بزرگنمايي:

آریا بانو - بلوغ زودرس به تغییرهای ناشی از بلوغ پیش از 8 سالگی در دخترها و پیش از 9 سالگی در پسرها گفته می‌‌شود. این تغییرها شامل صفت‌های ثانویه جنسی، افزایش سرعت رشد در عین کوتاهی قد نهایی و اختلال‌های روان‌پزشکی در کودکان می‌‌شود...
صفت‌های ثانویه جنسی عبارتند از: جوش‌های صورت، پوست چرب، تغییر شکل بدن، نعوظ و احتلام شبانه در پسرها و قاعدگی در دخترها. بلوغ زودرس در دخترها 10 برابر بیشتر از پسرها دیده می‌‌شود. علت آن می‌تواند بیماری‌های شناخته شده جسمانی یا علت‌های ناشناخته باشد. بلوغ زودرس در پسرها بیشتر از دخترها با علت‌های شناخته شده جسمانی همراه است بنابراین در برخورد با آن در پسرها بیشتر باید در جستجوی علت‌های جسمانی باشیم. این علت‌ها می‌توانند مربوط به قسمت‌های تنظیم‌کننده هورمون در سیستم اعصاب مرکزی باشند مانند تومور‌های مغزی یا ضربه به سر یا مربوط به بیماری‌های غدد فوق‌کلیه یا غدد جنسی (بیضه در پسرها و تخمدان در دخترها).
در 90 درصد موارد در دخترها و 75 درصد موارد در پسرها هیچ علت شناخته‌شده جسمانی یافت نمی‌شود.
مهم‌ترین علت‌های ناشناخته بلوغ زودرس، عوامل روانی- اجتماعی هستند.
مطالعه‌های زیادی نشان داده‌اند که سن بلوغ در قرن بیست و یکم کمتر شده است. در تحلیل این پدیده، عوامل روانی اجتماعی به‌خصوص تغییر‌های چشمگیری که در شیوه زندگی ایجاد شده است، نقش قابل‌توجهی می‌توانند داشته باشند. هرچند هنوز کاملا اثبات‌شده نیستند. مثلا تماشای بیش از حد تلویزیون و بازی‌های رایانه‌ای به‌دلیل بی‌تحرکی و همچنین مصرف بیش از اندازه فست‌فودها باعث چاقی می‌شود.
از طرفی می‌دانیم که چاقی یکی از عوامل خطر شناخته‌شده برای بلوغ زودرس در دختران است. یکی دیگر از این عوامل خطر، عوامل اقتصادی- اجتماعی هستند. وضعیت نابسامان اقتصادی- اجتماعی در کودکی مانند فقر، اعتیاد پدر یا مادر، طلاق والدین، بدرفتاری با کودک، آزار جسمی ‌و جنسی و ... از نظر تکاملی این پیام را برای کودک دارد که دنیا جای امنی نیست و نمی‌توان روی کسی حساب کرد بنابراین باید زودتر بزرگ شد، روی پای خود ایستاد و تولیدمثل کرد. این پیام تکاملی می‌تواند سازوکار‌های بلوغ زودرس را در کودک فعال کند. سازوکاری که در حد نظریه است و هنوز با روش‌مندی‌های علمی ‌ثابت نشده است.
همچنین انقلابی که دنیای ارتباط‌های الکترونیکی در دنیای امروزی ایجاد کرده است با وجود همه دستاورد‌های مثبت قابل‌احترامی‌که دارد، خالی از پیامدهای منفی نیست. به هر حال باید این واقعیت را پذیرفت که دسترسی به اطلاعات و تصاویر جنسی نامتناسب با سن کودک بسیار آسان‌تر از گذشته شده است. این آگاهی‌های زودهنگام جنسی از راه تاثیر گذاشتن بر سیستم عصبی تنظیم‌کننده هورمون، می‌تواند در بلوغ زودرس نقش داشته باشد. البته همان‌طور که گفته شد، اینها در حد نظریه هستند و هنوز اثبات نشده‌اند.
منبع:‌هفته نامه زندگی مثبت