آریا بانو

آخرين مطالب

جشنواره ای که حاشیه هایش بر قوانین غلبه دارد! فرهنگی هنری

جشنواره ای که حاشیه هایش بر قوانین غلبه دارد!
  بزرگنمايي:

آریا بانو - فرهیختگان / برگزاری جشنواره فیلم در همه‌جای دنیا ضوابط و قوانینی دارد که تخطی از آن مستلزم تغییر آیین‌نامه است و نمی‌توان به‌سادگی چهارچوب آن‌ها را واژگون کرد و به‌طور کل بدون درد و خون‌ریزی بنایی جدید بر خرابه‌های پیشین به وجود آورد.
اما داستان برگزاری جشنواره فجر در مقایسه با دیگر فستیوال‌های مطرح جهانی حکایت دیگری است. 43 سال از اولین دوره جشنواره فیلم فجر می‌گذرد ولی این رویداد نسبتاً باسابقه چندان در شیوه برگزاری به یک شکل واحد و منسجم پایبند نبوده و به فراخور تصمیم دولت‌ها و همچنین ابراز سلیقه از طرف دبیران در هر دوره به شکلی متفاوت با سال‌ها قبل به کار خود ادامه داده است. وقتی تاریخچه فستیوال فجر- به‌عنوان مهم‌ترین اتفاق فرهنگی سال در حیات جمهوری اسلامی- را مرور می‌کنیم، درمی‌یابیم همه‌چیز درهم و برهم است و چندان هارمونی‌ای میان اجزای شکل‌دهنده این جشنواره وجود ندارد و فیلم‌ها نیز بدون‌رعایت هیچ ضابطه خاصی به فهرست «سودای سیمرغ» (بخش مسابقه) راه پیدا می‌کنند.

اما بدون اینکه از نزدیک با شیوه برگزاری جشنواره‌هایی نظیر «ونیز»، «لوکارنو»، «کَن» و... روبه‌رو شویم نیک می‌دانیم که سازندگان این آثار برای راه یافتن به فستیوال‌های مذکور باید ضوابط خاصی را مدنظر قرار دهند تا بتوانند راه خود را در جمع فیلمسازان آلترناتیو و پیشرو پیدا کنند و حتی مبلغ فرهنگ کشور خویش لقب بگیرند. اما در جشنواره خودمانی فجر- آن‌هم در حال حاضر- نه‌تنها هیچ رد و نشانه‌ای از رعایت این موارد در این رویداد به چشم نمی‌خورد، بلکه بسیاری از آثار باتوجه به اینکه صرفاً برای اکران و اقبال عمومی مناسبند وارد رقابت با دیگر آثار می‌شوند و بیشتر اقبال تماشاگران و همچنین داوران بخش اصلی را به سمت جدی گرفتن خودشان جلب می‌کنند.
به عبارت دیگر، دامنه فعالیت سینمای مسلط فارسی به‌قدری گسترده است که حتی جشنواره فجر هم برای دیده شدن در رسانه‌های و همین‌طور فضای مجازی، این رویداد را به «ویترین سینمای ایران» تقلیل داده است، درحالی‌که هدف ما از شکل‌گیری و ایجاد جشنواره فجر در ابتدا چنین چیزی نبود و ما می‌خواستیم سینمای ایران را از حیث مضمونی به دیگر نقاط دنیا صادر کنیم تا آلترناتیوی برای جریان سینمای هالیوود و سینمای مدرنیستی اروپا درنظر گرفته شود. اکنون که چهل‌وسومین دوره فستیوال فجر با نهایت کج‌سلیقگی به پایان رسیده باید صریح‌تر از گذشته این سؤال را از گردانندگان بااهمیت‌ترین اتفاق فرهنگی کشور بپرسیم که چرا جشنواره فوق بیش از آن چیزی که فکرش را کنیم تبدیل به جایگاهی برای عرضه انواع و اقسام فیلم به اسم حمایت حداکثری از تولیدات سینمای ایران شده و فجر را از تبدیل شدن به یک رویداد فرهنگی و در مرتبه بعد، هنری اساسی و بنیان‌کن باز داشته است؟ خیل عظیمی از آثاری که حد فاصل 12 تا 22 بهمن در بخش سودای سیمرغ به نمایش درمی‌آیند در دورترین نسبت با فیلم‌های باب میل جشنواره‌ها قرار دارند و به‌اصطلاح برای فتح گیشه‌ها مناسب‌ترند؛ از طرف دیگر در سطح مضمونی نیز حتی در ضدیت با موجودیت فرهنگی ایران تعریف می‌شوند و حتی برای نمایش عمومی هم مناسب نیستند. لازم نیست راه دوری برویم.
در همین جشنواره چهل‌وسوم آثاری وجود داشتند که وهن ایران فرهنگی بودند و به اسم کمدی همه‌چیز را به سخره می‌گرفتند! به‌گونه‌ای که در ضدیت کامل با موجودیت جشنواره فجر و اهداف آن برای بها دادن به مضامین فرهنگی انقلاب اسلامی قرار داشتند و طبیعتا حتی نباید درطول سال هم به اکران عمومی درمی‌آمدند ولی مدیران برگزارکننده جشنواره فجر در این دوره با روی باز پذیرای این تصاویر متحرک شدند و برای آن‌ها جایگاهی هم‌تراز و هم‌سنگ با مهم‌ترین عناوین سینمای ایران به وجود آوردند! این رویه، اتفاق نامیمون و نامبارکی‌ست که از سال‌ها پیش جا افتاده و اینطور به‌نظر می‌رسد که کسی هم تاب و توانایی و حتی حوصله مقاومت و مخالف در برابر آن را ندارد. مدیران و گردانندگان این دورهمی فرهنگی تصور می‌کنند که با تزریق «حال خوب» و دعوت از تولیدات رویاپرداز، فست‌فودی و یک‌بارمصرف سینمای بسازبفروشی می‌توانند جشنواره فجر را بیش از آن چیزی که ظرفیت دارد به همگان معرفی کنند، درحالی که «رسالت» جشنواره‌های فرهنگی، خاصه فستیوال‌های سینمایی اساساً این نیست. جشنواره‌ها برای تزریق حال خوب و دور هم بودن به وجود نمی‌آیند به‌طوری‌که اگر در این سال‌ها حاشیه فوتوکال‌ها و فرش‌قرمز‌ها بر اصل قضیه سایه نینداخته بود می‌توانستیم با سری افراشته بگوییم که «کن»، «ونیز»، «مونترال» و... فقط و فقط برای معرفی و عرضه برترین محصولات سینمای مدرنیستی و پست‌مدرنیستی عالم سینما پدید آمده‌اند و جز این وظیفه‌ای ندارند، اما حتی در این رویداد‌ها نیز باوجود باجی که دبیران آن به آثار مضمون‌زده سینمایی می‌زنند هیچ جایی برای فیلم‌های تجاری- حتی اگر از استاندارد کیفی مناسبی هم برخوردار باشند- درنظر نمی‌گیرند.
وضعیت فجر اما درست برخلاف رویه مألوف در دیگر نقاط دنیاست و این سینما و آثار جشنواره‌ای متعلق به آنند که در حاشیه‌ای‌ترین نقطه مسئله‌مندترین منزلگاه فرهنگی-هنری انقلاب اسلامی ایران تعریف می‌شوند! گویا پس از سال‌ها تجربه‌ورزی، فجر به جایگاهی برای حضور و عرض اندام بازیگران شهره تبدیل شده و دیگر نسبتی با یک «جشنواره سینمایی» و قواعد حاکم بر شیوه برگزاری آن ندارد. به دیگر سخن، «فجر» سال‌هاست که در مدل عرضه ملغمه‌ای از «فستیوال» و «جشن سینمایی»ست؛ بدون اینکه بتواند یا بخواهد قواعد حاکم بر هریک از این دو را بپذیرد!
همین اتفاق باعث شده «فجر» نتواند یک فستیوال خودبسنده، سرپا و ملی به‌نظر برسد و در بهترین حالت درجا بزند. ما در این 10 روز فقط قادریم آرزو کنیم که در میان خیل عظیم فیلم‌های بی‌کیفیت و بازاری به یک‌باره اتفاقی رقم بخورد و شاهد یک «فیلم» به معنای واقعی کلمه باشیم و الا قرار نیست آب از آب تکان بخورد و تحولی شگرف، جشنواره فیلم فجر را از بند «دورهمی بودن» نجات دهد. بحث بسیار است و می‌شود با بسط مطلب به نقاط ضعف فراوان جشنواره فجر آن را به درازا کشاند، ولی بگذارید در همین نقطه متوقف شویم که انقلاب اسلامی به‌عنوان پدیده فرهنگی نیازمند رویدادی است که بتواند دغدغه‌ها و ارزش‌های بنیادین ملت ایران در مهم‌ترین اکت و کنش تاریخی‌شان را به شکل مناسبی در بعد سینما منعکس کند. حال که گردانندگان «فجر» از انجام این مهم عاجزند حداقل با عدم میزبانی از آثاری همچون «آنیتک» و «صددام» احترام متولی را نگه دارند. این فیلم‌ها باتوجه به امکاناتی که «پخش» و ذائقه مخاطب دراختیارشان می‌گذراند به‌راحتی می‌توانند از پس دخل و خرجشان در اکران عمومی بربیایند. 

لینک کوتاه:
https://www.aryabanoo.ir/Fa/News/1360512/

نظرات شما

ارسال دیدگاه

Protected by FormShield
مخاطبان عزیز به اطلاع می رساند: از این پس با های لایت کردن هر واژه ای در متن خبر می توانید از امکان جستجوی آن عبارت یا واژه در ویکی پدیا و نیز آرشیو این پایگاه بهره مند شوید. این امکان برای اولین بار در پایگاه های خبری - تحلیلی گروه رسانه ای آریا برای مخاطبان عزیز ارائه می شود. امیدواریم این تحول نو در جهت دانش افزایی خوانندگان مفید باشد.

ساير مطالب

آتش‌سوزی هواپیمای مسافربری آمریکایی

هواشناسی: در نوروز سیل گسترده نخواهیم داشت

حمله مسلحانه به طباخی؛ 3 نفر به شدت مجروح شدند

وقوع 5 فقره تصادف فوتی در سومین هفته اسفند

ترکیب لگو و مهندسی میشه همچین سازه‌های جالبی!

لحظه وحشتناک رانش زمین در چین

دعای روز سیزدهم ماه رمضان

عدس پلو درباری با ته دیگ طلایی

بهترین روش تشخیص سنگ کلیه

کلید بهبود عملکرد سلول‌های خورشیدی آلی، چاپ لایه‌های نانومتری است

نکته ای جالب در مورد داستان شازده کوچولو

خولین آلوارز می‌دانست پنالتی را خراب کرده است!

میدان‌داری در وطنی به سبک سری آ

مدعیان طلای 97 کیلوگرم آسیا؛ رقابت یک سامورایی ایرانی با آزادکار روسی

شکسته شدن یک رکورد ملی در مسابقات دوومیدانی جام رمضان

مورینیو: 3 پنالتی ما گرفته نشد

گلزن بازی رفت چهره ویژه پرسپولیس برای پوستر

جناب خان در مرکز مشاوره

بهترین زمان پخش «بدل»، ماه مبارک رمضان بود/ شهرام قائدی در نقشش بی‌نظیر بازی کرد

شوخی و تیکه الیکا عبدالرزاقی به سن سیامک انصاری در قسمت جدید صداتو

نماهنگ «خونه» با صدای مانی رهنما

اعلام محدودیت‌های ترافیکی در محورهای کشور

ارجاع مدیر متخلف مدرسه در اصفهان به هیات تخلفات

شب عید باران می‌بارد

آتش‌سوزی در یک هواپیمای خطوط هوایی آمریکا در فرودگاه بین‌المللی دنور

ساخت بزرگترین آدم برفی جهان

اثر حیرت‌انگیز یک پیاز بر انگل‌های انسانی!

مهارت عقاب طلائی در شکار

ساندویچ مرغ و اسفناج یک گاز خوشمزگی

چند نکته برای خرید آجیل و شیرینی شب/ چگونگی تشخیص آجیل سالم

چگونه فرزندم را از اعتیاد به موبایل نجات دهم؟

به‌روزرسانی یکی از مشهورترین پایگاه‌های اطلاعات زیستی

داستانک/ خودخواهی عارف

بازی با پرسپولیس برای فلاح حیثیتی شد!

گل اول اینترمیامی به کاوالیه

گل دوم اینترمیامی به کاوالیه توسط مسی

آموریم: برونو کاپیتانی عالی است

خودم خطای دوضرب آلوارز را دیدم، VAR تأیید کرد

برگزاری آیین گلباران گلزار شهدا در اردبیل به مناسبت هفته بزرگداشت شهدا

آزارهای یک مرد مرده

چهره ها/ عکس همسر ارسطوی سریال پایتخت پربازدید شد

پیامک‌های عجیب و غریب برنامه هزار و یک

هزینه تماشای فیلم و سریال در نمایش خانگی بالا رفت

اجرای آهنگ «عزیز جون» از حامد فقیهی

پرتاب نارنجک و ترقه به 3 آمبولانس در چهارشنبه سوری سال گذشته

کیفیت هوای تهران قابل قبول است

طرح نوروزی پلیس با حضور 22 هزار نیرو از فردا آغاز می‌شود

تفال/ گفتم غم تو دارم گفتا غمت سرآید

تقویم تاریخ/ انفجار بمب در مراسم نماز جمعه تهران توسط منافقین کوردل

ایندفعه زرشک پلو رو با گوشت قلقلی مرغ درست کن