بزرگنمايي:

آریا بانو - ایسنا / مهم است که کودکان از سنین پایین وارد آشپزخانه شوند و به کمک و انجام برخی کارها عادت کنند. به عنوان مثال، کودکان خردسال می‌توانند برخی مواد مورد نیاز شما را از یخچال بیاورند، میوه‌ها و سبزیجات را بشویند، برخی از مواد را مخلوط کرده و با استفاده از یک چاقوی آشپزخانه ایمن، برخی میوه‌ها _نه آن‌هایی که سفت هستند_ را برش دهند. یعنی تا اینجا، کار با شعله و اجاق گاز در کار نیست.
از چه زمانی می‌توان به کودکان اجازه مشارکت در آشپزی را داد؟ احتمالا این نخستین پرسشی که در خصوص آموزش آشپزی به کودکان به ذهن خطور می‌کند. در پاسخ به این پرسش نمی‌توان به سن مشخصی اشاره کرد. این امر به آمادگی و علاقه کودک و همچنین به صبر و آمادگی والدین برای تحمل ریخت و پاش همراه با آن بستگی دارد. با این حال، دو عامل مهم برای تصمیم گیری در مورد اینکه فرزند شما قادر به انجام چه نوع وظیفه‌ای در آشپزخانه است، باید در نظر گرفته شود: توانایی فیزیکی او برای انجام آن وظیفه و توانایی ذهنی او برای فهم وظیفه محول شده و خطرات احتمالی آن. مسئله مهم دیگر، فراهم کردن محیطی امن و حمایتگرانه است که کودک را به کشف بدون ترس از اشتباه تشویق می‌کند. اشتباهات او هر چقدر هم که پیش پا افتاده باشد، بخش ضروری فرآیند آموزش خواهد بود.

ورود به آشپزخانه از سنین پایین
مهم است که کودکان از سنین پایین وارد آشپزخانه شوند و به کمک و انجام برخی کارها عادت کنند. به عنوان مثال، کودکان خردسال می‌توانند برخی مواد مورد نیاز شما را از یخچال بیاورند، میوه‌ها و سبزیجات را بشویند، برخی از مواد را مخلوط کرده و با استفاده از یک چاقوی آشپزخانه ایمن، برخی میوه‌ها _نه آن‌هایی که سفت هستند_ را برش دهند. یعنی تا اینجا، کار با شعله و اجاق گاز در کار نیست.
زمانی که کودک فرصت شرکت در تهیه وعده‌های غذایی در فضایی شاد و مفرح را پیدا می‌کند، این مسئله باعث می‌شود که آشپزی را دوست داشته باشد و خوردن غذاهای جدیدی را که آماده می‌کنید، بپذیرد.
آموزش اصول بهداشت و ایمنی در آشپزخانه در سنین پایین به کودکان از موارد مهم در جریان آموزش محسوب می‌شود. به عنوان مثال اهمیت شستن دست‌ها با آب و صابون به مدت 20 ثانیه قبل از غذا خوردن، نکات ایمنی درخصوص اجاق گاز یا خطرِ قرار دادن گوشت خام در کنار سایر غذاها را به آن‌ها شرح دهید.
مهارت‌های مناسب هر سن
خردسالان (یک الی سه سال):
از همان سال‌های ابتدایی، کودکان می‌توانند سفر خود را در آشپزخانه به عنوان تماشاگران کنجکاوی آغاز کنند که والدین خود را در حال آماده‌سازی غذا زیر نظر دارند. این مشارکت اولیه تنها یک سرگرمی نیست بلکه لحظه یادگیری است که در آن کودکان مهارت‌هایی مانند پیروی از دستورالعمل‌ها، شناسایی مواد تشکیل دهنده و حتی یادگیری اصول بهداشتی و ایمنی را به دست می‌آورند. آن‌ها می‌توانند در شستن میوه‌ها و سبزی‌ها کمک کنند، مواد ساده غذایی را اضافه کرده و ظرف‌ها را تزئین کنند.
کودکان بزرگتر (چهار الی هشت سال):
با بزرگتر شدن کودکان، توانایی آن‌ها در انجام کارهای پیچیده‌تر افزایش می‌یابد. آن‌ها می‌توانند استفاده ایمن از ابزارهایی مانند چاقوهای پلاستیکی مخصوص کودکان یا سایر ظروف آشپزخانه را بیاموزند. همچنین می‌توانند مهارت‌های پیچیده‌تری مانند استفاده از الک، رنده و بریدن پنیر و مخلوط کردن مواد را بیاموزند.
نوجوانان
از این مقطع سنی می‌توان با رعایت موارد مهم ایمنی و ضمن نظارت، اجازه استفاده از اجاق گاز را به نوجوانان داد. آن‌ها می‌توانند برخی وعده‌های غذایی را به طور کامل خودشان تهیه کنند، با احتیاط از چاقو استفاده کنند و موارد ایمنی غذا را رعایت کنند.
تجربه نه چندان آسان
تجربه آشپزی با کودکان می‌تواند پر چالش‌ باشد، به‌ ویژه کودکان خردسال که صبر یا تمرکز ندارند. در اینجا نقش والدین تبدیل این چالش‌ها به فرصت‌هایی برای یادگیری و سرگرمی است. به عنوان مثال ممکن است روی زمین آب بریزند یا به جای شکر نمک به غذا اضافه کنند؛ با این حال، تمام این موقعیت‌ها درس‌های ارزشمندی به همراه دارد. نکته مهم این است که والدین این اشتباهات را به عنوان بخش طبیعی از مسیر یادگیری بپذیرند.
بایدها:
1- با کارهای متناسب با سن آن‌ها شروع کنید:
با کارهای ساده مناسب با سن و سطح مهارت فرزندتان شروع کنید. بچه‌های کوچک‌تر می‌توانند در فعالیت‌هایی مانند هم زدن، شستن سبزیجات یا اندازه‌گیری مواد تشکیل دهنده شرکت کنند، در حالی که بچه‌های بزرگ‌تر می‌توانند مواد غذایی نرم را خرد کنند یا در تهیه دستورالعمل‌های غذایی پیچیده‌تر کمک کنند.
2- ابتدا بر ایمنی تأکید کنید:
اهمیت ایمنی در آشپزخانه را به فرزندان خود بیاموزید. به آن‌ها نشان دهید که چگونه با چاقوها، اجاق گازهای داغ و وسایل برقی کار کنند. همیشه بر آن‌ها نظارت دقیق داشته باشید، به ویژه زمانی که از تجهیزات بالقوه پر خطر استفاده می‌کنند.
3- خلاقیت و استقلال آن‌ها را تشویق کنید:
به آن‌ها اجازه دهید تغییرات دلخواه خود را در دستورالعمل‌های غذایی اعمال کنند یا موادی را جایگزین مواد دیگر کنند.
4- آموزش صحیح بهداشت:
به کودکان خود بیاموزید که قبل و بعد از دست زدن به غذا دست‌های خود را بشویند و محیط کار خود را تمیز نگه دارند. همچنین، بر اهمیت اجتناب از آلودگی‌های قابل انتقال و استفاده از تخته‌های برش جداگانه برای غذاهای مختلف تاکید کنید.
5- مرتب کردن آشپزخانه را به آن‌ها یاد دهید:
به فرزندان خود کمک کنید ارزش یک آشپزخانه منظم را درک کنند. به آن‌ها نشان دهید که ظروف و مواد مختلف کجا نگهداری می‌شوند و چگونه قبل از ترک آشپزخانه آنجا را تمییز و مرتب کنند.
نبایدها:
1- هرگز کودکان را بدون نظارت رها نکنید:
همیشه اطمینان حاصل کنید که فرزندانتان در آشپزخانه نظارت می‌شوند، مخصوصاً وقتی از اشیاء تیز استفاده می‌کنند یا در نزدیکی منابع حرارت بالا(اجاق گاز و فر) کار می‌کنند.
2- آن‌ها را با در دستورالعمل‌های پیچیده سردرگم نکنید:
فرزندان خود را با دستورالعمل‌های پیچیده فراتر از سطح مهارت‌شان تحت فشار قرار ندهید. با غذاهای ساده شروع کنید، به تدریج با افزایش اعتماد به نفس و تجربه، دستورالعمل‌های پیچیده‌تر را ارائه دهید.
3- به هیچ وجه از رفتار سلبی استفاده نکنید:
از نظرات منفی یا انتقاد تند خودداری کنید. در عوض از تقویت رفتاری مثبت و بازخورد سازنده برای تقویت روحیه آن‌ها و ایجاد انگیزه به منظور بهبود عملکردشان استفاده کنید.
4- در فرآیند یادگیری تعجیل نکنید:
آشپزی مهارتی است که توسعه آن به زمان نیاز دارد. صبور باشید و بگذارید فرزندانتان با سرعت خودشان یاد بگیرند. به آن‌ها اجازه دهید اشتباه کنند و از اشتباهاتشان درس بگیرند؛ زیرا این امر بخش اساسی از فرآیند یادگیری با آزمون و خطا است.
5- هرگز محدودیت‌های رژیم غذایی را نادیده نگیرید:
مراقب محدودیت‌های رژیم غذایی یا آلرژی‌های احتمالی فرزندتان باشید. از انتخاب دستورالعمل‌هایی که حاوی موادی هستند که به آن‌ها حساسیت دارند خودداری کنید و به آن‌ها بیاموزید که برچسب‌ها را بخوانند تا انتخابی آگاهانه داشته باشند.