آریا بانو - یکی از مشکلات رفتاری کودکان، کمرویی است که بر خلاف سایر مشکلات ظاهراً رفتاری آزار دهنده نیست و نه برای خانواده و نه محیط مدرسه مشکل ساز نیست و گاهی نیز به عنوان یک حسن از آن یاد می شود، اما متأسفانه استمرار یک اختلال رفتاری است که در بسیاری از مواقع مانعی برای شکوفایی قابلیت ها، خلاقیت ها و ایفای مسئولیت های کودک در آینده می شود.
در کمرویی، کودک فقط به خود توجه داشته و از مواجه شدن با دیگران دچار ترس و نگرانی می شود.این حالت گاهی به قطع ارتباط و گاهی به ارتباط ناقص تبدیل شده و موجب آزار فرد کمرو می شود و کم کم اعتماد به نفس وی کاهش یافته و دچار مشکلات دیگر رفتاری نیز خواهد شد.
 کار کردن با بچه های کمرو و خجالتی، نیازمند مهارت زیاد پدر و مادرها و مربیان دارد. در بسیاری از کودکان، کمرویی در مراحل مختلفی از رشدشان به چشم می خورند و مانع از آن می شود که در اجتماعات حضور پیدا کنند. راهکارهایی برای درست رفتار کردن با بچه های کمرو و خجالتی وجود دارد که در این مقاله مورد بررسی قرار گرفته و کمک می کند تا آنها نیز شبیه کودکان دیگر شوند و زندگی متعارفی داشته باشند.
راهکارهایی برای درست رفتار کردن با بچه های کمرو و خجالتی
خجالتی بودن کودک را نزد دیگران مطرح نکیند
عنوان کردن خجالتی بودن کودک نزد دیگران موجب به وجود آمدن یک باور و تلقین غیر منطقی و افزایش این مشکل می شود در عوض باید این مشکل را نزد کودک بسیار کوچک و معمولی نشان داد و آرام ارام و به طور غیر مستقیم او را به میان جمع برد.واگذاری مسئولیت های کوچک و در حد توان در بین جمع، مقایسه نکردن کودک با دیگران، عدم حمایت افراطی از کودک، عدم ترحم و پشتیبانی زیاد از او و ...می تواند هر چه سریع تر کودک یا فرد کمرو را در کاهش این اختلال یاری دهد.
موقعیت ها را شناسایی کنید
موقعیت هایی را که موجب خجالت کودک می شود کشف کنید. کودک ممکن است در موقعیت های اجتماعی احساس ناامنی کند، چون به خاطر مشکلی از سوی دیگران مورد تمسخر قرار می گیرد. در شرایطی که لازم است کودک در حضور دیگران کاری انجام دهد و ارزیابی شود، این امر در او هراس و دلهره به وجود می آورد و در موقعیت هایی که او کوچکترین عضو آن به حساب می آید، حرفی برای گفتن ندارد، حتی گفتگوی یک بزرگسال با او و پرسیدن سوالاتی معمولی می تواند موجب خجالت و کمرویی او شود و کودک را برای همیشه از رفتن به میان گروه یا حضور در اجتماع باز دارد.
برای درمان بهتر، باید به کودک روش های برخورد صحیح با شرایط و موقعیت های مختلف را آموزش داد و کوشید موقعیت های آزمایشی جهت تمرین آموخته هایش فراهم شود. 

استعدادهای کودک را تقویت کنید
توانمندهای جسمانی و استعدادهای کودک را باید تقویت و از آن توانمندی ها در جمع استفاده کرد.هنگام صحبت کردن و ارتباط کلامی با فرزندان، ارتباط چشمی را نباید نادیده گرفت و باید از او خواست با پدر و مادر و دیگران ارتباط چشمی برقرار کند.
همچنین باید کودک را در کلاس های مهارتی یا هنری، ورزشی و ...شرکت داد و زمینه فعالیت او را در کارهای گروهی و اجتماعی فراهم ساخت.
خریدهای ساده، پاسخگویی به تلفن، افزایش ارتباط کلامی در جمع از جمله عوامل بهبود بخشیدن به این اختلال است.
استعدادهای کودک را کشف کنید
خیلی مهم است که والدین یا مربیان استعدادها و علاقمندی های کودک را بشناسند. با ایجاد فرصت هایی برای رشد استعدادها و توانمندی های کودک، اعتماد به نفس او تقویت می شود. نداشتن اعتماد به نفس کافی یکی از دلایل مهم کمرویی و خجالتی بودن است. برای مثال کودکی را که دائم با مدادرنگی هایش در و دیوار یا هر سطح دیگری را خط خطی می کند به جای تنبیه کردن، باید به کلاس نقاشی فرستاد و او را برای آنچه می کشد، تشویق کرد. به این ترتیب کودک در رشته ورزشی یا کلاس هنری مورد علاقه اش، ناخودآگاه با اعضای تیم، یا گروه هنری روابط دوستانه برقرار می کند و به راحتی وارد گروه های مورد علاقه اش می شود.
به کودکان برچسب خجالتی بودن نزنید
هرگز به کودکان برچسب خجالتی، کمرو، بی زبان، یا بی دست و پا نزنید. چون در آن صورت شما به عنوان پدر، مادر یا مربی کودک را با این عنوان به دیگران معرفی می کنید و دیگران به وی با این صفات می نگرند به همین سادگی کودک می پذیرد که کمرو و خجالتی است و با همین صفت رشد می کند. برچسب ها رفتار خجالتی کودک را تقویت می کند و ممکن است در آینده او را به صورت فردی منزوی و تنها درآورد و در زندگی دچار مشکلات زیادی می شود.
بگذارید بچه کمرو در مورد خودش حرف بزند
بچه ها، تا وقتی در جمع، احساس امنیت روحی ـ روانی داشته باشند جرات پیدا نمی کنند خودشان را نشان بدهند. باید به کودک کمرو فرصت حرف زدن بدهید، او را خاطر جمع کنید که شنیدن حرف های او برایتان مهم است. هر قدر کودک اطمینان خاطر بیشتری از جانب جمع یا گروه پیدا کند، راحت تر می تواند حرف بزند و توانمندی های خود را نشان بدهد. برای شنیدن حرف های او صبوری به خرج دهید. هر گونه واکنش منفی پدر، مادر یا مربی می تواند ترمزی باشد برای حرف زدن کودک.
کودکان کمرو را تشویق کنید
کودکان کمرو را برای شرکت کردن در برنامه های اجتماعی مناسب با سن و سال خودشان، تشویق کنید. بهتر است کودک کمرو در کنار کودک جسور و پر جنب و جوش بنشیند. یا با چنان کودکانی همبازی شود. بچه ها با مشاهده رفتار همسالان خودشان، آن رفتارها را تقلید می کنند. همچنین مجموعه ای از کارهای اجتماعی مورد علاقه کودک، برنامه ریزی برای کارهای گروهی و دوست شدن با کودکان جسور و با اعتماد به نفس، به بچه های کمرو کمک می کند تا از حضور در جمع خجالت نکشند.
گردآوی: بخش کودکان کودکان
منبع:
مجله خانواده