدود 12 میلیون نفر در سن ازدواج قرار دارند.
به گفته وی، حدود 10 تا 12 درصد از افرادی که در سن ازدواج قرار دارند هر ساله ازدواج می‌کنند که این موضوع نیازمند تحول و برنامه ریزی جدی است.
تدوین نقشه آمایش ازدواج و طلاق
وی در ادامه به تشریح اقدامات و فعالیت‌های معاونت جوانان در حوزه ازدواج پرداخت و گفت: در سال 1402 نقشه آمایش ازدواج و طلاق کشور تدوین شد. این نقشه به همه استانداران، ائمه جمعه و وزارتخانه‌ها ارسال شده تا تکلیف خود را انجام دهند و همچنین فعالیت‌های خود را در استان‌های پرخطر و شهرستان‌هایی با وضعیت «نارنجی» مشخص کردیم.
برگزاری 470 جشن‌ ازدواج از امروز تا پایان هفته در سراسر کشور
کلهر در بخش دیگری از این نشست، از برگزاری 470 جشن‌ ازدواج از امروز تا پایان هفته در سراسر کشور به صورت نمادین جهت ترغیب و ترویج جوانان خبر داد و یادآور شد: همچنین هزار اثر رسانه‌ای اعم از موشن، تولیدات تلویزیونی و برنامه با محوریت ازدواج آسان و به موقع تولید کرده‌ایم.
صدور مجوز مراکز واسطه‌گری ازدواج
پرداخت وام ازدواج به 90 درصد متقاضیان در سال گذشته
معاون امور جوانان وزارت ورزش و جوانان در ادامه، کمک به انتخاب همسر از طریق صدور مجوز مراکز واسطه‌گری برای اولین بار در بعد از انقلاب را از دیگر اقدامات این معاونت برای حین ازدواج عنوان کرد و گفت: در این راستا برای 150 مرکز در کشور با همکاری سازمان تبلیغات اسلامی مجوز صادر شده که استان تهران و خراسان رضوی دارای بیشترین مراکز واسطه‌گری هستند.
کلهر دومین اقدام معاونت در این زمینه را پیگیری وام ازدواج دانست و تاکید کرد: وظیفه معاونت، پیگیری وام ازدواج است. سال گذشته حدود 157 هزار میلیارد تومان وام ازدواج پرداخت شد و به طور میانگین 90 درصد متقاضیان وام خود را دریافت کردند.
نامه‌نگاری وزیر جوانان برای کاهش صف «وام ازدواج»
بازگشت پرداخت وام‌ها به روال طبیعی از آخر خردادماه
بنابر اظهارات کلهر، طی 2 ماه سال جاری نیز، 45 هزار وام ازدواج پرداخت شده است و همچنین 174 هزار نفر در صف هستند. برای کاهش صف، تاکنون بیش از سه بار به نهادهای مختلف و مرتبط نامه رسمی در خصوص پیگیری موضوع ارسال و دو مرتبه از طریق وزیر ورزش و جوانان موضوع پیگیری شده است.
وی همچنین این توضیح را ارائه کرد که طی دو ماه گذشته شکایت‌هایی در خصوص ثبت در سامانه و معرفی به شعبه‌ها وجود داشت که این شکایت‌ها دریافت و به بانک مرکزی انتقال داده شد. آخرین جواب مکتوب بانک مرکزی این بود که اشکالاتی که در ابتدای سال به طور طبیعی رخ می‌دهد، برطرف شده است و از خردادماه به روال طبیعی پرداخت وام‌ها باز می‌گردیم.
وجود 880 مرکز مشاوره در کشور
کلهر در ادامه فعالیت مراکز مشاوره خانواده را از دیگر اقدامات این معاونت در حوزه ازدواج دانست و گفت: در این دولت، مراکز مشاوره به صورت تخصصی در حوزه ازدواج خانواده فعالیت دارند. طی دو سال گذشته 14 دوره دانش‌افزایی با مشارکت بیش از 5000 مشاور تخصصی ازدواج و خانواده برگزار شد. در حال حاضر 880 مرکز مشاوره در کشور وجود دارد که با رشد 150 درصدی نسبت به دوره‌های قبل همراه بوده است.
وی سامانه وصال شیرین با تمرکز بر کاهش هزینه‌های جشن ازدواج را از دیگر اقدامات این معاونت اعلام کرد و در خصوص این سامانه اینطور توضیح داد: براساس برآوردها، هزینه برگزاری جشن عروسی با سطح متوسط بین 200 تا 500 میلیون است. برنامه‌ریزی ما این است که این سامانه که ارائه‌کننده 14 خدمت مربوط به جشن ازدواج است، بتواند 30 درصد از هزینه‌های جشن ازدواج را کاهش دهد. اکنون سامانه فعال شده و 1000 خدمت در سامانه بارگذاری شده است.
وی ادامه داد: کسانی که ارائه‌کننده این 14 خدمت هستند، خدمت خود را همراه با میزان تخفیفی که ارائه می‌دهند، معرفی می‌کنند تا زوج‌های جوان بتوانند از میان خدمات انتخاب کنند.
ارائه 5 قلم جهیزیه به زوجین
کلهر همچنین گفت: در همین سامانه بخشی تحت عنوان جهیزیه با تمرکز بر جهیزیه ایرانی وجود دارد و تلاش داریم هزینه جهیزیه را کاهش دهیم. در همین راستا تلاش شده پنج قلم اصلی شامل اجاق گاز، مبلمان، لباسشویی، یخچال و جاروبرقی پوشش داده شود.
معاون امور جوانان وزارت ورزش و جوانان اقدامات معاونت در حوزه بعد از ازدواج را تمرکز بر تحکیم خانواده و تعمیق روابط زوجین با دو محور مشاوره رایگان و کارگاه‌های آموزشی در خصوص سواد خانواده و مهارت‌های زندگی مشترک عنوان کرد و گفت: در سال گذشته 40 هزار نفر خدمت مشاوره دریافت کردند.
وی با بیان اینکه در طرح فرصت و مددکاری اجتماعی برای گروه‌های آسیب‌پذیر را نیز اقدام دیگر معاونت عنوان کرد و توضیح داد: به طور خاص با گروه‌های خاصی که در جامعه وجود دارند با همکاری نهادهای مرتبط طرح فرصت را اجرا می‌کنیم و نتیجه آن این است که از ارجاع 200 پرونده و صدور حکم جلوگیری شده است. همچنین مشاوره عمومی در ایستگاه مترو از دیگر فعالیتهاست که 6 ماه مشاوران ما در ایستگاه مترو حضور داشتند و به حدود 30 هزار مراجعه‌کننده پاسخ دادند.
کاهش «بیکاری» به 16 درصد بعد از دو دهه
معاون امور جوانان وزارت ورزش و جوانان در بخش دیگری از این نشست در پاسخ به سوالی در مورد اشتغال جوانان بیان کرد: بعد از 2 دهه امسال میزان بیکاری کاهش یافته و به شاخص 16 درصد رسیده است. هیچوقت از دهه 80 به بعد، بیکاری جوانان به زیر 17 درصد نیامده بود اما امسال این نرخ به 16 درصد کاهش یافته است. در بسیاری از استانها رقم بیکاری جوانان 14 درصد است.
وی ادامه داد: چالش بزرگ در حوزه اشتغال، «کیفیت اشتغال» است؛ بین تناسب و درآمد شغلی و تامین نیاز اولیه فاصله وجود دارد و تمرکز ما در سال 1403 نیز در همین زمینه بوده است.
کاهش 6000 موردی «طلاق»
کلهر درخصوص آمار طلاق نیز توضیح داد: تعداد طلاق‌ها در سال 1402 نسبت به سال 1401، 6000 مورد کاهش یافته است و بیشترین میزان کاهش طلاق در دو استان تهران و البرز بوده است. البته از این میزان کاهش طلاق برداشت کاهش کلی را نداریم؛ زیرا برای محاسبه دقیق باید رقم در بلندمدت لحاظ شود.
سخنگوی وزارت ورزش و جوانان در ادامه در پاسخ به این سوال که باتوجه به روند ثابت ازدواج، آیا اجرای طرح‌های تشویقی اثرگذار نبوده است؟ توضیح داد: باتوجه به تحولات اقتصاد کلان و شاخصهای مرتبط با تورم، حفظ ثبات در آمار ازدواج حرکت موثر بوده است. به عبارتی باتوجه به سخت‌تر شدن شرایط به ویژه در کلانشهرها، از جمله افزایش اجاره بهای مسکن و متغیرهای اقتصادی، بخشی از ثباتی که (در آمارها) وجود دارد به دلیل حمایتهایی است که در قالب وام ازدواج و جشن وصال انجام می‌شود.
کلهر با بیان اینکه ازدواج، تحت تأثیر متغیرهای کلان است، گفت: اگر متغیرهای کلان از جمله شاخص تورم و به طور خاص مسکن مناسب باشد، سایر متغیرها و اقدامات می‌تواند اثرگذار باشد. در یک دهه گذشته انباشت عدم توازن در موضوع مسکن ایجاد شده و قیمتها را تحت شعاع قرار داده و به همین نسبت هم شاخص تورم که از سال 97 شاهد هستیم، وجود داشته است؛ متغیرهای کلان مربوط کلیت نظام اقتصادی است که زیرساخت زندگی و ذهنیت افراد را بنا می‌کند. اگر به دلیل انباشت تاریخی و اتفاقاتی که در یک دهه گذشته رخ داده در شاخص‌های کلان دچار چالش هستیم، آیا باید در اقدامات خرد از قبیل وام ازدواج، حمایت‌های جهیزیه ای و تخفیف‌های مشاوره توقف کنیم؟ به خاطر تمرکز و تاکیدی که بر اقدامات خرد شده، این روند ثابت بوده است، در غیر این صورت باتوجه به وضعیت شاخصهای کلان به صورت طبیعی باید با عدد چالشی مواجه می‌شدیم. به طور کلی متغیرهای کلان اقتصادی رو به بهبودی برود، وضعیت تعداد ازدواج‌ها به طور طبیعی افزایشی خواهد بود.
74 درصد ازدواج‌ها در بازه سنی 18 تا 35 سال اتفاق می‌افتد
وضعیت «نارنجی» پنج استان در نرخ ازدواج 18 تا 35 ساله‌ها
وی با اشاره به نقشه آمایش ازدواج و طلاق برای جوانان 18 تا 35 سال است، گفت: 74 درصد ازدواج‌ها در بازه 18 تا 35 سال اتفاق می‌افتد.
کلهر همچنین درخصوص نقشه آمایش ازدواج و طلاق گفت: در نقشه مذکور، استان‌های کهگیلیویه و بویر احمد، چهار محال و بختیاری و خراسان شمالی، استان‌هایی هستند که دارای وضعیت خوبی در نرخ ازدواج بوده‌اند که به ازای هر هزار نفر جمعیت جوان 18 تا 35 سال بیشترین ازدواج را داشته‌اند، اما نقشه آمایش نشان می‌دهد که استانهای سمنان، بوشهر و البرز و تهران و قم وضعیت‌شان «نارنجی» است.