آریا بانو - ایسنا / همانطور که می‌دانید تلسکوپ فضایی جیمز وب انقلابی در نجوم ایجاد می‌کند زیرا می‌تواند طول موج‌های پنهان از چشم انسان را مطالعه کند و این طول موج‌ها در ناحیه مادون قرمز طیف الکترومغناطیسی قرار دارند. اکنون ناسا اعلام کرده است که تلسکوپ فضایی مادون قرمز کاملا این سازمان فضایی موسوم به اسفرایکس (SPHEREx)، به طور رسمی چشمان خود را به روی کیهان باز کرده است.
این تصاویر اولیه نشان می‌دهد که همه سیستم‌های فضاپیما همان طور که انتظار می‌رود کار می‌کنند. جیمی باک (Jamie Bock)، محقق اصلی SPHEREx در موسسه فناوری کالیفرنیا و آزمایشگاه پیشرانش جت ناسا در کالیفرنیا، در بیانیه‌ای گفت: بر اساس تصاویری که می‌بینیم، اکنون می‌توانیم بگوییم که گروه مهندسانی که بر روی ابزارهای این تلسکوپ کار می‌کنند، به هدف خود رسیده‌اند.
به نقل از اسپیس، تلسکوپ اسفرایکس (SPHEREx) که نام آن مخفف عبارت «طیف فتومتر برای تاریخ کیهان، عصر یونیزاسیون مجدد و کاوشگر یخ» است را می‌توان به عنوان یک نسخه با زاویه باز از تلسکوپ فضایی جیمز وب در نظر گرفت. هر دو با طول موج‌های فروسرخ کار می‌کنند، به این معنی که می‌توانند از میان پوشش‌هایی از غبار کیهانی به درون اجرام نگاه کنند و نقاط بسیار دوری از کیهان را کاوش کنند که سایر ابزارهای نور مرئی نمی‌توانند، اما آن‌ها این کار را به روش‌های متفاوتی انجام می‌دهند.
اگر تخصص تلسکوپ فضایی جیمز وب در رمزگشایی پیچیدگی‌های یک ستاره باستانی باشد، تخصص اسفرایکس نقشه برداری از همه‌ اجرام اطراف ستاره است. اگر بخواهیم منصف باشیم، جدیدترین تصاویر اسفرایکس نتایج نهایی را که این فضاپیما باید بتواند ایجاد کند، نشان نمی‌دهد.
این تلسکوپ جدید به چه چیزی نگاه می‌کند؟

شش تصویر بالا هر کدام نشان دهنده یکی از شش آشکارساز متفاوت اسفرایکس است. میدان دید کامل اسفرایکس سه تصویر بالا را در بر می‌گیرد؛ همان ناحیه از آسمان نیز در سه تصویر پایینی ثبت شده است.
هر آشکارساز مسئول کشف اطلاعات در 17 باند طول موج منحصر به فرد است. بنابراین در مجموع، این چشم مادون قرمز در آسمان قادر است جهان را در 102 باند خیره کننده مطالعه کند. به علاوه، حتی در هر یک از این شش تصویر آزمایشی، حدود 100 هزار منبع نجومی وجود دارد.
رنگ‌های اختصاص داده شده به تصاویر، در بخش قابل مشاهده طیف الکترومغناطیسی وجود دارند و منطقه‌ای هستند که چشم انسان به آن حساس است. با این حال، همه آنها نشان دهنده طول موج‌های مادون قرمز هستند. قسمت‌های قرمزتر تصویر نشان‌دهنده طول موج‌های طولانی‌تر هستند در حالی که قسمت‌های بنفش بیشتر تصویر نشان‌دهنده طول موج‌های کوتاه‌تر هستند.
در ناحیه مرئی طیف، هر چه طول موج قرمزتر باشد، طول موج بلندتر است. از دیدگاه ما روی زمین و اطراف آن، طول موج‌های نوری که از اجرام کیهانی ساطع می‌شود، در واقع از بخش آبی‌تر طیف به بخش قرمز می‌رود و سپس به سمت فروسرخ می‌رود. این به این دلیل است که انبساط جهان، طول موج‌های نور را مجبور می‌کند که مانند نوارهای لاستیکی کشیده شوند، در حالی که به گوشه کیهان ما سفر می‌کنند. به همین دلیل است که نجوم مادون قرمز بسیار مهم است. این راهی برای دیدن چیزهایی است که بسیار دورتر شده‌اند. باستانی‌ترین اجرامی که درست پس از مه‌بانگ شکل گرفتند که 13.7 میلیارد سال پیش آغاز شد.