آریا بانو -
ارزش منحنی‌های رشد
کودکان و نوجوانان
٢٤
٠
جام جم / بیشتر والدین نگران رشد قدی و میزان وزن
کودکان و نوجوانان خود هستند و برای این مقصود به ما به عنوان متخصص رشد مراجعه می‌کنند. خوشبختانه سال‌هاست سیستم بهداشت و درمان کشور برای بهتر شدن ارزیابی رشد
کودکان تا رسیدن به سن بلوغ، کارت‌هایی به عنوان کارت
سلامت و رشد در اختیار خانواده‌ها قرار می‌دهد. اگر مادران و پدران از ابتدای تولد تا پایان
نوجوانی یعنی حدود 18 سالگی این کارت‌ها را حفظ کنند و هر سال اطلاعات قد و وزن
فرزند خود را در آن ثبت کنند، کمک بسیاری در بررسی وضعیت رشد و نمو کودک و
نوجوان خواهد داشت.
در بررسی رشد
کودکان و نوجوانان مهم‌ترین وظیفه پزشک، تشخیص بیماری‌هایی است که می‌توانند رشد کودک را مختل نمایند و بررسی منحنی رشد
کودکان در این رابطه اهمیت بیشتری از میزان مقطعی قد آنان دارد. برای مثال کودک کوتاه قدی که دارای
پدر و
مادر کوتاه است ولی به موازات صدک پنجم رشد می‌کند و شیب منحنی او نسبت به منحنی نرمال خوب‌است، اگرچه کوتاه‌قد بوده ولی چندان نگران‌کننده نیست. در حالی که کودکی که چند سانتی‌متر از او بلندتر است ولی به مدت مثلا شش ماه هیچ رشد قدی نداشته یا رشد قدی کمی دارد به طوری که منحنی رشدش شیب بالاروی خیلی کمتری از منحنی نرمال دارد، بیشتر نگران‌کننده است.
کوتاهی قد از نشانه‌های مهم چند بیماری مهم مثل کم‌کاری تیروئید، راشیتیسم و بیماری‌های کروموزومی و
ژنتیک است. کارت رشد و منحنی‌های ثبت شده در آن می‌تواند وجود این بیماری‌ها را به
پزشک نشان دهد. کم‌کاری تیروئید، علامت‌هایی مثل خواب‌آلودگی، خستگی مفرط، پف‌آلود بودن و کندذهنی دارد که می‌تواند توجه والدین و پزشکان را به احتمال وجود این بیماری معطوف سازد. بیماری راشیتیسم کماکان تهدیدی برای
کودکان محسوب می‌شود. علامت‌های دیگر این بیماری علاوه بر کندی رشد، قوسی شدن پاها و برجسته شدن کناره‌های استخوان جناغ است. از بیماری‌های مهم کروموزومی که عامل کوتاهی هستند، سندرم ترنر است. این بیماری کروموزومی در اثر کمبود یک کروموزومX در دختران ایجاد می‌شود. از دیگر علائم این سندرم وجود پره در دو طرف گردن، پاهای قوس‌دار و تاخیر در بلوغ است. این
کودکان خیلی کند رشد می‌کنند و هرچه سنشان بیشتر می‌شود کوتاهی قدشان نسبت به هم‌سن وسالانشان تظاهر بیشتری می‌یابد.