چاپ

آریا بانو - ایرنا/ بازی‌های آنلاین که منبع کلیدی سرگرمی برای کودکان در سراسر جهان است، فرصت‌ها و همچنین خطراتی برای حقوق و رفاه کودکان ایجاد می‌کنند. با نظارت درست و به موقع و ایجاد محدودیت کافی می‌توان خطرات این دنیای سرگرمی و شیرین و در عین حال پر مخاطره را کم کرد.
در سال های اخیر درصد بالای دسترسی کودکان به بازی‌های آنلاین موجب شده تا آنها در معرض تهدیدات چندوجهی مانند؛ آزار و اذیت سایبری، چاقی، افت تحصیلی و ... قرار گیرند. اگر چه صنعت بازی‌های آنلاین اقدامات هماهنگی را برای ایجاد محیطی امن برای بازی و تعامل کودکان انجام می‌دهد، اما این تلاش‌ها کافی نیست و نیاز حیاتی به تدوین قوانین و سیاست‌ هایی برای تنظیم و ایجاد حداقل استانداردها برای محافظت از کودکان به صورت آنلاین از یک طرف، و در عین حال ترویج نوآوری‌ها در صنعت بازی برای جلوگیری از چنین تهدیداتی حس می‌شود. دکتر محمد مهدی سید ناصری مدرس دانشگاه و پژوهشگر حقوق بین‌الملل کودکان با توجه به خطری که کودکان را در دنیای بازی‌های آنلاین تهدید می‌کند، یادداشتی ارائه داده اند که به شرح زیر است:
علاقه کودکان به بازیهای آنلاین
کودکان به علت‌های مختلفی به بازی‌های رایانه‌ای روی می‌آورند اما در بررسی‌های به عمل آمده، بیشترین دلایل علاقه کودکان به این بازی‌ها عبارت‌اند از؛ مفرح بودن و سرگرم کننده بودن بازی‌ها، رها کردن تنش‌های خود، از بین بردن کسالت و بی‌حوصلگی، بهبود مهارت‌های بازی و احساس برتری و تحت کنترل داشتن چیزها یا افراد.
بازی‌های رایانه‌ای کودکان را با کامپیوتر و فناوری اطلاعات آشنا می‌کنند. امروزه و در عصر هوش‌ مصنوعی عدم آشنایی باکامپیوتر و کاربردهای آن، حتی به نوعی کم سوادی تشبیه می‌شود. پس از این منظر، بازی‌های کامپیوتری برای برداشتن گام‌های نخست کودکان به منظور آشنایی با این فناوری، قابل توجه و تأمل هستند. این نوع یادگیری، به دلیل علاقه بچه‌ها به بازی، از بهترین شیوه‌های آموزشی محسوب می‌شود.
مزایا و معایب بازیهای آنلاین

بازی‌های آنلاین همچون شمشیر دولبه است؛ یعنی در کنار مزایا، معایب منحصر به خود را دارد. از مزایای بازهای آنلاین می‌توان به مواردی همچون؛ تمرین منطق و حل مسائل، تقویت مهارت‌های فضایی و یادگیری مهارت‌های زندگی اشاره نمود. از زمانیکه بازی‌های رایانه‌ای به خانه‌های ما راه پیداکرده‌اند، دغدغه‌ی والدین نسل Y و Z همیشه این بوده است که آیا بازی‌های ویدیویی خشن ممکن است بر کودکان و نوجوانان تأثیرمنفی بگذارد و موجب اعتیاد به بازیهای رایانه ای شود؟
اعتیاد به بازیهای آنلاین
بررسی تحقیقات نشان می‌دهد؛ محققانی که اعتیاد نوجوانان به بازی‌های رایانه‌ای را مطالعه می‌کنند، گاهی اوقات در مورد نسبت کودکان و نوجوانان معتاد به بازی‌های رایانه‌ای آنلاین اختلاف‌نظردارند. بااین حال، اکثر مطالعات نشان می‌دهند 5 تا 10درصد نوجوانانی‌که بازی‌های رایانه‌ای انجام می‌دهند، به بازی‌ها معتاد می‌شوند. بازی‌های آنلاین به یکی از محبوب‌ترین فعالیت‌های سرگرمی در میان کودکان تبدیل شده‌اند، اما این محبوبیت با خود چالش‌ها و آسیب‌های جدی به همراه دارد.
اعتیاد به بازی‌های آنلاین یکی از مسائل جدی است که می‌تواند به کاهش کیفیت زندگی کودک و ایجاد مشکلات در روابط اجتماعی منجر شود. کودکان ممکن است ساعت‌ها در روز به بازی بپردازند و از فعالیت‌های دیگر خود مانند ورزش و تحصیل غافل شوند.
افزایش سطح اضطراب و افسردگی
بازی‌های آنلاین می‌توانند تأثیرات مثبت و منفی زیادی بر روی کودکان داشته باشند. در حالی که این بازی‌ها می‌توانند مهارت‌های اجتماعی، همکاری و تفکر انتقادی را تقویت کنند، اما همزمان نیز می‌توانند به بروز مشکلات روحی و جسمی و نقض حقوق بنیادین کودکان منجر شوند.
بازی‌های آنلاین می‌توانند منجر به افزایش سطح اضطراب و افسردگی در کودکان شوند. پژوهش‌ها نشان می‌دهندکه کودکان ممکن است به دلیل فشارهای اجتماعی و رقابتی در این بازی‌ها دچارمشکلات روحی شوند. یکی از مطالعات اخیر نشان داد که بیش از 30درصد از کودکان گیمر به نشانه‌های افسردگی مبتلا هستند.
آسیب‌های جسمی
ایا می‌دانید چه آسیب‌های جسمی بر اثر استفاده بیش از حد از بازی‌های آنلاین برای کودکان بوجود می‌آید؟
مشکلات بینایی
استفاده طولانی مدت از صفحه نمایش می‌تواند به مشکلات بینایی همچون خستگی چشم و مشکلات بینایی دیجیتال منجر شود. پژوهش‌ها نشان می‌دهندکه کودکان گیمر معمولاً بامشکلاتی مانند تاری دیدو خشکی چشم مواجه هستند.
مشکلات حرکتی
بازی‌های آنلاین معمولاً به فعالیت‌های جسمی محدودی نیاز دارند و می‌توانند منجر به چاقی و مشکلات حرکتی در کودکان شوند. بررسی‌ها نشان داده‌اندکه کودکان گیمر بیشتر در معرض چاقی قرار دارند، به ویژه زمانیکه زمان زیادی را در فضای بسته و بدون تحرک سپری کنند.
نظارت والدین بر بازیهای آنلاین کودکان
کودکان در محیط‌های آنلاین ممکن است با تهدیدات جدی از جمله آزارو اذیت، سرقت هویت و محتوای نامناسب مواجه شوند. این تهدیدات می‌توانند به شدت بر روی سلامت روانی و جسمی آن‌ها تأثیر بگذارند.
بسیاری از والدین به دلیل عدم آگاهی از خطرات فضای آنلاین، نظارت کافی بر فعالیت‌های بازی فرزندان خود ندارند. این امر می‌تواند منجر به آسیب‌های جدی و نقض حقوق کودکان شود.
به‌عنوان مثال یک نوجوان14ساله به نام «عرشیا» به بازی محبوب میان کودکان و نوجوانان به نام “پابجی” اعتیادپیداکرده بود. او ساعت‌ها به بازی می‌پرداخت و از مدرسه غیبت می‌کرد. این اعتیاد باعث بروز اضطراب و افسردگی در او شد و نیاز به مشاوره روان‌شناسی پیدا نمود.
دختری12ساله به نام «مریم» در حین بازی «فورتنایت» بافردی ناشناس مواجه شد که او را مورد آزارو اذیت قرار داد. این تجربه باعث ایجاد ترس و اضطراب در او شد و نیاز به درمان روانی پیدا نمود.
نظارت بر فعالیت‌های آنلاین می‌بایست چگونه باشد؟ والدین باید بر فعالیت‌های آنلاین فرزندان خود نظارت دقیقی داشته باشند و از نرم‌افزارهای کنترل والدین استفاده کنند.
ایجاد محدودیت زمانی
تعیین محدودیت‌های زمانی برای بازی کردن می‌تواند به جلوگیری از اعتیاد به بازی‌های آنلاین کمک کند و زمان بیشتری برای فعالیت‌های دیگر ایجاد کند.
ترویج فعالیت‌های اجتماعی و همکاری در دنیای واقعی می‌تواند به تقویت مهارت‌های اجتماعی کودکان کمک کند و تأثیرات منفی بازی‌های آنلاین را کاهش دهد.
تشویق به ورزش و فعالیت‌های جسمی
ترویج فعالیت‌های ورزشی و تفریحی خارج از فضای مجازی می‌تواند به بهبود سلامت جسمی و روحی کودکان کمک کند. تمام رایانه‌ها یا کنسول‌های بازی از اتاق وی خارج شوند. البته مطمئناً این تنها مداخله ممکن نیست. اما نکته اینجاست که اگر کودک در خلوت اتاق خواب بتواند به بازی دسترسی پیدا کند، تقریباًغیرممکن است که والدین با موفقیت، محدودیت‌هایی را برای بازی در نظر بگیرند.
بازی‌های آنلاین می‌توانند تأثیرات مثبت و منفی زیادی بر روی کودکان داشته باشند. آسیب‌های روحی و جسمی، به همراه نقض حقوق کودکان، از جمله چالش‌های جدی هستندکه می‌بایست به آن‌ها توجه کرد. با آگاهی و نظارت والدین، می‌توان خطرات این بازی‌ها را کاهش داد و شرایطی امن و سالم برای رشد کودکان فراهم کرد. برای پیشگیری از این آسیب‌ها، ضروری است که والدین، معلمان و جامعه به طور کلی، همکاری کرده و رویکردهای جامع و علمی را برای حمایت از کودکان در دنیای دیجیتال اتخاذ کنند.