آریا بانو - ایسنا /محققان گفتند که عوامل سبک زندگی و فعالیت بدنی بر مقادیر گلوکز دو ساعته در افراد مبتلا به دیابت نوع دو تاثیر دارد.
دیابت نوع دو، اختلال متابولیک است که میلیون‌ها نفر در سراسر جهان را تحت تاثیر قرار می‌دهد. اصلاح سبک زندگی، ازجمله تغییر در رژیم غذایی و فعالیت بدنی، به‌طور گسترده‌ای به‌عنوان رویکرد درمانی اولیه توصیه می‌شود. در واقع، اتخاذ سبک زندگی سالم می‌تواند حساسیت به انسولین را افزایش داده و کنترل قند خون را بهبود بخشد.
در مقاله «بررسی تأثیر عوامل شناختی بر درمان بیماری دیابت نوع دو در یزد»، منتشرشده در فصلنامه مطالعات روان‌شناسی بالینی آمده است، بیماری دیابت از شایع‌ترین بیماری‌های مربوط به سوخت‌وساز بدن است که منجر به عوارض ناتوان‌کننده می‌شود و کنترل این بیماری نیازمند تغییر سبک زندگی است.
همچنین نتایج مقاله «اثر زمان‌بندی فعالیت ورزشی بر مقادیر گلوکز بعد از وعده‌های غذایی در زنان چاق»، منتشرشده در مجله پزشکی دانشگاه اراک نشان داد، ارزیابی پایش گلوکز پس از وعده‌های غذایی در شرایط زندگی عادی اهمیت دارد، زیرا نتایج مطالعات اخیر نشان می‌دهد که روش‌های آزمایشگاهی معمول مانند آزمون تحمل گلوکز خوراکی به‌طور دقیق نمی‌توانند تأثیر فعالیت بدنی بر تنظیم گلیسمی را نشان دهند. در همین رابطه، نشان داده شده است که متابولیسم گلوکز با پایش مداوم قند خون تا بیش از 24 ساعت پس از فعالیت ورزشی حاد مقاومتی و فعالیت‌های تداومی با شدت متوسط در افراد مبتلا به دیابت نوع دو بهبود می‌یابد.
محققان این مقاله اظهار کردند: در ارتباط با آثار فعالیت ورزشی حاد بر سیستم‌های پایش مداوم قند در افراد بدون ابتلا به دیابت نوع دو اطلاعات محدودی وجود دارد. گزارش شده است که یک جلسه فعالیت ورزشی مقاومتی و همچنین تداومی، منجر به بهبود تنظیم گلیسمی در افراد مبتلا به اختلال تحمل گلوکز می‌شود. بنابراین سیستم‌های پایش مداوم قند به‌عنوان ابزاری ارزشمند برای ارزیابی تأثیر فعالیت ورزشی بر روند پایش قند خون در افراد مبتلا به دیابت نوع دو یا در معرض خطر دیابت نوع دو و در نتیجه کاهش بیماری‌های قلبی عروقی مطرح شده است.
در نتایج مقاله «تأثیر متفاوت عوامل سبک زندگی بر مقادیر گلوکز دو ساعته در افراد مبتلا به دیابت نوع دو: پتانسیل برای مداخلات شخصی‌تر» منتشرشده در نشریه بی ام جی نیز مشخص شد که شخصی‌سازی توصیه‌های سبک زندگی، با در نظر گرفتن پس‌زمینه بیولوژیکی، فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی فرد، ممکن است مشارکت طولانی‌مدت و نتایج بهینه سلامت را تسهیل کند.
از آنجایی که تأثیر عوامل سبک زندگی متمایز بر غلظت گلوکز خون ممکن است به‌طور قابل توجهی در بین افراد متفاوت باشد، توصیه‌های شخصی باید به‌طور ایده‌آل پاسخ گلوکز فردی به سبک زندگی را در نظر بگیرد. به‌عنوان مثال، پاسخ گلوکز پس از غذا به وعده‌های غذایی یکسان در میان افراد یک گروه 800 نفری از افراد بدون دیابت بسیار متغیر بود. همچنین، پاسخ گلیسمی به یک وعده غذایی غنی از نشاسته در بین 10 فرد مبتلا به دیابت نوع دو به‌طور قابل ملاحظه‌ای متفاوت گزارش و 50 دقیقه پیاده‌روی قبل از شام باعث افزایش غلظت گلوکز پس از غذا در برخی افراد و کاهش آن در برخی دیگر در گروه 80 نفری مبتلا به دیابت نوع دو شد.
ارائه مشاوره شخصی‌سازی شده در مورد سبک زندگی مستلزم آگاهی از چگونگی تأثیر ابعاد مختلف سبک زندگی بر تنظیم گلوکز به‌خودی خود و همچنین دانش در مورد تغییرات بین فردی در آن است. مولفه‌های مهمی که باید در مداخله سبک زندگی برای دیابت نوع دو گنجانده شود، فعالیت بدنی، مصرف رژیم غذایی و خواب است.

تأثیر این مؤلفه‌های سبک زندگی، بر کنترل قند خون در بیماران مبتلا به دیابت نوع دو در محیط‌های تحقیقاتی بسیار کنترل‌شده به‌خوبی مورد بررسی قرار گرفته است. با این حال، مطالعات تحت چنین شرایط کنترل‌شده‌ای، که اغلب بر تأثیر مؤلفه‌های سبک زندگی به‌صورت مجزا تمرکز می‌کنند، ممکن است نتوانند به‌طور کامل تأثیرات سبک زندگی یا تعامل بین اجزای متمایز را بر کنترل گلوکز در زندگی روزمره نشان دهد.
محققان در تحقیق حاضر از انواع حسگرها و برنامه‌ها برای نظارت بر میزان مصرف رژیم غذایی، فعالیت بدنی، خواب و غلظت گلوکز در افراد مبتلا به دیابت نوع دو در زندگی واقعی استفاده کردند. پس از آن، یک مدل خطی با اثرات آمیخته برای تعیین اینکه کدام یک از این ویژگی‌های سبک زندگی، در بازه‌های زمانی از پیش تعیین‌شده، بیشترین تاثیر را بر غلظت گلوکز دو ساعت بعد دارد، استفاده شد.
38 شرکت‌کننده مبتلا به دیابت نوع دو که با توصیه‌های سبک زندگی و یا مصرف قرص متفورمین تحت درمان قرار گرفتند، فعالیت بدنی، خواب و رژیم غذایی خود را پیگیری کردند، در حالی که به‌طور مداوم غلظت گلوکز را برای 11 دوره چهار روزه متوالی کنترل کردند. یک مدل خطی با اثرات آمیخته برای تعیین کمیت اثر خواب، استرس، گلوکز فعلی، مصرف کربوهیدرات و ورزش بر سطح گلوکز دو ساعت بعد استفاده شد.
یافته‌ها
مدل نهایی، مصرف کربوهیدرات (گرم) در پنج دقیقه گذشته و همچنین در 30 دقیقه گذشته، مدت زمان خواب در طول شب قبل (ساعت‌ها) و فعالیت بدنی (معادل متابولیک) در 12 ساعت گذشته را به‌عنوان اثرات ثابت قابل توجهی شناسایی کرد که غلظت گلوکز دو ساعته بعد را تحت تاثیر قرار می‌داد.
علاوه بر این، دریافت کربوهیدرات در پنج و 30 دقیقه گذشته و فعالیت بدنی در 30 دقیقه گذشته و آینده به‌عنوان اثرات تصادفی یا فردی در نظر گرفته شد. اگرچه مصرف کربوهیدرات منجر به افزایش غلظت گلوکز دو ساعته در همه افراد شد، اما میزان این اثر بین افراد متفاوت بود. فعالیت بدنی روی غلظت گلوکز دو ساعته در افراد نیز از نظر میزان افزایش یا کاهش متفاوت بود.
نتیجه‌گیری
مصرف کربوهیدرات، خواب و فعالیت بدنی در مقاطع زمانی خاص، اثرات ثابت و نیز اثرات فردی بر غلظت گلوکز دو ساعته در افراد مبتلا به دیابت نوع دو می‌گذارد و تفاوت‌های بین فردی در پاسخ گلیسمی به مولفه‌های سبک زندگی نیاز به مشاوره شخصی در کنترل دیابت نوع دو دارد. دانستن اثرات حاد عوامل سبک زندگی بر غلظت گلوکز برای یک فرد، پیش نیاز توصیه‌های دقیق شیوه زندگی برای بهبود کنترل قند خون، به‌عنوان مثال، برای پیشگیری از مقادیر بالای گلوکز در افراد مبتلا به دیابت نوع دو است.