بزرگنمايي:

آریا بانو - یک مطالعه جدید نشان می‌دهد که انجام تمرینات ورزشی با شدت بالا در ساعات پایانی شب ممکن است کیفیت خواب را کاهش دهد.

مطابق با یافته‌های منتشرشده در نشریه Nature Communications، پژوهشگران با بررسی الگوهای ورزشی، خواب و فعالیت قلبی 14٬689 نفر طی یک بازه زمانی یک‌ساله، دریافته‌اند که انجام تمرینات ورزشی در فاصله چهار ساعت پیش از خواب با تأخیر در به خواب رفتن، کاهش مدت خواب، افت کیفیت خواب، افزایش ضربان قلب شبانه در حالت استراحت و کاهش تنوع ضربان قلب مرتبط است. دو شاخص اخیر معمولاً با افزایش ریسک‌های قلبی و سایر مشکلات سلامت مرتبط شناخته می‌شوند.
جاش لئوتا، پژوهشگر دانشگاه موناش استرالیا و یکی از نویسندگان این مطالعه، در بیانیه‌ای اعلام کرد: «ورزش شدید در ساعات پایانی روز می‌تواند بدن را در وضعیت بالای هوشیاری حفظ کند. به همین دلیل، دستورالعمل‌های بهداشت عمومی همواره نسبت به انجام تمرینات ورزشی در نزدیکی زمان خواب هشدار داده‌اند.»
اگرچه برخی مطالعات پیشین این هشدارها را به چالش کشیده و تأکید کرده‌اند که ورزش شبانه لزوماً باعث اختلال در خواب نمی‌شود، اما لئوتا تصریح کرده است که مطالعات قبلی عمدتاً با نمونه‌های کوچک و در شرایط آزمایشگاهی انجام شده‌اند و اغلب شامل فعالیت‌هایی با فشار فیزیولوژیکی قابل توجه نبوده‌اند.
در مطالعه اخیر، پژوهشگران با استفاده از ابزارهای چندحسگری بیومتریک، داده‌های مرتبط با بیش از چهار میلیون شب خواب شرکت‌کنندگان را جمع‌آوری کرده و به بررسی ارتباط بین شدت تمرین، زمان انجام آن و تأثیر آن بر خواب پرداختند. در این تحلیل‌ها، عواملی نظیر سن، جنسیت، فصل، روز هفته، سطح آمادگی جسمانی و کیفیت خواب شب پیش از تمرین نیز لحاظ شده است.
الیس فیسر-چایلدز، پژوهشگر ارشد این پروژه، اظهار داشت: «ورزش در ساعات پایانی شب، به‌ویژه زمانی که با فشار قابل توجه بر سیستم قلبی-عروقی همراه باشد، می‌تواند روند طبیعی خواب، ضربان قلب در حالت استراحت، و تنوع ضربان قلب را مختل کند. این موضوع ممکن است مرحله‌ای حیاتی از فرآیند بازیابی بدن را تحت تأثیر قرار دهد.»
مطابق با تعریف ارائه‌شده در این مطالعه، تمرینات «شدید» به فعالیت‌هایی اطلاق می‌شود که منجر به افزایش مداوم نرخ تنفس، دمای مرکزی بدن، ضربان قلب و سطح هوشیاری ذهنی می‌شوند؛ مانند تمرینات تناوبی با شدت بالا (HIIT)، دویدن‌های طولانی یا مسابقات ورزشی.
در همین راستا، لئوتا پیشنهاد می‌کند افرادی که ناچار به ورزش در ساعات پایانی شب هستند، تمرین‌هایی با شدت پایین‌تر مانند دویدن آرام یا شنای سبک را انتخاب کنند تا از بروز اختلال در خواب جلوگیری شود و بدن فرصت بازیابی مناسب داشته باشد.
یافته‌های این پژوهش می‌تواند نقشی مهم در بهبود سلامت خواب ایفا کرده و اطلاعات علمی معتبری را برای تنظیم بهتر برنامه‌های ورزشی در اختیار افراد قرار دهد.