بزرگنمايي:

آریا بانو - خراسان / به‌بهانه روز جهانی سلامت ذهن و بدن از راهکارهای بهبود سلامت‌ذهن گفتیم که به فرد کمک می‌کند تا با چالش‌های زندگی بهتر کنار بیاید و تصمیمات بهتری بگیرد​​​
 سلامت ذهن به وضعیت کلی روانی و احساسی فرد اشاره دارد و شامل توانایی فرد در مدیریت استرس، برقراری ارتباطات مثبت و برخورداری از حس رضایت و خوشبختی در زندگی است. این مفهوم به معنای نبود بیماری روانی نیست، بلکه به توانایی فرد در استفاده از مهارت‌های روانی و احساسی برای مقابله با چالش‌های زندگی و حفظ تعادل در زندگی روزمره اشاره دارد. سلامت ذهن به فرد کمک می‌کند تا با چالش‌های زندگی بهتر کنار بیاید، تصمیمات بهتری بگیرد و روابط اجتماعی قوی‌تری برقرار کند. 3 ژانویه روز جهانی سلامت ذهن و بدن است و به همین بهانه از ساده‌ترین راهکارها برای حفظ و بهبود سلامت ذهن و روان خواهیم گفت.
1 پذیرفتن احساسات
پذیرفتن احساسات به عنوان یک مولفه کلیدی در سلامت ذهن به شمار می‌آید. وقتی افراد به جای سرکوب یا انکار احساسات خود، آن‌ها را شناسایی می کنند و می پذیرند، می‌توانند به درک بهتری از خود برسند و با چالش‌های زندگی به شکلی مؤثرتر مواجه شوند. این پذیرش به فرد این امکان را می‌دهد که از طریق احساسات خود که می‌تواند شامل غم، خشم، شادی یا اضطراب باشد، تجربیات و درس‌های ارزنده‌ای کسب کند. به علاوه، پذیرفتن احساسات باعث کاهش استرس و اضطراب می‌شود، چراکه افراد از بار سنگین فشار عاطفی که ناشی از تلاش برای نادیده گرفتن یا سرکوب احساساتشان است، رهایی می‌یابند. در نهایت، پذیرش احساسات به افراد این امکان را می‌دهد که با خلقیات و تجارب منفی سازگاری بیشتری پیدا کنند و از این طریق، در فرایند بهبود سلامت ذهن خود پیشرفت کنند.
2 یادگیری و رشد شخصی
فرایند یادگیری نه تنها به ما ابزارهای لازم برای تعامل با جهان پیرامون‌مان می‌دهد، بلکه به تقویت حس اعتمادبه‌نفس و سلامت‌روان هم کمک می‌کند. با رویارویی و غلبه بر چالش‌های جدید، فرد می‌تواند احساس موفقیت و رضایت بیشتری را تجربه کند که این خود به تقویت خودکارآمدی و اعتماد به نفس منجر می‌شود. همچنین، رشد شخصی می‌تواند شامل توسعه مهارت‌های اجتماعی، عاطفی و شناختی باشد که به فرد کمک می‌کند بهبود روابط با دیگران را تجربه کرده و همچنین قابلیت‌های خود را به حداکثر برساند. حضور در دوره‌های آموزشی، کارگاه‌های مهارتی و حتی فعالیت‌های هنری و ورزشی می‌تواند به افراد امکان دهد تا ابعاد جدیدی از خود را کشف کرده و یاد بگیرند چگونه به بهترین نحو با احساسات و استرس‌های خود مواجه شوند. در نتیجه، فرایند یادگیری و رشد شخصی نه تنها ما را در مواجهه با چالش‌های زندگی توانا‌تر می‌سازد، بلکه به عنوان منبعی برای انگیزه و خوشبختی هم عمل می‌کند که در نهایت به سلامت روان قوی‌تری منجر می‌شود.
3 فعالیت بدنی منظم
شرکت در فعالیت بدنی منظم یکی از موثرترین راه‌ها برای بهبود سلامت روان است. ورزش عامل ترشح اندورفین است که به عنوان هورمون‌های «احساس خوب» شناخته می‌شود. پیاده‌روی تند، دویدن، شنا و ... فواید عمیقی برای سلامت‌روانتان دارد. ورزش مداوم کمک می‌کند حال بهتری داشته باشید، عزت‌نفس تان بالاتر برود، خواب تان بهتر شود، استرس تان کاهش پیدا کند و حس اضطراب و افسردگی در شما از بین برود. حتی ورزش به مدت نیم ساعت در روز هم می‌تواند به‌شدت روی سلامت ذهنی و روانی شما اثر مثبتی بگذارد.
4 برقراری روابط اجتماعی
روابط اجتماعی از جمله عوامل کلیدی در حفظ و ارتقای سلامت ذهن به شمار می‌آید. تعاملات مثبت و مستمر با خانواده، دوستان و جامعه به فرد احساس تعلق، حمایت و امنیت روانی می‌دهد که همه این ها برای بهبود کیفیت زندگی و جلوگیری از اختلالات روانی مهم هستند. حمایت اجتماعی می‌تواند به کاهش استرس و تنش‌های روزمره کمک کند و افراد را در مواجهه با چالش‌های زندگی یاری دهد. همچنین، روابط اجتماعی سالم به تبادل احساسات و تجربیات کمک می‌کند و افراد را به گفت وگو و ابراز خود تشویق می‌کند که این امر می‌تواند به کاهش احساس تنهایی و افسردگی کمک کند. علاوه بر این، مشارکت در فعالیت‌های اجتماعی و گروهی می‌تواند انگیزه و خوش بینی را افزایش دهد، در نتیجه روحیه را تقویت کرده و احساس خوشحالی و رضایت از زندگی را بالا ببرد.
5 خودمراقبتی و تفکر مثبت
خودمراقبتی به معنای توجه به نیازهای فیزیکی، عاطفی و روحی خود است و شامل فعالیت‌هایی چون تغذیه مناسب، ورزش منظم، خواب کافی و وقت‌گذاری برای تفریحات و فعالیت‌های خلاقانه است. این رفتارها به فرد کمک می‌کند تا از فشارها و استرس‌های روزمره فاصله بگیرد و احساس سلامت و شادابی بیشتری کند. تفکر مثبت هم به عنوان یک استراتژی مؤثر در تقویت سلامت ذهن مطرح می‌شود. این رویکرد به فرد امکان می‌دهد تا در مواجهه با مشکلات، به جای تمرکز بر جنبه‌های منفی، به فرصت ها و راه‌حل‌ها توجه کند. تفکر مثبت می‌تواند به کاهش احساسات منفی و اضطراب کمک کرده و در نتیجه بر خلق و خو و رفتار کلی فرد تاثیر مثبت بگذارد. ایجاد نگرش مثبت نسبت به خود و محیط هم می‌تواند به فرد کمک کند تا در برابر چالش‌های زندگی مقاوم‌تر باشد و در صورت بروز مشکلات، نه تنها احساس ناکامی نکند، بلکه از آن به عنوان یک فرصت یادگیری بهره‌برداری کند. ترکیب خودمراقبتی و تفکر مثبت به افراد این امکان را می‌دهد که با قاطعیت در برابر چالش‌ها ایستادگی و در عین حال زندگی متعادل و خوشایند را تجربه کنند. 
نویسنده: زهرا فولادی | روان‌شناس