بزرگنمايي:

آریا بانو - متخصص طب سنتی دانشگاه علوم پزشکی ایران ضمن اشاره به دلایل بروز سرفه‌های طولانی، به ارائه توصیه‌های تغذیه‌ای برای درمان سرفه‌ پرداخت.

م هدی شفیعی درباره اهمیت تغذیه در مدیریت سرفه اظهار کرد: با شروع فصل سرما و گسترش بیماری‌های ویروسی تنفسی، سرفه یکی از شایع‌ترین علائم است. سرفه یک مکانیزم دفاعی و طبیعی برای خروج ترشحات از دستگاه تنفس فوقانی و تحتانی است، اما گاهی تداوم و شدت آن برای بیمار آزاردهنده خواهد بود. علاوه بر بیماری‌های ویروسی تنفسی مانند سرماخوردگی و آنفلوآنزا، آلودگی هوا، درگیری مزمن سینوس‌ها و وجود ترشحات در ناحیه پشت حلق، ورود اجسام خارجی به داخل ریه و راه‌های تنفسی، ریفلاکس یا برگشت اسید معده به مری، انواع حساسیت‌ها و مصرف برخی داروها می‌توانند عاملی برای بروز یا تشدید سرفه باشند.
وی افزود: سرفه‌های مزمن و یا گاه‌گاهی می‌توانند به‌علت تغییرات هوایی مانند آلودگی هوا و یا خشکی هوای تنفسی ایجاد شوند، همچنین ممکن است بعد از ابتلا به یک بیماری ویروسی یا سرماخوردگی معمولی تا مدت‌ها سرفه باقی بماند.
شفیعی ادامه داد: اگر سرفه طولانی و آزاردهنده شود، در میزان و کیفیت خلط همراه آن تغییری ایجاد شود و یا فرد مبتلا علاوه بر سرفه دچار تنگی نفس شود، می‌تواند نشانی از یک بیماری مهم‌تر از سرماخوردگی ساده باشد و نیاز است حتماً از سوی پزشک متخصص بررسی شود. در مدیریت سرفه، برخی تدابیر ساده در سبک زندگی به‌ویژه تغذیه می‌تواند کمک‌کننده باشد.
وی با اشاره به توصیه‌های طب سنتی برای مدیریت سرفه بیان کرد: روشن شدن وسایل گرمایشی موجب کاهش رطوبت در هوا می‌شود، سعی کنید هوای اتاق یا محل زندگی دارای اندکی رطوبت باشد، برای این منظور می‌توانید از دستگاه‌های بخور و یا قرار دادن یک ظرف آب روی وسایل گرمایشی استفاده کنید. در زمان بروز سرفه از مصرف ادویه‌جات تند و محرک مثل خردل و فلفل، اغذیه شور، انواع ترشیجات، غذاهای سرخ‌شده، فرآورده‌های گوشتی نمک‌سود مانند سوسیس و کالباس پرهیز کنید. نوشیدن گلاب یا عرق کاسنی در برخی افراد ممکن است سرفه را تشدید کند.
متخصص طب سنتی دانشگاه علوم پزشکی ایران گفت: موز، انگور، شیر، پرتقال و گریپ‌فروت، هندوانه، شکلات، قهوه، شیرینی‌جات و نوشیدنی‌های شیرین ممکن است هنگام ابتلا به بیماری‌های تنفسی تب‌دار باعث تشدید سرفه شوند.
این پزشک اضافه کرد: سعی کنید مایعات نیمه‌گرم را جرعه جرعه میل کنید. استفاده از دمنوش‌هایی مانند بابونه، گاوزبان (در افراد فشارخونی مصرف نشود)، آویشن، عناب، سیب، بنفشه، ختمی و پنیرک، نعنا با کمی عسل می‌توانند کمک‌کننده باشند. فرنی با نشاسته یا آرد برنج، سوپ جو رقیق، حریره هویج، هویج آب‌پز، شلغم، اسفناج پخته، آب عدس پخته، سوپ ماش که با بال و گردن مرغ تهیه شده باشد، در کاهش سرفه مفید است، همچنین در سرفه‌های خشک و مزمن می‌توان ترکیبی از به‌دانه، قدومه شیرازی، تخم مرو و بارهنگ تهیه کرد و در آب جوش و کمی عسل مدت کوتاهی دم کرد و به‌صورت نیم‌گرم با قاشق اندک اندک میل کرد. پوره پخته تکه‌های کوچک سیب درختی و عناب در کاهش سرفه بسیار مؤثر است.
وی با اظهار این که شیربادام ولرم، حریره بادام، فرنی با پودر بادام، مخلوط پودر بادام و نبات در سرفه‌های مزمن و خشک بسیار مفید است، تصریح کرد: خوردن روغن بادام شیرین (خوراکی) با کمی آب گرم و عسل می‌تواند در کنترل سرفه مؤثر شود. مویز و انجیر خشک در کاهش سرفه‌های خشک به‌خصوص ناشی از آلودگی هوا و خشونت راه‌های هوایی مؤثر هستند، حتی می‌توان چند عدد انجیر را در کمی آب آهسته جوشاند و شیرابه آن را مصرف کرد. در کسانی که هنگام صحبت کردن دچار سرفه می‌شوند، گذاشتن کمی نبات و یا اندکی کتیرا در دهان موجب کاهش سرفه می‌شود.
وی خاطرنشان کرد: مصرف غلات جوانه‌زده، کدو حلوایی، شلغم، اسفناج، آب انار شیرین، شیر گرم با کمی زنجبیل و عسل در فصل سرما از بروز حملات سرفه در افراد حساس به سرما و ناشی از آلودگی هوا پیشگیری می‌کند. توجه شود که ممکن است برخی افراد با مصرف عسل دچار تشدید سرفه شوند و یا احساس سوزش و خارش در گلو کنند. این افراد می‌توانند عسل را در آب جوش حل کنند و کمی آن را بجوشانند و کف روی آن را بگیرند و سپس از شربت آب و عسل (عسل کف‌گرفته) استفاده کنند.
شفیعی با اشاره به این که خوابیدن به پشت ممکن است موجب ریزش ترشحات از ته حلق به مجاری تنفسی و باعث بروز سرفه حین خواب شود، ابراز کرد: در این شرایط بهتر است هنگام خواب به پهلوها (ترجیحاً پهلوی راست) بخوابید. استفاده از بخور گرم با بابونه یا اکالیپتوس می‌تواند ترشحات سینوس را رقیق و خارج کند و مانع بروز سرفه‌های شبانه شود، همچنین برگشت اسید معده و یا ترشحات گوارشی در افرادی که مشکلات گوارشی دارند، یکی از علل شایع سرفه به‌خصوص هنگام خواب است، برای کاهش آن بهتر است از پرخوری پرهیز شود و بین وعده شام و ساعت خواب حداقل 2 ساعت فاصله باشد. این افراد می‌توانند بعد از شام کمی رب سیب یا به میل کنند.