آریا بانو - ایسنا /یک روانشناس کودک و نوجوان گفت: این وظیفه شماست که از حال و هوای نوجوان خود آگاه باشید در حالی که به او فضای مناسب برای استقلال و حریم خصوصی می‌دهید، مدام با او ارتباط برقرار کنید و گفت‌وگوی فعالانه داشته باشید.
دوران نوجوانی دورانی پر فراز و نشیب است که همه افراد آن را تجربه می‌کنند. برخورد والدین با فرزندانی که در این دوران هستند، از اهمیت بالایی برخوردار است. امروزه با تغییر سبک و شیوه زندگی‌ و مشغله فراوان والدین در زندگی روزمره، آن‌ها نمی‌توانند زمان کافی برای فرزندشان صرف کنند. داشتن موبایل و دسترسی به شبکه‌های اجتماعی باعث شده نوجوان، فضای مجازی را جایگزین ارتباط با اعضای خانواده خود کند.
این که والدین چگونه می‌توانند در این سنین ارتباط موثری با فرزندشان داشته باشند یا این که چه عواملی باعث ایجاد فاصله نوجوان با خانواده‌اش می‌شود در همین خصوص با دکتر « مهسا ساداتی» روانشناس کودک و نوجوان به گفتگو نشستیم که در ادامه می‌خوانید:
چرا در حال حاضر حضور نوجوانان در فضای خانواده بیشتر فیزیکی است؟
بدون شک یکی از دشوارترین مراحل زندگی دوره بلوغ و نوجوانی است، که فرد ممکن است درون خود، با هم‌سالان یا خانواده تنش‌ها و چالش‌های مختلفی را تجربه کند. بسیاری از والدین نیز سعی می‌کنند در این دوره مدیریت و کنترل بیشتری روی فرزند خود داشته باشند. در قدم اول باید بدانیم که نوجوانی مرحله‌ای است که نوجوان تلاش می‌کند تا هویت خود را به‌عنوان یک فرد مستقل اثبات کند و تصمیم‌هایی مستقل از خانواده بگیرد. این ویژگی ممکن است چالش‌هایی را بین خانواده‌ها و افراد نوجوان به وجود بیاورد. از طرفی می‌بینیم که فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی به یکی از مهم‌ترین و بزرگ‌ترین راه‌های تعامل و ارتباط نوجوانان با دیگران تبدیل شده‌اند.
نوجوان‌ها از قضاوت و سرزنش بدشان می‌آید. بنابراین تمرین کنید که این کار را هرگز انجام ندهید. نوجوان باید در کنار شما و در خانه احساس آرامش و امنیت داشته باشد. فضای خانه را با سرزنش و تحقیر سمی نکنید. اگر فرزندتان اشتباهی انجام می‌دهد، عزت نفس او را با تحقیر و سرزنش از بین نبرید
شبکه‌های اجتماعی و فضای اینترنت بدون شک مزایای بسیاری را برای ما به دنبال داشته‌اند و بسیاری از کارها را برای ما راحت‌تر کرده‌اند، اما در کنار این مزایا مشکلات و چالش‌هایی را هم به وجود آورده‌اند. بسیاری از افراد ارتباطات باکیفیت و مهم خود را به دلیل وقت‌گذرانی بیش‌ از حد در شبکه‌های اجتماعی از دست می‌دهند و زمان زیادی را در آن‌ها سپری می‌کنند. این مشکلات می‌تواند به‌مرور فاصله بین افراد را بیشتر کند و کیفیت روابط را کاهش دهد.

ممکن است برای والدین سوال باشد که چرا نوجوانان تمایل دارند زمان زیادی را در شبکه‌های اجتماعی صرف کنند. باید گفت دنیای امروز مانند گذشته نیست و ارتباطات متحول شده‌اند. نوجوانان از طریق شبکه‌های اجتماعی می‌توانند گروه‌های دوستی داشته باشند و ارتباطات خود را تقویت کنند. آن‌ها می‌خواهند تجربه‌های بیشتر و اطلاعات جدیدتری را کسب کنند و به همین دلیل برای طیف وسیعی از آن‌ها اینترنت و فضای شبکه‌های اجتماعی جذابیت بسیاری دارد. نوجوانی سنی است که فرزند شما دوست دارد چیزهای جدید را تجربه کند و با دوستان و هم‌سالانش وقت بگذراند.
نکته دیگر این است که نوجوان ما دیگر مانند کودک دیروز فکر نمی‌کند، او می‌خواهد دنیای بزرگ‌تری برای خود بسازد، ارتباطات خود را توسعه دهد و الگوهای جدیدی برای خود پیدا کند. به همین دلیل می‌بینیم که سلبریتی‌ها و اینفلوئنسرها را دنبال می‌کند. برخی از نوجوانان دنیای مد و فشن، موسیقی یا بسیاری از علایق خود را در فضای مجازی دنبال می‌کنند. باید بگوییم که حدی از این رفتارها کاملا طبیعی است و والدین نباید نگران باشند. نگرانی زمانی ضرورت دارد که ببینید فضای مجازی روی عملکرد روزمره، ارتباطات دنیای واقعی، روحیه و رفتارهای فرزند شما تاثیر سوء و چشمگیری گذاشته است.
والدین چگونه می‌توانند شکاف بین خود و فرزند نوجوان‌شان را کم کنند؟
یکی از مهم‌ترین سوالاتی که والدین از روانشناسان کودک و نوجوان می‌پرسند این است که چطور شکاف بین نوجوانان و والدین را کم کنیم و چه کارهایی انجام دهیم که حضور نوجوانان فقط فیزیکی نباشد. باید بگوییم این شما هستید که باید به سمت نوجوان خود بروید. متاسفانه بسیاری از والدین به دلیل مشغله‌های زیاد، زمان کمی را با فرزند خود می‌گذرانند. به همین دلیل طبیعی است که نوجوان در فضای مجازی غرق شود و بیشتر وقت خود را در آنجا بگذراند. شما باید برای داشتن ارتباطات سالم با فرزند خود زمینه‌سازی کنید.
نوجوان‌ها از قضاوت و سرزنش بدشان می‌آید
راه دیگر این است که پای حرف‌های نوجوان خود بنشینید. زمانی از روز و هفته را به گفت‌وگو با فرزند خود اختصاص دهید. از او بخواهید درباره احساسات، مشکلات و دغدغه‌هایش با شما حرف بزند. یادتان باشد صحبت‌کردن مهم‌ترین قدم برای کاهش شکاف بین دنیای واقعی و مجازی است. این وظیفه شماست که از حال و هوای نوجوان خود آگاه باشید. در حالی که به او فضای مناسب برای استقلال و حریم خصوصی می‌دهید، مدام با او ارتباط برقرار کنید و با او گفت‌وگوی فعالانه داشته باشید.

فراموش نکنید که نوجوان‌ها از قضاوت و سرزنش بدشان می‌آید. بنابراین تمرین کنید که این کار را هرگز انجام ندهید. نوجوان باید در کنار شما و در خانه احساس آرامش و امنیت داشته باشد. فضای خانه را با سرزنش و تحقیر سمی نکنید. اگر فرزندتان اشتباهی انجام می‌دهد، عزت نفس او را با تحقیر و سرزنش از بین نبرید. یادتان باشد نوجوانی فصل اشتباه و کسب تجربه است. باید در کنار فرزندتان باشید تا او بتواند اشتباهات خود را با شما در میان بگذارد.
فعالیت‌های مورد علاقه مشترک را پیدا کنید

کار دیگری که والدین برای کاهش این شکاف می‌توانند انجام دهند این است که فعالیت‌های مورد علاقه مشترک را پیدا کنید و آن‌ها را هر از گاهی با هم انجام دهید. همچنین توصیه می‌کنیم فضایی را برای تنهایی نوجوان در اختیار او قرار دهید. درصد زیادی از نوجوانان به تنهایی نیاز دارند و می‌خواهند حریم شخصی خود را داشته باشند. سعی نکنید فضای آرامش و حریم شخصی آن‌ها را بر هم بزنید. کنترل‌کردن مداوم و نظارت بر کارهای آن‌ها باعث می‌شود که بیشتر از شما فاصله بگیرند و وقت بیشتری را در فضای مجازی بگذرانند. سعی کنید تعادل را نگه دارید و در حالی که مراقب فرزندتان هستید، به او فضای مناسب برای کسب تجربه و هویت‌یابی بدهید. از طرفی سعی کنید ارتباط سالم و سازنده‌ای با فرزندتان بسازید و به دغدغه‌ها و احساساتش بی‌توجه نباشید.