چاپ

آریا بانو - مهر / کارگردان «خاتی» با اشاره به اینکه این فیلم درامی برای مخاطب بزرگسال‌ است عنوان کرد عنصر طبیعت و ارزش‌های محیط‌زیستی همچنان همان پل ارتباطی بین این فیلم و آثار قبلی‌اش هستند.
سومین فیلم سینمایی فریدون نجفی، یک درام اجتماعی زیست‌محیطی است که بیشتر به ارتباط انسان با محیط زیست و حیوانات می‌پردازد؛ موضوعی که کمتر در سینمای بلند داستانی ایران تجربه شده و به همین دلیل می‌تواند یکی از فیلم‌های متفاوت در چهل و سومین جشنواره فیلم فجر باشد. 2 فیلم قبلی نجفی، یعنی «بچه گرگ‌های دره سیب» و «اسکی‌باز» هر 2 در عرصه سینمای کودک محسوب می‌شدند که در جشنواره فیلم‌های کودکان و نوجوانان هم با استقبال روبه‌رو شدند. فیلم «اسکی‌باز» او، بهترین فیلم سی امین جشنواره بین‌المللی فیلم‌های کودکان و نوجوانان و برنده هفت پروانه زرین شد و فیلم «بچه گرگ‌های دره سیب» نیز بهترین فیلم سی و سومین جشنواره بین‌المللی فیلم‌های کودکان و نوجوانان و برنده چهار پروانه زرین این جشنواره شد.

این فیلمساز در سال 1387 در مقام تهیه کننده با فیلم کوتاه «خانه فاطمه کجاست؟» توانست سیمرغ بلورین بهترین فیلم کوتاه بیست و هفتمین جشنواره فیلم فجر را به دست آورد.
در فیلم سینمایی «خاتی» به کارگردانی فریدون نجفی، نویسندگی احمد رفیع زاده و تهیه‌کنندگی محمد کمالی‌پور، بازیگرانی چون سارا بهرامی، آناهیتا افشار، سعید آقاخانی، فرید سجادی حسینی، علی عامل هاشمی، کاظم نوربخش، آرمیتا مرادی، شادی خلیلی، داود باقری، کامران کاظمی، میلاد آرمند، سحر خطیبی، علیرضا حیاتی و بازیگران خردسال اشکان اردستانی، ارغوان عزیزی و دنیز بیک محمدی حضور دارند.
«خاتی» روز پنجم جشنواره فیلم فجر، سه شنبه 16 بهمن سانس سوم در سینمای اهالی رسانه در برج میلاد به نمایش درمی‌آید.

فریدون نجفی کارگردان فیلم سینمایی «خاتی» در گفتگو با خبرنگار مهر درباره ایده اولیه «خاتی» و چگونگی سر و شکل دادن به آن توضیح داد: ایده اولیه «خاتی» از ترکیب دغدغه‌های شخصی من درباره طبیعت، حیوانات و فرهنگ‌های محلی شکل گرفت. ایده از تضاد میان انسان، طبیعت و فرهنگ سنتی الهام گرفته شده است. خرس در این فیلم نمادی از طبیعت است که همزمان دوست و دشمن انسان می‌شود. تضاد میان خاتی، ایل و خرس، الهام گرفته از داستان‌های واقعی و پیچیدگی‌های زندگی عشایری است. با ترکیب این ایده‌ها و تحقیقاتی که درباره جنگل‌های زاگرس و مسائل عشایر انجام دادیم، فیلمنامه با نظارت خودم توسط احمد رفیع زاده نوشته شد.
«خاتی» یک درام پیچیده اجتماعی است که با داستانی عمیق‌تر و گسترده‌تر همراه است. این فیلم از ستارگان سرشناس سینما مانند سارا بهرامی و سعید آقاخانی و آناهیتا افشار بهره می‌برد وی در پاسخ به این پرسش که قبلاً از وی فیلم‌های ژانر کودک و اجتماعی در فضایی روستایی با فرهنگ بختیاری دیده‌ایم و آیا رویکردی که در «خاتی» اتخاذ کرده نیز منطبق با همان رویکردهاست، گفت: درست است که رویکرد من همیشه به فرهنگ بومی و قصه‌گویی در فضاهای روستایی نزدیک بوده اما در «خاتی» تلاش کردم این نگاه را پیچیده‌تر کنم. این بار، مساله فقط روایت یک داستان انسانی نبود بلکه رابطه انسان و طبیعت و تصمیم‌های سختی که می‌تواند زندگی را تغییر دهد، در مرکز توجه قرار گرفت. فضای روستایی همچنان نقش مهمی دارد، اما روایت با لایه‌های دراماتیک‌تر و پرچالش‌تری همراه شده است.
نجفی تصریح کرد: فیلم‌های قبلی من معمولاً به موضوعات کودکان و نوجوانان در فضایی مینی‌مال می‌پرداختند و بیشتر از بازیگران محلی و ناشناخته استفاده می‌کردم اما «خاتی» یک درام پیچیده اجتماعی است که با داستانی عمیق‌تر و گسترده‌تر همراه است. این فیلم برای اولین بار از ستارگان سرشناس سینما مانند سارا بهرامی و سعید آقاخانی و آناهیتا افشار بهره می‌برد و همچنین توجه بیشتری به روابط انسانی و مسائل فرهنگی دارد.
کارگردان «خاتی» تاکید کرد: نقطه مشترک تمام فیلم‌های من تمرکز بر طبیعت و محیط‌زیست است. در هر فیلم، طبیعت نه‌تنها پس‌زمینه داستان بلکه عنصری کلیدی و تاثیرگذار در روایت بوده است. در «خاتی»، طبیعت و محیط‌زیست در قالب آتش‌سوزی جنگل‌های زاگرس، یک محور اصلی داستان است که بر زندگی شخصیت‌ها تاثیر می‌گذارد.
وی درباره اینکه آیا ژانر متفاوتی را نسبت به فیلم‌های قبلی‌اش انتخاب کرده است، گفت: در این فیلم بیشتر وارد فضایی تراژیک و در عین حال نمادین شدم. «خاتی» در مرز میان درام اجتماعی و تعلیق قرار دارد. برخلاف آثار قبلی که عمدتاً سرراست‌تر بودند، این فیلم ترکیبی از روایت احساسی و تضادهای درونی شخصیت‌هاست. مخاطبان فیلم‌های قبلی من به دلیل علاقه به طبیعت و روایت‌های انسانی ممکن است همچنان با «خاتی» ارتباط برقرار کنند؛ هرچند «خاتی» درامی سنگین‌تر و برای مخاطب بزرگسال‌تر است اما عنصر طبیعت و ارزش‌های محیط‌زیستی همچنان همان پل ارتباطی بین این فیلم و آثار قبلی است.

آریا بانو

انتخاب بازیگران «خاتی» با وسواس زیادی انجام شد
نجفی درباره چگونگی انتخاب ترکیب بازیگران و عواملی که در ساختار فیلم بودند، توضیح داد: برای بازیگران، سعی کردم کسانی را انتخاب کنم که علاوه بر توانایی درک پیچیدگی شخصیت‌ها، به لحاظ فیزیکی و فرهنگی به فضای عشایری نزدیک باشند. انتخاب بازیگران با وسواس زیادی انجام شد. تلاشم این بود افرادی را انتخاب کنم که به روح شخصیت‌ها نزدیک باشند و بتوانند آنها را با عمق زیادی اجرا کنند. خوشبختانه دستم در این انتخاب‌ها باز بود و با گروهی حرفه‌ای و مستعد کار کردیم. با توجه به پیچیدگی داستان و عمق درام، احساس کردم حضور بازیگران حرفه‌ای و سرشناس به فیلم کمک می‌کند تا تاثیر بیشتری بر مخاطب بگذارد و همچنین روایت داستان را قوی‌تر و باورپذیرتر کند. سارا بهرامی بسیار بازیگر باهوشی است که توانایی انتقال احساسات پیچیده‌ای مثل عشق، مسئولیت و تضاد درونی را داشت. بازیگر نقش قباد نیز باید توانایی اجرای تضادهای احساسی و درک عمیق از فرهنگ عشایری را نشان می‌داد که سعید آقاخانی برای این نقش بی نظیر بود. خوشبختانه انتخاب بازیگران به خوبی با داستان هماهنگ شد.
با توجه به پیچیدگی داستان و عمق درام، احساس کردم حضور بازیگران حرفه‌ای و سرشناس به فیلم کمک می‌کند تا تاثیر بیشتری بر مخاطب بگذارد. سارا بهرامی بسیار بازیگر باهوشی است که توانایی انتقال احساسات پیچیده‌ای مثل عشق، مسئولیت و تضاد درونی را داشت
وی همچنین درباره عنوان «خاتی» و این انتخاب بیان کرد: «خاتی» اسم شخصیت اصلی فیلم است که بار سنگین داستان را به دوش می‌کشد. این نام در عین سادگی، نماد زنانی است که در مواجهه با تضادهای فرهنگی و احساسی، تصمیم‌های سختی می‌گیرند. انتخاب این عنوان تأکیدی بر نگاه زن‌محور و انسانی فیلم دارد.
این کارگردان درباره فضای سینما در سال پیش‌رو با توجه به سختی وضعیت فیلمسازی در چند سال اخیر گفت: فضای سینما هنوز با چالش‌های زیادی روبه‌رو است؛ از مسائل اقتصادی تا محدودیت‌های تولید. اما همین چالش‌ها باعث شده فیلمسازان به دنبال روایت‌های تازه‌تر و جسورانه‌تری بروند. سینمای ایران در حال تجربه تنوع بیشتری در داستان‌گویی و ژانرهاست. به نظرم سینمای ایران باید به داستان‌های اصیل و فرهنگی که هویت ما را تعریف می‌کنند، برگردد. فضای سینما در سال پیش‌رو، با توجه به روندهای چند سال اخیر، به نظر می‌رسد چالشی‌تر اما هم‌زمان امیدوارکننده باشد. در سال‌های گذشته، حمایت‌های سازمانی گاهی منجر به تولید فیلم‌هایی شده که از نظر کیفی در سطح مطلوبی نبودند. این موضوع باعث شده سینماگران مستقل و باکیفیت، با چالش‌های بیشتری مواجه شوند، به ویژه در تأمین بودجه و جذب مخاطب.

آریا بانو

در دل بحران‌ها آثار ارزشمندی خلق می‌شود
وی تصریح کرد: از طرف دیگر، تجربه نشان داده است که در دل بحران‌ها، استعدادهای جدید ظهور می‌کنند و آثار ارزشمندی خلق می‌شود. مخاطبان امروز نیز آگاه‌تر شده‌اند و آثار باکیفیت و متفاوت را تشویق می‌کنند. اگرچه شرایط اقتصادی و محدودیت‌ها می‌تواند مسیر تولید را سخت‌تر کند اما پتانسیل تولید آثار مستقل، خلاق و با پیام‌های اجتماعی همچنان وجود دارد. در نهایت، آینده سینما به توانایی فیلمسازان در استفاده از منابع محدود، روایت‌های قوی و جذب حمایت از مخاطبان بستگی دارد. اگر ارگان‌ها نیز حمایت هدفمندتری از فیلم‌های باکیفیت داشته باشند، این فضای چالش‌برانگیز می‌تواند به فرصت‌های جدیدی برای رشد سینما تبدیل شود.
کارگردان فیلم سینمایی «خاتی» درباره حضور در جشنواره فیلم فجر و مقایسه آن با جشنواره‌هایی مثل جشنواره فیلم کودک توضیح داد: جشنواره فیلم فجر به دلیل مخاطبان گسترده‌تر و پوشش رسانه‌ای بزرگ‌تر، تأثیر عمیق‌تری روی دیده شدن فیلم‌ها دارد. جشنواره فیلم کودک معمولاً به ژانر و گروه سنی مشخصی محدود است اما «فجر» دریچه‌ای به روی سینمای متنوع ایران باز می‌کند.
نجفی در پایان درباره اینکه حدس می‌زند در کدام رشته‌ها، نامزد دریافت سیمرغ شود یا سیمرغ بگیرد، گفت: من هیچ وقت فیلم ضعیف نساختم و نخواهم ساخت، قطعاً فیلم «خاتی» در همه بخش‌ها قدرتمند است؛ فیلم در بخش‌های بازیگران، کارگردانی، فیلمنامه، فیلمبرداری، موسیقی، تدوین، صدا، طراحی صحنه و لباس، گریم و … دیده خواهد شد و بقیه‌اش به سلیقه داوری، کیفیت فیلم‌های رقیب و پروپاگاندای فیلم‌های ارگانی بستگی دارد. مهم این است که ما یک فیلم خوب و شریف ساختیم و مطمئنم در عرصه بین الملل هم به خوبی دیده خواهد شد.