بزرگنمايي:

آریا بانو - ایسنا /آلودگی هوا و دود سیگار از مهم‌ترین عوامل بروز و تشدید بیماری آسم در کودکان هستند. تحقیقات نشان داده اند که ترک سیگار در والدین می‌تواند به بهبود کیفیت زندگی کودکان مبتلا به آسم کمک کند و مشکلات تنفسی آن‌ها را کاهش دهد.
آسم یکی از رایج‌ترین بیماری‌های مزمن در جهان است که در سال‌های اخیر با افزایش قابل توجهی در کشورهای صنعتی و در حال توسعه همراه بوده است. آلودگی هوای داخل و خارج از منزل، تماس با مواد شیمیایی و دود سیگار از عوامل مهم بروز این بیماری هستند. کودکان مبتلا به آسم، به دلیل آسیب‌پذیری بیشتر، از دود سیگار والدین به شدت تأثیر می‌پذیرند. بررسی‌ها نشان می‌دهند در خانواده‌هایی که یک یا هر دو والد سیگاری هستند، شدت آسم در کودکان افزایش می‌یابد. ارتباط مستقیم میان دود سیگار و مشکلات تنفسی کودکان در مطالعات مختلف ثابت شده و میزان حملات آسم با حضور والدین سیگاری در خانه بیشتر می‌شود.
از سوی دیگر، آگاهی بخشی به والدین و ارائه آموزش‌های مرتبط با سلامت، بهبود قابل توجهی در مدیریت بیماری‌های مزمن از جمله آسم داشته است. بررسی تحقیقات نشان داده است والدینی که اطلاعات کافی درباره اثرات منفی دود سیگار بر سلامت کودکان خود دارند، احتمال بیشتری برای ترک سیگار و تغییر در سبک زندگی دارند. برنامه‌های اطلاع درمانی به بیماران و خانواده‌های آن‌ها کمک می‌کند تا نقش مؤثرتری در پیشگیری و کنترل بیماری ایفا کنند.
در همین راستا، صدیقه محمد اسماعیلی، دانشیار گروه علم اطلاعات و دانش‌شناسی دانشگاه آزاد اسلامی تهران، با همکاری معاونت تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت و دانشگاه علوم پزشکی تهران، تحقیقی را درباره تأثیر برنامه‌های اطلاع درمانی بر ترک سیگار والدین کودکان مبتلا به آسم انجام داده است. در این پژوهش از جایگزین‌های نیکوتین مانند آدامس نیکوتینی برای کمک به ترک سیگار استفاده شده است.
در این مطالعه، 100 کودک 6 تا 10 ساله مبتلا به آسم که والدین سیگاری داشتند، بررسی شدند. داده‌ها با استفاده از پرسش‌نامه‌های استاندارد کیفیت زندگی مرتبط با سلامت کودک و پرسش‌نامه‌های تنفسی جمع‌آوری شد و سپس تحلیل آماری با استفاده از نرم‌افزار روی داده ها انجام گرفت.
نتایج این تحقیق نشان دادند در خانواده‌هایی که والدین از آدامس نیکوتینی برای ترک سیگار استفاده کردند، کیفیت زندگی کودکان به‌طور محسوسی بهبود یافت. این بهبود شامل کاهش مشکلات تنفسی و بهبود عملکرد روزانه و تحصیلی بود. همچنین مشخص شد که مصرف آدامس نیکوتینی باعث کاهش استرس و بهبود وضعیت جسمانی والدین نیز می‌شود.
در ادامه مشخص شد که ترک سیگار والدین تأثیر مستقیمی بر کاهش دفعات حملات آسمی در کودکان دارد. بهبود عملکرد فیزیکی و کاهش مشکلات تنفسی از جمله نتایج مثبت این مداخله بود. یافته‌های این تحقیق حاکی از آن بودند که استفاده از جایگزین‌های نیکوتینی مانند آدامس، علاوه بر کاهش عوارض سیگار، کیفیت زندگی والدین و کودکان را بهبود می‌بخشد.
اهمیت این یافته‌ها در این است که ترک سیگار نه تنها به سلامت والدین کمک می‌کند، بلکه تأثیر عمیقی بر سلامت و کیفیت زندگی کودکان دارد. ارتباط عاطفی نزدیک میان والدین و کودکان، بر اثرگذاری این تغییرات افزوده و نقش حمایت عاطفی را در بهبود سلامت کودکان برجسته می‌کند. به‌علاوه، استفاده از معیارهای ارزیابی کیفیت زندگی مرتبط با سلامت (HRQoL) نشان می‌دهد که بهبود در عملکرد فیزیکی و تحصیلی کودکان به‌وضوح قابل مشاهده است.
این یافته‌ها که در دوماهنامه علمی پژوهشی «پیاورد سلامت» وابسته به دانشگاه علوم پزشکی تهران منتشر شده اند، نشان از آن دارند که تغییر در سبک زندگی والدین و ترک سیگار می‌تواند به بهبود سلامت کودکان کمک کرده و کیفیت زندگی آن‌ها را به شکل محسوسی افزایش دهد.