بزرگنمايي:

آریا بانو - صبا / ماجرای توقف برنامه «اکنون» با اجرای «سروش صحت» و گزارش فوتبال «عادل فردوسی‌پور» در فضای مجازی وارد فاز صدور بیانیه شده است؛ ساترا اگر چه بر حفظ حقوق معنوی «کتاب‌باز» تاکید دارد و پای حقوقش ایستاده، موضعش را تذکر قانونی اصلاحی بیان کرده و می‌گوید: ضابط قضایی نیستیم و امکان توقیف هیچ برنامه‌ای را بدون هماهنگی با قوه قضاییه نداریم.
طی هفته‌ای که گذشت، سازمان تنظیم مقررات رسانه‌های صوت و تصویر فراگیر (ساترا) با دو اتفاقی که در حوزه مسئولیتی این نهاد رخ داد، خبرساز شد و اظهارنظرهای رسمی مختلف، گمانه‌ زنی‌های که درباره برنامه‌های عادل فردوسی‌پور و سروش صحت مطرح می‌شد، تقویت کرد.
از «اکنون» شروع می‌کنیم که سروش صحت، با یک فرم جدید، برنامه متفاوتی را در کارنامه خود رقم زد و با همان یک قسمتی که منتشر شد، بازتاب‌ هایی در فضای عمومی و فضای مجازی دریافت کرد. هنوز ساعاتی از انتشار قسمت اول این برنامه نگذشته بود که خبر دستور توقیف این برنامه، بر سرزبان‌ها افتاد. شدت انتقادات از این تصمیم سبب شد تا ساترا خیلی زود وارد عمل شده و در بیانیه‌ای، مسبب این اتفاق را سکوی منتشرکننده این برنامه معرفی کرده و این سکو را به نقض حقوق مالکیت سازمان صداوسیما برخلاف مصوبات شورای صدور مجوز متهم کرد.
«اکنون» شبیه «کتاب باز» بود، متوقفش کردیم
در بخشی از بیانیه روابط عمومی سازمان تنظیم مقررات رسانه‌های صوت و تصویر فراگیر در فضای مجازی آمده است: رعایت حقوق مالکیت معنوی، یکی از الزامات تنظیم‌گری است که برای همه تولیدکنندگان و فعالان صنعت صوت و تصویر فراگیر محترم شمرده می‌شود و مورد مطالبه همه سکوها و تولیدکنندگان محتوا است. برنامه «کتاب باز» از برنامه‌های با سابقه در سازمان صداوسیما است و با توجه به مکاتبه شبکه نسیم درخصوص لزوم رعایت حقوق مالکیت این برنامه، عدم‌تشابه مستقیم برنامه «اکنون» و لزوم استقلال این برنامه جزو مصوبات ابلاغ شده به سکوی فیلیمو است.

در ادامه این بیانه ذکر شده است: متاسفانه سکوی فیلیمو نه‌تنها درخصوص برنامه «اکنون» حقوق مالکیت سازمان صداوسیما را برخلاف مصوبات شورای صدور مجوز برنامه‌ها و سریال‌های شبکه نمایش خانگی و همچنین برخلاف تعهدات قبلی خود به شورای صدور مجوز نقض کرده است، بلکه در سال جاری در تخلف آشکار دیگری با عدم‌رعایت موارد اصلاحی محتوایی مجموعه «جوکر» و عدم رعایت حقوق معنوی مخاطب، نشان داده است که متاسفانه قائل به رعایت حقوق معنوی مخاطب و سکوهای دیگر و عوامل تولیدکننده نیز نیست.
برخی این توضیحات را «سخت‌گیرانه و غیر قابل اقناع» دانستند، لذا ساترا برای گسترش دامنه شفاف‌سازی، توضیحات بیشتری را ارائه کرد.
توقیف نکردیم، تذکر دادیم
صادق افراسیابی معاون کاربران و تنظیم‌گری اجتماعی ساترا اظهار داشت: سازمان تنظیم مقررات رسانه های صوت و تصویر فراگیر در فضای مجازی، ضابط قضایی نیست و امکان توقیف هیچ برنامه‌ای را بدون هماهنگی با قوه قضاییه ندارد، بنابراین خبر توقیف برنامه «اکنون» صرفا ادعایی است که مدیر سکوی فیلیمو در فضای مجازی داشته است و خود ایشان هم به خوبی می‌داند که آنچه بیان کرده است خلاف واقع است. برنامه «اکنون» سروش صحت در مسیر صدور مجوز بوده است و محتوای نامه ساترا کاملا واضح و مشخص است و تذکری برای بازگشت به مسیر درست و قانونی است.»
محتوای نامه همان طور که در صفحه مدیر سکوی فیلیمو در فضای مجازی قابل مشاهده است این است که اولا فیلیمو باید همان نسخه ای را پخش می‌کرد که با اعمال اصلاحات به شورای صدور مجوز سریال‌ها و برنامه‌های شبکه نمایش خانگی ارائه کرده است. در نسخه ارائه‌شده به شورای صدور مجوز، مالکیت معنوی شبکه نسیم در خصوص برنامه «کتاب باز» رعایت شده بود. ثانیا در نامه به این موضوع اشاره شده بود که لازم است تا زمان مشخص شدن نتیجه استعلام‌ها از انتشار برنامه خودداری شود. بنابراین برنامه توقیف نشده است و مراحل صدور مجوز مشابه سایر برنامه‌ها در جریان است.
افراسیابی توضیح داد که «رفتار سازمان تنظیم مقررات رسانه های صوت و تصویر فراگیر در فضای مجازی در حوزه صدور مجوزها به هیچ وجه یک رفتار سلیقه ای نیست. اصلاحاتی که به برنامه ها و سریال ها داده می شود از سوی شورای صدور مجوز ساترا است».
با تمام این توضیحات، آنچه مشخص است آن‌که فعلا توپ در زمین سکوی منتشرکننده برنامه «اکنون» است و این برنامه، تا اطلاع ثانوی، منتشر نخواهد شد.
برای گزارشگری عادل باید توافق می‌کردند اما نکردند
در مورد گزارشگری عادل فردوسی‌پور، قضیه کمی متفاوت‌تر است؛ چرا که این‌بار ساترا خواهان حذف صدای این چهره از روی برنامه‌های سکو شده است. عادل فردوسی‌پور که پس از نزدیک به 6 سال، به عرصه گزارشگری بازگشته است، فعلا نتوانسته عمر این بازگشت خود را به 3 هفته برساند.
داستان از جایی آغاز شد که محمدجواد شکوری با انتشار فیلمی در شبکه اجتماعی، از دستور ساترا درخصوص ممنوعیت پخش گزارش‌های عادل فردوسی‌پور در آپارات اسپورت خبر داده است. این خبر، بازتاب‌هایی داشت و واکنش‌های متفاوتی را برانگیخت.
ساترا خیلی زود نسبت به این اتفاق واکنش نشان داد و در بیانیه‌ای، علت این اقدام را یادآوری مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی و بند 4 ماده واحده «تعیین الزامات سامان‌دهی حوزه صوت و تصویر فراگیر»، که تولید و پخش «زنده» برنامه‌ها و نیز صدور مجوز و نظارت بر «پخش زنده» در فضای مجازی در اختیار سازمان صداوسیما است، اعلام کرد.
توضیحی که باز هم چندان برای برخی از مخاطبان قانع‌کننده نبود و طرفداران گزارشگری عادل فردوسی‌پور را ناراضی نگه‌داشت که برای شفاف‌سازی این موضوع را هم از افراسیابی معاون کاربران و تنظیم‌گری اجتماعی ساترا پیگیری کردیم.
اقدامات فراتر از قانون را پیگیری می‌کنیم
افراسیایی اظهار داشت: طبق بند 4 ماده واحده «تعیین الزامات ساماندهی حوزه صوت و تصویر فراگیر» مصوب شورای عالی انقلاب فرهنگی، تولید و پخش «زنده» برنامه‌ها و نیز صدور مجوز و نظارت بر «پخش زنده» در فضای مجازی در انحصار سازمان صداوسیما است. با توجه به اینکه پخش زنده در انحصار سازمان صداوسیما است، سکوهای دارای مجوز از ساترا می‌توانند از طریق توافق با IPTV های دارای مجوز از سازمان صداوسیما یا شبکه‌های تلویزیونی نسبت به پخش زنده اقدام کنند.
معاون کاربران ساترا ادامه داد: توافق با IPTVها به راحتی برای سکوهای دارای مجوز از ساترا قابل انجام است و حتی برای کسانی که با IPTVها توافق می‌کنند صرفه اقتصادی هم دارد. روبیکا و سایر سکوهای دارای مجوز از ساترا هم همین مسیر را طی کردند. ضمنا توجه داشته باشید اگر فردی در ساترا بخواهد فراتر از قانون رفتار کند و تذکری به سکوها بدهد که مطابق با قوانین کشور نباشد حتما این موضوع پیگیری خواهد شد و ساترا تنظیم‌گری خود را صرفا در چارچوب قوانین کشور انجام می‌دهد.
این 2 مشکل حل خواهد شد
فعلا و بر روی کاغذ، هیچ گره‌گشایی ملموس و مشهودی، از این 2 رخداد صورت نگرفته است و ساترا در بیانیه‌ها و مصاحبه‌های عنوان‌شده، تنها به قصد شفاف‌سازی، دلیل قطع این برنامه‌ها را عنوان کرده است و عملا توپ را در زمین سکوهای منتشرکننده انداخته است. بنابراین باید منتظر بمانیم تا مدیران این سکوها، با رایزنی‌های خود، زمینه ادامه انتشار این برنامه‌ها را فراهم آورند.
البته در این بین باید به این نکته مهم توجه داشته باشیم که طی سالیان اخیر، مواردی مشابه و حتی فراتر از مساله «اکنون» و گزارشگری پلتفرمی عادل فردوسی‌پور به وجود آمده که آن مشکلات که در ابتدا لاینحل می‌نمود، با رایزنی و تعهدات دوطرفه، مرتفع شد و به پخش رسید؛ بنابراین انتظار می‌رود این روند، اگرچه کمی فرسایشی است، اما موانع به‌مانند دیگر برنامه‌هایی از این دست حل شود.
نکته مهم اینجاست که این مسیر آزمون و خطا و ناهماهنگی‌ها تا چه زمان باید ادامه داشته باشد؛ عدم‌هماهنگی و رویارویی مستقیم ساترا و سکوهای منتشرکننده تبدیل به اخبار ضد و نقیض و رسانه‌ای می شود، حواشی ایجاد می کند، بهبود روندها و سرعت عمل را به درازا می‌کشاند. بنابراین لازم است تا با رعایت تمهیداتی مشکلات به حداقل ممکن برسند؛ تا آن‌چه از آن با عناوینی چون «توقیف» و «تذکر» و… یاد می‌شود، دیگر در قاموس پخش سریال‌ها و برنامه‌های متعدد شبکه نمایش خانگی به وقوع نپیوندد.