بزرگنمايي:

آریا بانو - خراسان /پربازدید شدن ویدئویی از ترفندهای یک مادر برای نوشتن تکالیف فرزندش با دست‌خط شبیه بچه‌ها بهانه‌ای شد تا از اماواگرهای همراهی والدین در این زمینه بگوییم
یکی از چالش‌های والدین با دانش‌آموزان این است که فرزندان‌شان برای نوشتن مشق‌ها و تکالیف، سر ناسازگاری دارند. جملاتی از قبیل: «من خسته شدم! نمی‌خوام مشق بنویسم! چرا باید مشق بنویسم! می‌خوام بازی کنم! املا نمی‌نویسم! از ریاضی خوشم نمیاد! و ...» برای تمام خانواده‌هایی که کودک دبستانی دارند، آشناست. به تازگی هم ویدئویی در شبکه‌های اجتماعی پربازدید شده که یک مادر به شیوه‌ای خاص و با برعکس گذاشتن کتاب برای شبیه شدن خطش به بچه‌ها، مشغول نوشتن تکالیف فرزندش است. کاربر منتشرکننده این ویدئو در توضیح آن نوشته: «وقتایی که تکالیف خواهرم زیاده، مامانم کمکش میکنه و مشقاش رو مینویسه. ترفندش برای اینکه دست‎خطش با دست‎خط خواهرم یکی بشه واقعا جالبه! این کار خودش واقعا استعداد می‌خواد». اما چرا این کار اشتباه است و یک نوع کمک پرآسیب به شمار می‌آید؟
کودکی که مسئولیت‌پذیر نبوده است
یکی از دلایل ننوشتن تکلیف از طرف فرزندان این است که یک‎باره مسئولیت به وی داده شده است. مسئولیتی که البته وظیفه‌شان هم هست اما باز هم انجام نمی‌دهند. کودکان از 5 سالگی باید با مسئولیت‌پذیری آشنا شوند و اگر والدین از 5 سالگی به بعد کم کم به کودک مسئولیت بدهند( البته در حد توانایی‌اش) اعتمادبه‌نفس کودک بالا خواهد رفت. چنین کودکی یاد می‌گیرد که می‌تواند بر چالش‌هایی که پیش رو خواهد داشت، مسلط شود و از پس آن‎ها بر بیاید. در صورتی که در تقویت اعتمادبه‌نفس کودک در مسئولیت‌پذیری موفق باشیم، حتما کودک وقتی وارد مدرسه می‌شود به راحتی مسئولیت انجام تکالیفش را می‌پذیرد.
تکالیف مدرسه برای دانش‌آموز است
برخی والدین به گونه‌ای رفتار می‌کنند که کودک تصور می‌کند تکالیف مدرسه برای او نیست و متعلق به مادرش یا پدرش است! اصرار زیاد والدین به انجام تکلیف یا تهدید کردن کودک با هدف این‎که شاید تکالیفش را انجام دهد، این مسئله را تشدید می‌کند. حتی برخی از والدین به دلیل احساس دلسوزی به فرزند خودشان اقدام به نوشتن تکالیف فرزندشان می‌کنند و مسئولیت انجام تکالیف را بر عهده می‌گیرند و این کار نه تنها عدم مسئولیت‌پذیری کودک را بیشتر می‌کند که آسیب تحصیلی جدی هم به فرزندشان می‌زند.

به‌جای نوشتن مشق‌هایش، برنامه‌ریزی را یادش دهید
واضح است که تهدید کردن و فریاد زدن بر سر کودک باعث سرخوردگی فرزند می‌شود و تکالیفش را با سرخوردگی انجام خواهد داد و این سبب دلزدگی بیشتر در کودک نسبت به درس و مدرسه می‌شود. اما به‌جای نوشتن مشق‌هایش، می‌توانید برنامه‌ریزی را به او یاد دهید. مثلا بعد از این که از مدرسه می‌آید، استراحت کند و بعدش دو ساعت را که زمان ثابت و مشخصی است به انجام تکلیف اختصاص دهد. نیازی نیست در کل روز و شب کتاب و دفترش باز باشد و کل وقتش را دغدغه نوشتن تکلیف داشته باشد. در زمانی که برای نوشتن تکلیف در نظر گرفتیم کارهایی از قبیل انواع بازی‌های حرکتی هم داشته باشیم که کمتر کسل کننده باشد و سراغ تلویزیون و تبلت و موبایل نروید؛ زیرا این وسایل فرکانس مغز فرزندتان را بالا می‌برد و ذهن او را خسته می‌کند. بازی‌های حرکتی مناسب‌تر هستند زیرا ذهنش را فعال و پویا می‌کند و شاداب‌تر می‌شود. از طرفی ارتباطش با شما تقویت می‌شود. در این صورت چون بازی و انجام تکلیف با هم همراه می‌شوند، احتمال فرار از مسئولیت کمتر می‌شود.
لازم نیست موقع تکالیف کنار کودک باشید
هنگام انجام تکلیف کنار کودک نباشید و فقط کودکان کلاس اولی نیاز به حضور والدین در کنارشان دارند. لازم نیست کنار کودک بنشینیم و حرف به حرف به او گوشزد کنیم. بهتر است صرفا نظاره‌گر باشیم و اگر کمک خواست به او کمک کنید. همچنین وقتی بچه‌ها در حال انجام تکلیف هستند قطعا خطا و اشتباهاتی دارند و فورا به او گوشزد نکنید و سعی کنید به دنبال بخش‌هایی در تکلیفش باشید که به درستی انجام داده است و بگویید چه خوب انجام دادی ، آفرین این قسمت خیلی خوب شده و... و بعد از تعریف و تمجید اشتباهاتش را به آرامی به او بگویید. در غیر این صورت در کودک احساس شکست ایجاد می‌کنیم و از تکلیف فراری می‌شود و ما از هدف‌مان که توانمند کردن کودک است دور می‌شویم ولی با تعریف و تمجید می‌توانیم رفتار مثبت او را تقویت کنیم و در کودک اعتماد به نفسی را تقویت کنیم که می تواند به خوبی از پس کارهایش بربیاید.
یک نکته مهم
خلاصه کلام این که، فرزندتان تکالیفش را می‌نویسد یا نمی‌نویسد، علاقه به درس و مدرسه دارد یا نه، همگی بستگی به خودتان و شیوه تربیتی شما دارد. این نکته مهم را فراموش نکنید.
نویسنده : دکتر زهرا وفائی‌جهان | ‌ روان‌شناس