بزرگنمايي:

آریا بانو - فراهم کردن حداقل‌هایی برای آغاز یک زندگی مشترک، چیزی کمتر از رد شدن از هفت‌خوان رستم ندارد. خواستگاری، بله‌برون، تهیه جهیزیه، عقدکنان، مراسم عروسی، پاتختی و تهیه مسکن، از جمله مراسم‌ و وسایل و امکاناتی هستند که با این شرایط زندگی و وضع اقتصادی، هر روز جوانان را با چالش‌های جدیدی مواجه می‌کند؛ چالش‌هایی که بر روند کاهش ازدواج تأثیر زیادی داشته است .

بررسی داده‌های رسمی نشان می‌دهد آمار ازدواج در سال 1402 نسبت به سال 1392 حدود 39/5 درصد کاهش داشته است. البته در 6 ماهه سال‌ جاری 232 هزار و 554 ازدواج به ثبت رسیده که نسبت به مدت مشابه سال گذشته 5 هزار مورد افزایش داشته است.
خوان اول: خواستگاری
خواستگاری اولین مرحله از هفت‌خوان رستم و اولین قدم برای آشنایی خانواده‌ها به حساب می‌آید. تهیه سبد گل و شیرینی برای مراسم خواستگاری، همان اول کار هزینه سنگینی را بر دوش داماد می‌گذارد؛ خرید هر شاخه گل از 80 هزار تومان شروع می‌شود تا کت و شلوار خواستگاری هم از این قاعده مستثنا نیست. در طرف مقابل، خانواده عروس برای اینکه نشان بدهند دخترشان در بهترین شرایط بزرگ شده است، دست به تغییر دکوراسیون می‌زنند و هزینه‌های هنگفتی متحمل می‌شوند.
خوان دوم: بله‌برون
بعد از به توافق رسیدن دختر و پسر بر سر مسائل اولیه زندگی خود، بله عروس و داماد باید به همه اعلام شود؛ مراسمی ‌که در قدم‌های اول، شاید برای عروس و داماد هزینه زیادی داشته باشد.
فرشاد که 30 سال دارد و در شرف ازدواج است، در خصوص هزینه‌های برگزاری مراسم بله‌برون می‌گوید:«من و نامزدم حداقل‌ترین مخارج را در نظر گرفتیم. برای یک بله‎برون ساده که نه عکاسی دارد و نه مراسم تشریفاتی دیگر، حدود 30 میلیون تومان نیاز است. سبد گل ساده 2 میلیون تومان، شیرینی 700 هزار تومان، یک‌ انگشتر نشان طلای ساده با تک‌نگین سبک 17 میلیون تومان، ست بله‌برون 500 هزار تومان، پارچه چادری و مجلسی حداقل 10 میلیون تومان و یک کله‌قندی که به فاصله چند دقیقه بعد از ورود شکسته شد.» مینا نیز می‌گوید:«البته هزینه‌های گل‌آرایی در منزل، میوه، شیرینی، شربت و البته لباس خاص مراسم را نیز باید به هزینه‌های خانواده عروس اضافه کرد.»
خوان سوم: مراسم عقد
یکی از ملزومات مراسم عقد، معرفی به آزمایشگاه است که البته کمترین هزینه را در هفت‌خوان دارد. تا اینجا شاید همه چیز خوب به نظر برسد اما سخت‌ترین بخش، خرید حلقه ازدواج، ساعت ست، سرویس طلا و خرید لوازم آرایش عروس و داماد و دیگر ملزومات است. با وجود آنکه هزینه عقد محضری در سال 1403 بر اساس تعرفه ثبت ازدواج و طلاق در دفترخانه‌ها 845 هزار تومان است، اما برخی از دفترخانه‌ها با اضافه کردن دکوراسیون و سفره عقد شیک، مبالغ بیشتری می‌گیرند. حامد سمیعی که به همراه همسرش برای عقد به یکی از دفترخانه‌ها رفته بودند، می‌گوید:
«با نامزدم توافق کردیم از هیچ یک از خدمات اضافی دفترخانه استفاده نکنیم، با وجود این دفترخانه 5 میلیون گرفت. علاوه بر آن برای ثبت هر یک از شروط مثل حق تنصیف اموال، حق مسکن، حق طلاق، حق حضانت فرزند و سایر حقوق دیگری که از سوی مرد مورد تأیید قرار می‌گیرد، باید مبلغ 300 هزار تومان علاوه بر نرخ اولیه پرداخت شود؛ البته به این هزینه‌ها باید هزینه‌های جانبی مثل پذیرایی از میهمان‌های عقد را نیز اضافه کنیم.»
سمانه نیز با بیان اینکه دفاتری وجود دارند که با ارائه خدماتی، مراسم عقدکنان را در شرایط بهتری برگزار می‌کنند، می‌گوید: «برخی از زوج‌ها مراسم عقد خود را به جای دفترخانه‌ها در سالن برگزار می‌کنند؛ سالنی که اتاق عقد، عکاسی، پذیرایی، دف و سنتورنوازی، امکانات موسیقی، رقص نور و... را با هزینه‌های بالاتری برگزار می‌کنند که بسیار شیک و حداقل هزینه برای یک میهمانی 20 نفره حدود 40 میلیون تومان است.»
خوان چهارم: حلقه ازدواج
از حلقه ازدواج که نمی‌شود گذشت. برای یک جفت حلقه ساده، بدون تراش و بدون نگین، تقریباً باید 60 میلیون تومان هزینه کرد. یک سرویس طلای بدون نگین با اجرت ساخت پایین حدود 150 میلیون تومان می‌شود. خرید لباس برای عروس 20 و برای داماد 15 میلیون تومان است.
خوان پنجم: جهیزیه
یکی از رسومی ‌که از گذشته‌های دور همچنان پابرجاست، تهیه جهیزیه است. به قول قدیمی‌ها، جهیزیه کمک به داماد در تهیه لوازم اولیه زندگی است که در گذر زمان دستخوش تغییراتی شده است. اگر خانواده عروس بخواهند به تولید ملی فکر کنند و همه اجناس‌شان را ایرانی بخرند، هزینه‎ جهیزیه مناسب‌تر می‎شود.
یک یخچال‌فریزر با قیمت متوسط 50 میلیون، دو تخته فرش ماشینی 6 متری تقریباً 30 میلیون، اجاق گاز فردار ایرانی چهارشعله 10 میلیون، لباسشویی ایرانی تقریباً 30 میلیون، جاروبرقی 20 میلیون، لوازم و سرویس آشپزخانه 100 میلیون، سرویس چینی 10 میلیون و مبلمان و سرویس چوب 200 میلیون تومان می‎شود.
لوازم صوتی و تصویری بسته به اینکه چقدر به تکنولوژی اهمیت می‌دهید، فرق می‌کند. لوازم و منسوجات خواب، لوازم مصرفی و خوراکی، نظافت و... سر به فلک می‌کشد. البته ناگفته نماند اینها کمترین وسایل برای شروع یک زندگی متوسط و به دور از تجملات است و شاید بتوان سرجمع با حدود 500 میلیون تومان به خرید جهیزیه بسنده کرد.
خوان ششم: مسکن
مسکن یکی از مهم‌ترین نیازهای یک زندگی مشترک است. با توجه به افزایش روزافزون اجاره‌ها و همچنین پایین بودن وام مسکن که حتی یک‌دهم مبلغ خرید خانه را نیز تأمین نمی‌کند، مشکل مسکن یکی از مهم‌ترین دلایل نگرانی زوج‌ها برای شروع یک زندگی است. متأسفانه در حال‌ حاضر برخی از جوانان فاصله زمان عقد تا ازدواج را طولانی می‌کنند تا بتوانند مسکن مناسبی برای شروع زندگی تهیه کنند.
اگر عروس و داماد بخواهند یک خانه کوچک 60 متری، 10 سال ساخت، بدون پارکینگ، انباری و آسانسور در یکی از محلات جنوب شهر تهران بخرند، باید تقریباً 3 تا 4 میلیارد تومان داشته باشند. وام مسکن‌اولی‌های زوجین تقریباً 960 میلیون تومان اوراق تسهیلات مسکن است و 200 میلیون تومان وام ودیعه تعلق می‌گیرد. این وام با بازپرداخت 12 ساله و سود 23 درصد است که تا 5 سال باید ماهی 20 میلیون و 500 هزار تومان پرداخت کنند و در مرحله بعد ماهانه کمی ‌بیش از 16 میلیون تومان قسط بدهند. در غیر این صورت اجاره چنین واحدی در کمترین حالت 600 میلیون تومان بودجه می‌خواهد.
خوان هفتم: عروسی
اگر عروس و داماد هنگام خرید عروسی لباس‌های ست، وسایل آرایش و ست حوله را از لیست خرید خط بزنند، نمی‎توانند از آینه و شمعدان بگذرند. یک آینه و شمعدان برنجی ساده، این روزها در بازار از 12 میلیون تومان شروع می‌شود.
هزینه‎های عروسی اما به آینه و شمعدان ختم نمی‎شود. برای یک عروسی ساده، باید تالار، لباس عروس و داماد، آرایشگاه عروس و داماد، تالار، خودرو، خواننده مراسم و عکاس و فیلمبردار را به لیست هزینه‌ها اضافه کرد.کامران و همسرش 2 سال پیش عقد کرده‌اند اما با توجه به شرایط و تورم هنوز نتوانسته‌اند جشن عروسی بگیرند تا زندگی مشترک‌شان را شروع کنند. کامران که این روزها درگیر فراهم کردن مراسم عروسی است، مخارج حداقلی خود را این‌گونه بیان می‌کند:«برای گام اول باید تالار انتخاب شود.
برای تالار با انواع خدمات پذیرایی در حداقل‌ترین شرایط باید 280 میلیون تومان هزینه کنیم. حداقل‌ترین هزینه برای لباس عروس و لوازم جانبی‌ آن 22 میلیون است و در صورتی که بخواهند اجاره کنند حدود 5 میلیون کسر می‌شود. هزینه لباس داماد هم متفاوت است و از 20 میلیون تومان شروع می‌شود. هزینه آرایشگاه عروس در منصفانه‌ترین حالت 25 میلیون تومان است و در صورتی که نیاز به خدمات دیگر باشد باید بسیار بیشتر از این هزینه کرد.
آرایشگاه‌ داماد نیز از 12 میلیون تومان به بالا در مناطق مختلف پایتخت قیمت دارد. قطعاً مهم‌ترین قسمت عروسی که برای همیشه باقی خواهد ماند فیلم و عکس است که سر به فلک می‌کشد و بسته به پکیج‌ انتخابی عروس و داماد باید از 30 میلیون تا 100 میلیون تومان هزینه کرد. دسته گل و گل‌آرایی ماشین عروس هم حدوداً 15 میلیون تومان است. فرمالیته، مراسمی‌ است که به تازگی به تجملات ازدواج اضافه شده و قبل از روز عروسی برگزار می‌شود. عروس و داماد شکل روز عروسی درمی‌آیند و عکس و فیلم می‌گیرند و تمام هزینه‌ها دوبل می‌شود.»