بزرگنمايي:

آریا بانو - ادرار زیاد اغلب نشانه اولیه دیابت است و دیابت، شایع‌ترین علت ادرار زیاد در کودکان و بزرگسالان است.

ادرار زیاد (پلی اوری) زمانی اتفاق می‌افتد که بدن بیش از حد طبیعی (بیشتر از 3 لیتر در روز برای بزرگسالان) ادرار تولید می‌کند. ادرار زیاد، به خودی خود یک بیماری نیست؛ اما می‌تواند نشانه‌ای از شرایط دیگر باشد. در ادامه برخی از رایج‌ترین این دلایل را شرح می‌دهیم.
ادرار زیاد اغلب نشانه اولیه دیابت است و دیابت، شایع‌ترین علت ادرار زیاد در کودکان و بزرگسالان است.
دیابت باعث تجمع قند در جریان خون شده و باعث می‌شود کلیه‌ها برای فیلتر کردن قند، بیشتر کار کنند. اگر کلیه‌ها نتوانند این کار را ادامه دهند، ادرار اضافی تولید می‌کنند تا قند را خارج کنند. وقتی قند و مایعات اضافی به مثانه می‌رسد، دفع ادرار بیشتر می‌شود. به علاوه، هر چه بیشتر ادرار دفع شود، احساس تشنگی نیز بیشتر می‌شود و هر چه بیشتر آب بنوشید، منجر به ادرار کردن بیشتر می‌شود. در نتیجه، علت خشکی دهان و تشنگی و ادرار زیاد می‌تواند دیابت شیرین باشد
دیابت بی‌مزه (اختلال آرژنین وازوپرسین)
در این وضعیت نادر که به دیابت نوع 1 و 2 مربوط نمی‌شود، بدن قادر به کنترل سطح مایعات خود نیست. دیابت بی‌مزه زمانی ایجاد می‌شود که در ساخت یا استفاده از هورمونی به نام وازوپرسین یا هورمون ضد ادرار (ADH) مشکل ایجاد شود. افراد مبتلا به این بیماری، هر چقدر که آب بنوشند، باز هم احساس تشنگی شدید می‌کنند.
دیابت بی‌مزه می‌تواند به دلیل بسیاری از اختلالات از جمله مشکلات کلیوی، سرطان‌های خاص، اختلالات خودایمنی و مشکلات مغزی مرتبط با جراحی، تومورها، عفونت‌ها یا آسیب سر رخ دهد. بارداری همچنین می‌تواند باعث دیابت بی‌مزه موقت شود. البته معمولا زمانی که دوران بارداری به پایان برسد، از بین می‌رود.
بیماری کلیوی یا نارسایی کلیه
کلیه‌های آسیب دیده نمی‌توانند ادرار را به طور صحیح پردازش کنند. ادرار زیاد اغلب می‌تواند نشانه اولیه مشکل کلیه باشد. اختلالات کلیوی مانند بیماری کبد، کم خونی داسی شکل و سطح بالای کلسیم خون (هیپرکلسمی) می‌تواند به ادرار زیاد منجر شود.
بزرگی پروستات، علت ادرار زیاد در مردان
بزرگی پروستات (هیپرپلازی خوش خیم پروستات) که در مردان بالای 50 سال شایع است، یکی از دلایل ادرار زیاد است.
کم خونی داسی شکل، علت ادرار زیاد
کم خونی داسی شکل، یک اختلال خونی ارثی است که هموگلوبین موجود در گلبول‌های قرمز را تحت تأثیر قرار می‌دهد. هموگلوبین، پروتئینی است که اکسیژن را در بدن حمل می‌کند. در کم خونی داسی شکل، گلبول‌های قرمز تغییر شکل می‌دهند و شکل هلالی یا داسی به خود گرفته و می‌توانند جریان خون را مسدود کنند.
افراد مبتلا به این اختلال ارثی ممکن است دچار مثانه بیش فعال شوند. نه تنها تکرر ادرار، بلکه شب ادراری، فوریت و بی‌اختیاری ادرار نیز از علائم مثانه بیش فعال است.
سطوح کلسیم بالا یا پایین
سطوح بالا یا پایین کلسیم در ادرار ممکن است باعث شود که شما مجبور به ادرار کردن بیش از حد شوید. سطوح غیر طبیعی کلسیم ممکن است نشانه بیماری کلیوی، سنگ کلیه، بیماری استخوانی، اختلال پاراتیروئید یا سایر اختلالات باشد.
داروها، دلیل ادرار زیاد
دارو‌های مختلفی می‌توانند منجر به ادرار زیاد شوند. شایع‌ترین این دارو‌ها دیورتیک‌ها هستند که دارو‌هایی هستند که آب و املاح را از بدن شما خارج می‌کنند و معمولا برای کنترل فشار خون استفاده می‌شوند:
دیورتیک‌های تیازیدی مانند کلروتیازید و هیدروکلروتیازید
دیورتیک‌های نگهدارنده پتاسیم، مانند اپلرنون و تریامترن
دیورتیک‌های حلقه مانند بومتانید و فوروزماید
سایر دارو‌هایی که می‌توانند علت ادرار زیاد باشند، عبارت‌اند از:
دارو‌های مسدود کننده کانال کلسیم که برای کنترل فشار خون نیز استفاده می‌شوند.
لیتیوم، داروی مورد استفاده برای اختلال دوقطبی.
SSRI‌ها (مهارکننده‌های انتخابی بازجذب سروتونین) که دارو‌های ضد افسردگی هستند.
دمکلوسایکلین، نوعی آنتی بیوتیک.
بارداری، علت ادرار زیاد در زنان
ادرار زیاد یکی از علائم شایع در اوایل دوران بارداری و علت آن افزایش پروژسترون و گنادوتروپین جفتی انسانی (HCG) است. ادرار زیاد در بارداری معمولا پس از سه ماهه اول برطرف می‌شود.
ادرار زیاد در سه ماهه دوم می‌تواند نشانه دیابت بارداری باشد. اگر در مورد ادرار زیاد در بارداری نگران هستید، بهتر است با پزشک خود در این باره مشورت کنید.
مصرف الکل یا کافئین، علت ادرار زیاد و بی رنگ
الکل و کافئین هر دو دارای اثر ادرارآوری (دیورتیک) هستند. نوشیدن بیش از حد آنها می‌تواند باعث دفع زیاد ادرار شده تا حدی که به کم آبی منجر شود. الکل حتی برای افرادی که به طور منظم آن را می‌نوشند، ادرارآور است. اما اثرات دیورتیک کافئین می‌تواند به مرور زمان در افرادی که به طور منظم آن را مصرف می‌کنند، کاهش یابد.
نوشیدن بیش از حد مایعات، علت ادرار زیاد
برخی از افراد سالم در تلاشی نادرست برای بهبود سلامت خود، بیشتر از آنچه باید آب و مایعات دیگر می‌نوشند. این کار به طور بالقوه منجر به پلی اوری و سایر مشکلات می‌شود.
سخن پایانی
ادرار زیاد می‌تواند فقط به این معنی باشد که شما آب و مایعات بیش از حد می‌نوشید. اما ممکن است نشانه‌ای از یک بیماری مانند دیابت، مصرف دارو‌های خاص یا بارداری باشد. اگر درگیر این مشکل هستید، وقت آن است که به پزشک مراجعه نمایید. درمان پلی اوری در واقع رسیدگی به علت زمینه‌ای است. مداخله زودهنگام در این علامت، مانند هر بیماری دیگر، کلید مدیریت و درمان موثر است.