چاپ

آریا بانو - تسنیم / فرمانده سابق فراجا جزئیات گفته نشده‌ای از بزرگترین سرقت قرن یعنی سرقت صندوق امانات بانک ملی را برای نخستین بار بیان کرد.
در خردادماه 1401، سرقتی بی‌سابقه و پیچیده از صندوق‌های امانات بانک ملی ایران، در شعبه دانشگاه تهران، جامعه و نظام بانکی کشور را شوکه کرد. در این سرقت، تعداد زیادی از صندوق‌های امانات که به‌عنوان یکی از امن‌ترین نقاط نگهداری اموال ارزشمند شهروندان شناخته می‌شدند، به‌طور حرفه‌ای و حساب‌شده مورد دستبرد قرار گرفتند. اهمیت این حادثه به دلیل حجم بالای اموال مسروقه، نحوه اجرای عملیات سرقت و تأثیرات آن بر اعتماد عمومی به سیستم بانکی و امنیت اقتصادی کشور بسیار بالا بود.
این سرقت با به‌کارگیری تکنیک‌های پیشرفته و دانش عمیق سارقان از ساختار امنیتی بانک‌ها انجام شد و به‌عنوان یک چالش بزرگ امنیتی، سؤالات جدی را درباره نحوه مدیریت امنیت داخلی بانک‌ها و زیرساخت‌های محافظتی آن‌ها مطرح کرد. علی‌رغم سرعت واکنش نیروهای امنیتی و انتظامی که منجر به دستگیری سارقان و بازگرداندن اموال مسروقه شد، هنوز ابعاد و زوایای پنهانی از این حادثه باقی‌ مانده که تاکنون به‌طور رسمی مورد بررسی قرار نگرفته‌اند.
در این مصاحبه که برای نخستین بار منتشر می‌شود، سردار حسین اشتری؛ فرمانده سابق فراجا و مشاور عالی رئیس ستاد کل نیروهای مسلح در امور امنیتی و انتظامی، با جزئیات دقیق و روایت‌های ناگفته‌ای از مراحل شناسایی و دستگیری عوامل این سرقت پرده برمی‌دارد. او به جنبه‌های امنیتی، راهبردهای اتخاذ شده برای پیگیری این پرونده، چالش‌های موجود در مسیر کشف آن و همچنین به نقش مؤثر نیروهای پلیس در مهار بحران و بازگرداندن اعتماد عمومی اشاره می‌کند.
مصاحبه پیش رو، نگاهی استثنایی به پیچیدگی‌های این سرقت بزرگ و درس‌هایی که از آن برای تقویت امنیت سیستم‌های بانکی و جلوگیری از وقوع جرائم مشابه آموخته شده است. سردار اشتری، با تجربه‌ای گسترده در مدیریت امنیت داخلی، نگاهی جامع به عملکرد پلیس در مواجهه با این چالش بزرگ ارائه می‌دهد و برخی از نکات امنیتی و اطلاعاتی مهمی را که تا به امروز فاش نشده‌اند، برای نخستین بار مطرح می‌کند.
سرقت صندوق امانات نوعی بحران اعتماد به نهادهای مالی را به دنبال داشت
سردار اشتری در خصوص سرقت بزرگ از صندوق امانات بانک ملی، که به عنوان یکی از بزرگ‌ترین سرقت‌های قرن در کشور شناخته می‌شود، گفت: این سرقت نه‌تنها از نظر حجم و مقیاس بی‌سابقه بود، بلکه نحوه‌ اجرا و کشف آن نیز به شدت تأثیرگذار و پیچیده بود. مقدار قابل توجهی از امانات به سرقت رفته بود که این موضوع وظیفه پلیس را به شدت سخت می‌کرد.
وی افزود: این سرقت به‌ویژه از آن جهت اهمیت داشت که نوعی بحران اعتماد به نهادهای مالی و بانک‌ها را به دنبال داشت و باید به‌سرعت برای بازگرداندن این اعتماد اقدام می‌شد.
فرمانده سابق فراجا به زمان وقوع این سرقت اشاره کرد و گفت: این سرقت در دو روز تعطیلی صورت گرفت، زمانی که بسیاری از کارکنان بانک و مشتریان غایب بودند و سارقان با مهارت و برنامه‌ریزی دقیقی اقدام به سرقت کردند. آنها سیستم‌های ارتباطی و دوربین‌های مدار بسته را به‌طور هم‌زمان قطع کرده و به این ترتیب توانستند به آسانی وارد عمل شوند.
سردار اشتری افزود: متأسفانه، ریاست بانک و معاون آن به اخطارهایی که برای تلفن‌های همراهشان ارسال شده بود توجهی نکرده و به سفر خود ادامه دادند ، که این موضوع نشان‌دهنده‌ نقص در سیستم‌های اطلاع‌رسانی و امنیتی داخلی بانک بود.
وی در ادامه تصریح کرد: سارقان به‌طور واضح با اطلاعات دقیقی که از داخل بانک به دست آورده بودند، این سرقت را انجام دادند و پلیس تنها زمانی از موضوع مطلع شد که این سرقت انجام شده بود. وظیفه بانک بود که سیستم‌های امنیتی را تقویت کند و از اموال مردم حراست نماید؛ اما به دلیل نقص سیستم‌ها و عدم توجه به هشدارها ای وظیفه انجام نشد ، اما پلیس به محض اینکه با خبر شد، بلافاصله به ماجرا ورود کرد.
مشاور عالی رئیس ستاد کل نیروهای مسلح در امور امنیتی و انتظامی در مورد تلاش‌های پلیس برای شناسایی سارقان گفت: کارآگاهان پلیس به سرعت کار را آغاز کردند. در این نوع سرقت‌ها معمولاً سارقان از خود سرنخی به جای می‌گذارند که می‌تواند به شناسایی آنها کمک کند، اما در این سرقت هیچ سرنخی وجود نداشت و این موضوع کار کارآگاهان را به شدت دشوار می‌کرد.
وی ادامه داد: دوربین‌های مداربسته بانک به‌دقت مورد بررسی قرار گرفت و با لطف خدا و پیگیری کارشناسان پلیس آگاهی، به یک نفر در فیلم‌ها مشکوک شدند. پس از نقطه‌زنی‌ها و بررسی دقیق، به این نتیجه رسیدند که این فرد یکی از سارقان بوده است.
فرمانده سابق فراجا ادامه داد: پس از شناسایی این فرد، محل بعدی را پیدا کردیم، اما سارقان در آن محل همکاری نکردند. به همین دلیل، مأموران پلیس آگاهی به سراغ یکی از همسایگان رفتند که اطلاعات خوبی به آنها داد و ما در آنجا متوجه شدیم که مقداری از طلاها در کجا مخفی شده است. در نهایت، کمتر از 72 ساعت، تمامی سارقان شناسایی شدند و این یک موفقیت بزرگ برای نیروهای پلیس بود.
این مقام ارشد انتظامی در ادامه تأکید کرد: این سرقت در سراسر جهان پیچید و دشمنان تلاش می‌کردند تا ایران را ناامن نشان دهند و جو عمومی را متشنج کنند؛ اما کشف این سرقت، آبروی بزرگی برای پلیس ایران بود. مقام معظم رهبری نیز به‌طور ویژه از پلیس بابت کشف این سرقت تقدیر و تشکر کردند، که این نشان‌دهنده اهمیت و تأثیرگذاری این عملیات بود.
وی بیان کرد: این عملیات یک عملیات اطلاعاتی و پیچیده بود که با لطف خدا انجام شد. ما چند عدد از ساک‌های بزرگ اموال مسروقه را کشف کردیم و در حال جست‌وجو برای باقی اموال بودیم که متوجه شدیم دو نفر از سارقان بخشی از این اموال را از طریق فرودگاه امام خمینی به ترکیه منتقل کرده بودند و اکنون نیز در ترکیه هستند.
اشتری خاطرنشان کرد: به همین دلیل، از طریق اینترپل، این دو سارق تحت پیگرد قضایی و انتظامی قرار گرفتند و در نهایت دستگیر و شناسایی شدند. بلافاصله باقی طلاها به بانک برگردانده شد و با حضور حراست بانک، دستگاه قضایی و مأموران پلیس، تمامی اموال صورت‌جلسه شد.
فرمانده سابق فراجا در ادامه به واکنش‌های بین‌المللی به این حادثه اشاره کرد و گفت: هنگامی که اعلام شد پلیس ایران در زمانی کوتاه اموال را کشف کرده است، بازخورد بسیار خوبی از خارج ایران داشتیم. به عنوان مثال، پلیس آلمان پیام تبریک ارسال کرد و اعلام کرد که این حرکت پلیس ایران در واقع یک عزت به آبروی پلیس در کل جهان داد. این نوع توجه و تبریکات نشان‌دهنده‌ اعتبار و احترام جهانی به پلیس ایران است.
وی افزود: یک یا دو کشور دیگر نیز اعلام کردند که پلیس ایران تجربیات خود را در شناسایی این افراد در اختیار ما قرار دهد و ما نیز به واسطه پلیس اینترپل این کار را انجام دادیم. این همکاری‌های بین‌المللی می‌تواند به بهبود امنیت جهانی و همچنین تبادل اطلاعات در زمینه مبارزه با جرایم سازمان‌یافته کمک کند.
این مقام ارشد انتظامی با تأکید بر اهمیت همکاری‌های بین‌المللی در زمینه امنیت و مبارزه با جرم و جنایت خاطرنشان کرد: تنها با همکاری و هماهنگی بین‌سازمانی و بین‌المللی می‌توانیم به نتایج مثبتی دست یابیم و از بروز چنین حوادثی جلوگیری کنیم.