چاپ

آریا بانو - خراسان / این بحث بیش از یک قرن است که ادامه دارد: «آیا ترتیب تولد در شکل‌گیری شخصیت نقش دارد؟ آیا فرزندان اول واقعا وظیفه‌شناس‌تر و کوچک‌ترین بچه‌های خانواده خلاق‌ترند یا آنچه در مورد تفاوت نقش‌ فرزندان گفته می‌شود، کلیشه‌هایی ناقص بر اساس شواهد ضعیف‌ هستند؟». پس از چندین دهه ادعاهای متناقض، مطالعه‌ای که اخیرا منتشر شد، می‌گوید روان شناسان معتقدند می‌توان درباره تفاوت نقش‌ها، دست‌کم در یک مورد، با قطعیت بیشتری سخن گفت. آن یک مورد هم به نقش فرزندان میانی در خانواده برمی‌گردد.
نتایج بزرگ‌ترین مطالعات در این باره
به گزارش گاردین، در یکی از بزرگ‌ترین مطالعاتی که تاکنون در مورد ترتیب تولد، تعداد اعضای خانواده و شخصیت افراد انجام شده است، محققان کانادایی داده‌های بیش از 700 هزار داوطلب را جمع‌آوری کردند و دریافتند که کودکان میانی نسبت به سایر خواهر و برادرهایشان، در مورد «همکاری کردن» امتیاز بالاتری کسب می‌کنند. این ارزیابی در خانواده‌هایی که فرزندان بیشتری دارند، نشان داد وقتی افراد به‌عنوان بخشی از یک گروه بزرگ‌تر رشد می‌کنند، بیشتر احتمال دارد که در آن‌ها شخصیت مشارکتی شکل بگیرد. مایکل اشتون و کیبوم لی، استادان روان شناسی دانشگاه براک در اونتاریو و دانشگاه کلگری در آلبرتا، این ایده را که ترتیب تولد و تعداد فرزندانی که با هم بزرگ شده‌اند، بر شخصیت تاثیر معناداری ندارد، به چالش کشیدند. آن‌ها در مقاله‌‌شان نوشتند: «شواهد به دست‌آمده نشان می‌دهد که ویژگی‌های شخصیتی به‌عنوان تابعی از ترتیب تولد و تعداد خواهر و برادرها متفاوت است».
پرورش شخصیت مشارکتی‌تری با داشتن خواهر و برادر بیشتر
مطالعات قبلی شواهدی مبنی بر باهوش‌تر بودن فرزندان اول نشان داده بود و مطالعه این محققان کانادایی هم این موضوع را مشاهده کرد. اما این محققان تفاوت‌های دیگری را هم مشاهده کردند؛ اینکه افرادی که خواهر و برادر بیشتری داشتند، در دو ویژگی مرتبط با همکاری، یعنی «موافق بودن» و «صداقت‌ــ‌ فروتنی» امتیاز بالاتری کسب کردند. در مطالعه آن‌ها اشاره شده که امتیاز فرزندان وسطی در این زمینه‌ها از فرزندان اول و کوچک‌ترین بچه، بالاتر بوده است. نویسندگان این مقاله می‌گویند که داشتن خواهر و برادر بیشتر شخصیت مشارکتی‌تری را پرورش می‌دهد، در حالی که فرزند وسط بودن مستلزم پیوندهای خوب نه‌تنها با مادر و پدر بلکه با خواهر و برادرهای کوچک‌تر و بزرگ‌تر از خود است و شاید به همین دلیل آن‌ها بیش از دیگران آماده همکاری‌اند.