آریا بانو

آخرين مطالب

گوناگون/ نماد «تک‌چشم» در مصر باستان چه معنایی داشت؟ گوناگون

گوناگون/ نماد «تک‌چشم» در مصر باستان چه معنایی داشت؟
  بزرگنمايي:

آریا بانو - ایسنا / نماد «چشم حورس» به کرات در تدفین‌های باستانی یافت شده، به‌ویژه روی نوعی طلسم به نام «ودجت». گاهی تصویر چشم حورس روی تابوت‌ها و درون نیایشگاه‌های مقبره نیز دیده می‌شود. 
بر مبنای اسطوره‌شناسی مصری، حورس پسر «اوزیریس» خدای جهان زیرین بود. حورس با عموی خود، شیث (یا سِث) بر سر پادشاهی مصر مبارزه کرد. در این نبرد، شیث چشم چپ حورس را مجروح کرد، اما در نهایت حورس پیروز شد، پادشاهی مصر را به دست آورد و چشم چپش نیز بازگردانده شد. این بازگردانی به‌دست «تحوت» خدایی با سر ibis (اکراس) خدای خرد انجام شد. 
به همین دلیل بود که تصاویر این چشم چپ به نماد قدرتمند «چشم حورس» تبدیل شد. 
کی یاماموتو، مصرشناس دانشگاه تورنتو گفته: «طلسم ودجت یکی از نمادین‌ترین طلسم‌های مصر باستان است. طلسم ودجت با شفا و حفاظت مرتبط است. احتمالاً به همین دلیل است که این نوع طلسم در بسیاری از تدفین‌ها دیده می‌شود و اغلب میان پارچه‌های مومیایی قرار داده شده است.» 
تمدن مصر باستان بیش از 3000 سال دوام آورد و در طول این مدت، کاربردهای چشم حورس نیز تغییراتی داشته است. 
یاماموتو توضیح داده: «در دوره‌های بعدی، یک ودجت بزرگ از موم روی سمت چپ شکم مومیایی قرار داده می‌شد؛ درست جایی که شکاف برای مومیایی‌کردن ایجاد می‌شد تا شفا و حفاظت از این ناحیه‌ی آسیب‌پذیر را تضمین کند.» این سنت در هزاره نخست پیش از میلاد انجام می‌شد. 
پِنی ویلسون، دانشیار باستان‌شناسی دانشگاه دورهام انگلستان گفته: «چشم چنان نشانه‌ی بی‌درنگ قابل‌شناسایی از حفاظت و سلامت بود که به استعاره‌ای برای کمال و تندرستی تبدیل شد.» ویلسون افزود که ارتباط چشم با تندرستی می‌توانست به مفاهیمی همچون آب‌های نیل، تمامیت سرزمین مصر، شفا و هدیه‌های غذایی کامل نیز تعمیم یابد. 
طلسم ودجت با نقش چشم حورس روی آن. این طلسم در فاصله‌ای حدودی بین سال‌های 1070 تا 664 پیش از میلاد ساخته شده و اکنون در موزه متروپولیتن نیویورک نگهداری می‌شود
ژیولا پریسکین، تاریخ‌دان باستان از دانشگاه مجارستان گفته که چشم حورس با افزایش و کاهش نور ماه (هلال تا بدر و بالعکس) هم مرتبط بوده و این نکته شاید به محبوبیت آن افزوده باشد. داستان مجروح‌شدن و بازیابی چشم چپ حورس با تغییرات ماه قیاس می‌شده، به‌ویژه در هزارۀ دوم و اول پیش از میلاد. پریسکین گفته: «با اینکه چشم حورس نمادی پیچیده با معانی گوناگون است و در نقش‌های زیادی ظاهر شده، اما پیوند آن با ماه احتمالاً نقش مهمی در محبوبیتش داشته است.» 
چشم حورس نخستین‌بار چه زمانی پدیدار شد؟
به گفته یاماموتو، طلسم‌های ودجت نخستین‌بار حدود 2200 سال پیش از میلاد ظاهر شدند و همان زمان، چشم حورس نیز روی تابوت‌ها و دیوار نیایشگاه‌های مقبره نقاشی می‌شد: «در این موارد، پژوهشگران باور دارند که این چشم‌ها نه‌تنها حفاظت جادویی برای مردگان فراهم می‌کردند، بلکه به آن‌ها امکان نگریستن به دنیای زندگان را می‌دادند.» 
یاماموتو توضیح می‌دهد که روشن نیست چرا چشم حورس در دوران دودمان ششم ظهور کرد. اما آن زمان، مصریان باستان نوشتن متون مذهبی روی دیوارهای اهرام را آغاز کردند که نشان‌دهنده‌ی آغاز «قانونمندسازی باورهای دینی» آنان است. این امر ممکن است به خلق و گسترش نمادهای مذهبی تازه‌ای مانند چشم حورس منجر شده باشد. 
ویلسون اشاره کرده که ممکن است این نماد با آرایش مذهبی نیز مرتبط باشد: «ما می‌دانیم از دوران‌های ابتدایی، مواد معدنی مانند گالن (سرب طبیعی) و مالاکیت (سنگ سبز رنگ) لوازم آرایشی قدرتمند برای حفاظت چشم بودند. بنابراین، احتمال دارد چشم ودجت تصویری نمادین از چشمی حفاظت‌شده باشد.» 
دلیل خلق آن هر چه که باشد، چشم حورس در نهایت به یکی از نمادهای بارز مصر باستان تبدیل شد. به گفته ویلسون، این نماد چندمنظوره، دارای سبک مصری و بسیار قدرتمند است.

لینک کوتاه:
https://www.aryabanoo.ir/Fa/News/1391162/

نظرات شما

ارسال دیدگاه

Protected by FormShield
مخاطبان عزیز به اطلاع می رساند: از این پس با های لایت کردن هر واژه ای در متن خبر می توانید از امکان جستجوی آن عبارت یا واژه در ویکی پدیا و نیز آرشیو این پایگاه بهره مند شوید. این امکان برای اولین بار در پایگاه های خبری - تحلیلی گروه رسانه ای آریا برای مخاطبان عزیز ارائه می شود. امیدواریم این تحول نو در جهت دانش افزایی خوانندگان مفید باشد.

ساير مطالب

سوزش ادرار، همیشه دلیل عفونی ندارد

تفاوت فوتسال و فوتبال ایران از نگاه وحید شمسایی

مهران غفوریان: هر چقدر شمسایی برنج نمی خورد شما بخورید

رقابت جذاب دوز بین وحید شمسایی و مهران غفوریان

شمسایی: در فوتسال هم صد در صد خرافات وجود دارد

سفر در زمان؛ ظاهر «زنان حرمسرای ناصرالدین شاه» در دهه 1250

این مرد بدون پاهایش از کوه 1500 متری بالا رفت!

شمسایی: اگه بازیکنی زیاد از حد تک روی کند، پرتش می کنم بیرون!

آنچلوتی رفتنیه، سرمربی بعدی کیه؟

رقابت پانتومیم بین وحید شمسایی و مهران غفوریان

شمسایی: در استقلال چهاردستگی و باندهای عجیب وجود داشت تا نتوانیم قهرمان آسیا شویم

گزینه شماره یک مدیرعاملی پرسپولیس!

دلیل جالب شمسایی برای ادامه ندادن فوتسال در اروپا

کابوس تازه رئال مادرید؛ زانوی رودیگر درد دارد!

چالش انتخاب بازیکن برتر با وحید شمسایی

این 3 ویتامین سبب جوان ماندن پوست می‌شود

طبیعت زیبای زاگرس با موسیقی دلنشین بختیاری

برگ برنده رئال؛ غیبت نیکو ویلیامز در برنابئو!

گل اول آاس رم توسط شومورودوف در دقیقه 4

واکنش بیفوما به توافق با باشگاه آینده!

خلاصه بازی الجزیره 2 - شباب الاهلی 1

عباس چمنیان: اینکه ما نتوانستیم در همه ی بازی ها کیفیت بازی را در سطح بالا نگهداریم، اشکال من است

محمد سیانکی: آقای چمنیان شما یکبار نیامدید مسابقات باشگاهی تهران را ببینید!

خلاصه بازی استون ویلا 4 - نیوکسل 1

عباس چمنیان: من نه هیچ وقت فست فودی زدم، نه در ساخت و ساز بودم و نه کار اقتصادی دیگه ای انجام دادم

عباس چمنیان : همه ی مربیان دوست دارند خودشان را وارد چالش کنند

رضا نوروزی : یکی از ایرادهای من به آقای چمنیان، بحث استعدادیابی و دستیاران ایشان بود

پوریا پورسرخ : با افتخار استقلالی هستم

آیا «آبان» فرمول سریال‌های ترکی را دنبال می‌کند؟

قطعه‌ای از ونجلیس، ترکیبی از سادگی و عمق

هر یک دقیقه، یک مزاحم تلفنی!

هشدار به علاقه‌مندانِ پزشکی و دندانپزشکی

حریق در قطار مسافربری؛ قطار حادثه دیده به مسیر خود ادامه داد

کشف جسد مرد 30 ساله در کانال آب

طبیعت زیبای تالاب خورخوران در بندر خمیر

لحظه فرار دو پلیس از مرگ

فرود اضطراری به دلیل ورود خرگوش به موتور هواپیما

نابینایی که راه رفتن را به یک جوان آموخت

آب بازی اردک ها در میان گل ها

امیرالمومنین (ع) حکومت را ابزاری برای تحقق آرمان و هدفشان می‌دانستند

دقت و ظرافت و واقع گرایی در آثار این نقاش افسانه ای!

تفکر مردم عادی بعد از پیشنهاد ابوسفیان به امیرالمومنین (ع)

نوستالژی در مغازه ای که بعد از 25 سال باز شد!

سالاد رژیمی کم کالری و پرفیبر

تاثیرات مغزها در بدن انسان

امگا3 موجود در گردو به اندازه یک ماهی است!

توصیه دکتر برای خوردن گردو با خوراکی‌های دیگر

چرا برخی از والدبن با فرزندانشان ظالمانه رفتار می‌کنند؟

مارپیچ کیهانی را ببینید

بزرگداشت عطار، سعدی و پروین در کوالالامپور