بزرگنمايي:

آریا بانو - ایسنا /«بررسی تجربی سازوکار عملکرد ژل پلیمری درجا حاوی نانوذرات پارامغناطیسی در جلوگیری از تولید آب در مخازن نفتی در حضور میدان مغناطیسی و شبیه‌سازی سامانه با استفاده از تکنیک دینامیک سیالات محاسباتی» رساله دکتری بهنام سبزی دیزجیکان است که با راهنمایی آرزو جعفری و با حمایت بنیاد ملی علم ایران انجام شده است.
بهنام سبزی دیزجیکان درباره این طرح توضیح داد: در حال حاضر عمر اقتصادی بسیاری از چاه‌های تولید نفت و گاز به‌دلیل تولید آب اضافی و هزینه‌های ناشی از آن کاهش یافته است. این هزینه‌ها شامل برداشت، جداسازی و دفع می‌شود. آب اضافی تولیدشده همچنین احتمال آسیب به سازند، نرخ خوردگی و تمایل به تشکیل امولسیون‌های پایدار را افزایش می‌دهد.
وی ادامه داد: علاوه بر موارد پیش‌گفته، به‌دلیل نسبت نامناسب آب به گاز احتمال تشکیل هیدرات نیز افزایش می‌یابد. لذا اتخاذ رویکردهایی در جهت کاهش تولید آب اضافی ضروری است.
این پژوهشگر در ادامه بیان کرد: اعمال فرآیندهایی در مخزن و چاه برای کاهش تولید آب ناخواسته و در عین حال افزایش بازدهی تولید هیدروکربن‌ها می‌توانند بازه گسترده‌ای از اهداف زیست‌محیطی و اقتصادی را برآورده کنند.
وی راهکار جلوگیری از بروز این مشکلات را این‌گونه تشریح کرد: انسداد مسیرها و ترک‌های با تراوایی بالایی که آب در آنها جریان یافته و به چاه تولید نفت می‌رسد، راهکاری مطلوب است که البته شرط نتیجه‌بخش بودن آن عدم انسداد مسیرهای جریان نفت است. برای دستیابی به این هدف ژل‌های هوشمند پلیمری که در برابر آب متورم و در برابر نفت دچار چروکیدگی می‌شوند، گزینه مطلوبی هستند که البته دارای مشکلاتی مانند عدم عملکرد مناسب در مخازن دما پایین یا عدم کنترل‌پذیری و انسداد مسیرهای تولید نفت هستند.
به نقل از بنیاد ملی علم ایران (INSF)، این پژوهشگر در پایان خاطر نشان کرد: جهت بهینه‌سازی و بهبود عملکرد این ژل‌ها استفاده از نانوذرات مغناطیسی و تعبیه آنها در ساختار ژل پلیمری و استفاده از میدان مغناطیسی برای کنترل دقیق فرایندهای ژل شدن، ‌ایده‌ای بود که در این پژوهش دنبال شد. نتیجه این پژوهش تولید ژلاتین مغناطیسی است که امکان ژلاسیون آن در مکان و زمان دلخواه وجود داشته و به‌علاوه امکان تخریب آن در مواقع لزوم فراهم است و خوشبختانه اهداف پروژه به‌خوبی محقق شد.