آریا بانو - ایرنا / ازدواج یکی از مهم‌ترین مراحل زندگی هر فرد است، اما در سال‌های اخیر، افزایش تجملات و هزینه‌های سرسام‌آور آن، به دغدغه‌ای جدی برای جوانان تبدیل شده است. یکی از عوامل مهمی که به این روند دامن می‌زند، دخالت خانواده‌ها در نحوه برگزاری مراسم ازدواج است.
 ازدواج یکی از مهم‌ترین مراحل زندگی هر فرد است، اما در سال‌های اخیر، افزایش تجملات و هزینه‌های سرسام‌آور آن، به دغدغه‌ای جدی برای جوانان تبدیل شده است. یکی از عوامل مهمی که به این روند دامن می‌زند، دخالت خانواده‌ها در نحوه برگزاری مراسم ازدواج است.
در این گزارش، به بررسی نقش خانواده‌ها در لاکچری شدن ازدواج‌ها، تأثیرات اقتصادی و اجتماعی آن، و نمونه‌های داخلی و خارجی خواهیم پرداخت.
نقش خانواده‌ها در افزایش هزینه‌های ازدواج
در بسیاری از فرهنگ‌ها، خانواده‌ها در تصمیم‌گیری‌های مربوط به ازدواج فرزندان خود نقش کلیدی دارند.
در ایران، برخی والدین برای حفظ شأن و منزلت اجتماعی خود، اصرار دارند که مراسم ازدواج فرزندشان باشکوه و مجلل باشد. این موضوع در بعضی خانواده‌ها به یک رقابت تبدیل شده است؛ خانواده‌ها تلاش می‌کنند با برگزاری مراسم پرهزینه، جایگاه اجتماعی خود را به نمایش بگذارند.

بازار
برای مثال، در برخی مناطق، رسم بر این است که هزینه‌های گزافی برای مهریه، شیربها، جهیزیه و مراسم عقد و عروسی پرداخت شود. حتی در برخی شهرها، هزینه‌های مراسم نامزدی و عقد نیز به اندازه یک عروسی کامل است. این فشارها باعث شده بسیاری از زوج‌های جوان زیر بار بدهی بروند و حتی از ترس این هزینه‌ها، ازدواج خود را به تعویق بیندازند.
آمارها چه می‌گویند؟
مطالعات نشان داده که هزینه‌های بالای ازدواج می‌تواند با افزایش نرخ طلاق مرتبط باشد.
پژوهشی که توسط دو استاد اقتصاد، اندرو فرانسیس-تن و هوگو میالون، انجام شده و بیش از 3000 زوج آمریکایی را مورد بررسی قرار داده، نشان داده است که ازدواج‌هایی که هزینه مراسم آن‌ها بیش از 20 هزار دلار بوده، 3.5 برابر بیشتر در معرض طلاق قرار گرفته‌اند. در مقابل، زوج‌هایی که کمتر از 1000 دلار برای مراسم خود هزینه کرده‌اند، پیوند مستحکم‌تری داشته‌اند.
در ایران نیز بر اساس بررسی‌های میدانی، هزینه یک مراسم عروسی ساده در تهران، حداقل 300 میلیون تومان است. این هزینه شامل تالار، آرایشگاه، لباس عروس، گل‌آرایی، فیلم‌برداری و دیگر موارد است.
هزینه‌های سنگین عروسی برای حفظ جایگاه اجتماعی
در برخی شهرهای ایران، رسم بر این است که مهریه‌های سنگین تعیین شود. در برخی موارد، خانواده عروس برای حفظ جایگاه اجتماعی خود، مهریه‌های بسیار بالایی را مطالبه می‌کنند که حتی گاهی داماد توان پرداخت آن را ندارد. همچنین، برخی خانواده‌ها اصرار دارند که عروسی در تالارهای مجلل برگزار شود و از هزینه‌های اضافی مانند گروه موسیقی، آتش‌بازی، ورودی‌های گران‌قیمت و موارد دیگر چشم‌پوشی نمی‌کنند.
نمونه داخلی
در یکی از پرونده‌های دادگاه خانواده، زوجی به دلیل فشارهای مالی ناشی از بدهی‌های مراسم ازدواج، در کمتر از یک سال پس از ازدواج از هم جدا شدند. داماد برای برگزاری مراسم، وام سنگینی دریافت کرده بود که توان بازپرداخت آن را نداشت و این موضوع به اختلافات خانوادگی و در نهایت، طلاق منجر شد.
نمونه خارجی
در کشورهای حاشیه خلیج فارس، هزینه‌های ازدواج به‌شدت بالاست. برای مثال، در قطر، مراسم ازدواج معمولاً بین 150 تا 200 هزار دلار هزینه دارد، زیرا سنت‌ها اجازه برگزاری مراسم ساده را نمی‌دهند. این هزینه‌ها شامل پذیرایی‌های مجلل، جواهرات گران‌قیمت و هدایا برای خانواده عروس است.
در ترکمنستان، میزان شیربها بسته به شرایط دختر تعیین می‌شود. برای دختری که تحصیلات دانشگاهی دارد، در بخش دولتی کار می‌کند یا مهارت خاصی دارد، شیربهای بالاتری در نظر گرفته می‌شود. این رسم باعث شده برخی جوانان از ازدواج منصرف شوند یا به فکر مهاجرت بیفتند.
تأثیرات اقتصادی و اجتماعی
افزایش هزینه‌های ازدواج نه‌تنها موجب فشار مالی بر زوج‌های جوان می‌شود، بلکه می‌تواند به تأخیر در ازدواج و حتی افزایش نرخ تجرد قطعی منجر شود. بسیاری از جوانان به دلیل نداشتن توان مالی، ازدواج را به تعویق می‌اندازند و این مساله می‌تواند پیامدهای منفی اجتماعی و جمعیتی داشته باشد.
از طرفی، اصرار بر برگزاری مراسم‌های پرهزینه، می‌تواند موجب افزایش اختلافات زناشویی شود. زوج‌هایی که برای مراسم ازدواج خود وام‌های سنگین می‌گیرند، پس از شروع زندگی مشترک با مشکلات اقتصادی روبه‌رو می‌شوند و این امر، پایداری زندگی مشترک را به خطر می‌اندازد.
برای جلوگیری از این مشکلات، ضروری است فرهنگ‌سازی مناسبی در جامعه صورت گیرد تا ازدواج به سمت سادگی و معنویت حرکت کند، نه تجمل و رقابت.
 راهکارهایی مانند برگزاری مراسم‌های ساده، کاهش مهریه‌های غیرمنطقی و حمایت از ازدواج‌های آسان می‌تواند به حل این بحران کمک کند. در نهایت، ازدواج باید بر پایه عشق و تفاهم بنا شود، نه هزینه‌های سنگین و چشم‌وهم‌چشمی‌های خانوادگی.