چاپ

آریا بانو - سال 1300 قمری یکی از سفیران دولت عثمانی در تهران در خیابان فردوسی (باغ ایلخانی سابق) محلی برای سفارتخانه خود بنا کرد و تاریخ بنای سفارت تهران و باغ و عمارت مزبور را (که در خیابان شریعتی قرار دارد)، یکی از شعرای ترک‌زبان به فارسی چنین گفته است: سال هجری هزار و سیصد بود/ کاین بنا را به عون سبحانی/ امر سلطان حمیدخان روم/ ساخت فخری سعید عثمانی».

پل رومی در محدوده منطقه یک واقع شده و روی رودخانه «مقصودبیک» در تقاطع خیابان دکتر شریعتی و بلوار صبا قرار دارد. این پل که البته امروز به شکل یک خیابان آسفالت‌شده دیده می‌شود و نشان و نمادی از یک پل ندارد، دسترسی دو محله قدیمی الهیه و قیطریه را به یکدیگر آسان کرده است. این تقریبا همه اطلاعات ما از پل رومی است؛ پل قدیمی و نوستالژی‌ای که احتمالا کمتر کسی از ما می‌داند چرا نامش را پل رومی گذاشته‌اند.
درباره تاریخچه و وجه‌ تسمیه پل رومی روایت‌های مختلفی وجود دارد؛ روایت‌هایی که سالیان سال است سینه به سینه چرخیده و امروز به ما رسیده است؛ اما یکی از معتبرترین روایت‌ها که اتفاقا تاریخچه محله پل رومی را هم برای‌مان روشن می‌کند، این است که در قرن 19 میلادی، یعنی در آخرین سال‌های سلطنت ناصرالدین‌شاه قاجار، «فخری افندی» از سفرای دولت عثمانی در شمال محله الهیه باغی می‌سازد که بعدها سفارت عثمانی می‌شود و با تغییر رژیم حاکم، به دولت ترکیه تعلق می‌گیرد. از آن‌جا که دولت عثمانی جانشین دولت روم شرقی شده بود، مردم ایران در دوران حکومت قاجار به دولت عثمانی دولت روم هم می‌گفتند.

آریا بانو

منوچهر ستوده، پژوهشگر و جغرافی‌دان تاریخی، در جلد نخست کتاب «جغرافیای تاریخی شمیران» در این باره آورده است: «در ایران دوره قاجاریه و حتی پیش از آن، دولت عثمانی سابق را که جانشین دولت روم شرقی بود، دولت روم می‌خواندند و سفیر عثمانی را غالبا سفیر رومی می‌گفتند. سال 1300 قمری یکی از سفیران دولت عثمانی در تهران در خیابان فردوسی (باغ ایلخانی سابق) محلی برای سفارتخانه خود بنا کرد و تاریخ بنای سفارت تهران و باغ و عمارت مزبور را (که در خیابان شریعتی قرار دارد)، یکی از شعرای ترک‌زبان به فارسی چنین گفته است: سال هجری هزار و سیصد بود/ کاین بنا را به عون سبحانی/ امر سلطان حمیدخان روم/ ساخت فخری سعید عثمانی».