آریا بانو - مهر / براساس شیوه‌نامه‌ای جدید دانش‌آموختگانی که در طول دوره تحصیل خود در دوره‌های مهارت‌آموزی شرکت‌ کرده‌اند، می‌توانند تا 6 ماه از مشوق تعویق اعزام به سربازی استفاده کنند.
با توجه به مشکل اشتغال در کشور، توانمندسازی دانشجویان عنوان نیروی ماهر و متناسب با بازار کار کشور در اولویت قرار گرفته است و دانشگاه‌ها ملزم به برگزاری دوره‌هایی مهارت‌افزایی برای دانشجویان هستند.
بر همین اساس قرار دادن مشوق‌هایی برای گذراندن دوره‌های مهارت‌آموزی در دستور کار قرار گرفته است. در همین راستا اسفندماه سال گذشته قرارگاه مرکزی مهارت‌آموزی کارکنان وظیفه نیرو‌های مسلح شیوه‌نامه اجرایی «بهره‌مندی از مشوق‌های مهارت‌آموزی در پیش و حین خدمت» را تدوین و ابلاغ کرد.
با پیگیری‌های معاونت پژوهشی و دفتر ارتباط با جامعه و صنعت وزارت علوم، دانشجویان و دانش‌آموختگانی که در دوره‌های مهارت‌افزایی شرکت کرده‌اند، می‌توانند از مشوق‌های خدمتی مانند کسری خدمت، مرخصی تشویقی، تعیین سازمان محل خدمت، بخشش اضافه خدمت سنوانی، تعویق اعزام و اعطای یک درجه بالاتر، استفاده کنند.
در همین راستا وزارت علوم با طراحی سامانه «کارآمد» اقدام به ساماندهی دوره‌های مهارت‌افزایی و مراکز هدایت شغلی کرده و در این سامانه بخشی با عنوان «مشوق‌های خدمتی» (اینجا) برای ثبت‌نام و بهره‌مندی دانش‌آموختگان دانشگاهی از مشوق‌ها راه‌اندازی شده است.
چه افرادی می‌توانند از مشوق‌های خدمتی استفاده کنند؟
فارغ‌التحصیلان دانشگاهی شامل دانشگاه‌های سراسری، آزاد، غیرانتفاعی، پیام نور، دانشگاه‌های علمی کاربردی و فنی حرفه‌ای می‌توانند از این مشوق‌های خدمتی استفاده کنند.
سوابق و اطلاعات دوره‌های مهارت آموزی برگزار شده در دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی کشور باید تا دو ماه قبل از تاریخ اعزام توسط دانشجویان آماده شده و توسط دانشگاه‌ها مورد تأیید قرار گیرد؛ بنابراین دانشجویان و دانش‌آموختگان متقاضی استفاده از این مشوق‌های خدمتی باید با مراجعه به سامانه کارآمد نسبت به ارائه مدارک خود اقدام کنند.
لازم به ذکر است که مشوق‌های خدمتی نظام وظیفه تنها مختص به دوره‌های مهارت‌آموزی برگزار شده در دانشگاه‌ها نیست بلکه دوره‌های مهارت تخصصی برگزار شده از سوی مراکز دارای مجوز سازمان فنی حرفه‌ای، سازمان تبلیغات اسلامی، وزارت بهداشت، جهاد دانشگاهی، وزارت جهاد کشاورزی، وزارت ورزش و جوانان، وزارت آموزش و پرورش، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، وزارت گردشگری و میراث فرهنگی، وزارت ارتباطات و بنیاد ICDL نیز مورد تأیید ستاد کل نیرو‌های مسلح است؛ ولی مدارک دوره‌هایی غیر دوره‌های مهارت‌آموزی باید به صورت جداگانه توسط دانشجو در سامانه سرباز ماهر یا سخا ثبت شود و احراز آن توسط ستاد کل انجام خواهد شد. همچنین مدارک مراکز فنی و حرفه‌ای نیز باید در سامانه سخا ثبت شوند و اگر در سامانه کارآمد ثبت شود، کل درخواست رد خواهد شد.
دوره‌های مهارت‌آموزی شامل چه مشوق‌هایی می‌شوند؟
بر اساس شیوه‌نامه اجرایی بهره‌مندی از مشوق‌های مهارت‌آموزی؛ حداکثر امتیاز مهارت‌های تخصصی 100 امتیاز، مهارت‌های شغلی عمومی 40 امتیاز، سابقه دستیار پژوهشی 40 امتیاز، سابقه دستیار آزمایشگاهی، کارآموزی، انجام امور کارگاهی و کارورزی 60 امتیاز، سابقه تدریس دروس دانشگاهی و دوره‌های تخصصی 40 امتیاز و دروس عملی و آزمایشگاهی و کارگاهی هر رشته 50 امتیاز خواهد بود.
داشتن حداقل 80 ساعت دوره مهارت‌آموزی می‌تواند 10 روز کسری خدمت، 10 روز مرخصی تشویقی، تعویق اعزام به مدت حداکثر دو ماه و بخشش یک ماه اضافه خدمت سنواتی را به همراه داشته باشد.

فردی که 81 تا 160 ساعت دوره مهارت‌آموزی گذرانده باشد می‌تواند از مشوق‌هایی مثل تعیین سازمان محل خدمت، بخشش 31 تا 60 روز اضافه خدمت سنوانی و یا 2 تا 4 ماه تعویق اعزام، 11 تا 20 روز کسری خدمت و 11 تا 20 روز مرخصی تشویقی استفاده کند.
گذراندن 161 تا 240 ساعت دوره مهارت‌آموزی می‌تواند مشوق‌هایی مانند 21 تا 30 روز کسری خدمت، 21 تا 30 روز مرخصی تشویقی، تعیین سازمان محل خدمت، بخشش 61 تا 90 روز اضافه خدمت سنواتی و بهره‌مندی از 4 تا 6 ماه تعویق اعزام داشته باشد.
همچنین فردی که بیش از 241 ساعت دوره گذرانده باشد، می‌تواند از مشوق‌های 30 روز کسری خدمت، 30 روز مرخصی تشویقی، تعیین سازمان محل خدمت، بخشش 90 روز اضافه خدمت سنواتی، بهره‌مندی از 6 ماه تعویق اعزام و اعطای یک درجه بالاتر استفاده کند.

بررسی آمار منتشرشده از وضعیت دوره‌های مهارت‌آموزی دانشگاه‌ها در سال 1402 نشان می‌دهد که سال گذشته به صورت میانگین 106 دوره مهارت‌آموزی در هر دانشگاه کشور برگزار شده و در هر دانشگاه به صورت میانگین 3 هزار و 500 دانشجو در این دوره‌ها شرکت کرده‌اند.
تربیت نیروی توانمند برای بازار کار از طریق آموزش دانشجویان یکی از مواردی است که می‌تواند به رفع مشکل اشتغال جوانان کمک کند. در همین راستا ایجاد مشوق‌های خدمت نظام وظیفه می‌تواند دانشجویان را به استقبال هر چه بیشتر از دوره‌های مهارت‌افزایی تشویق کند.