آریا بانو -
٠
٠
عصر
ایران / روز جهانی عروسک به پیشنهاد «میلدرد سیلی» پژوهشگر و نویسنده نامگذاری شد و 30 سال است که دومین شنبه ماه ژوئن را با آن می‌شناسند. امسال 8 ژوئن یعنی 18 خردادماه روز جهانی عروسک است که مردم در آن به نزدیکان خود عروسک هدیه می‌دهند.
گرچه ما عروسک‌ها را بیشتر اسباب‌بازی
کودکان می‌دانیم، اما امروزه عروسک‌ها به دنیای بزرگسالان هم آمده‌اند. جدای از بزرگسالانی که با عروسک‌ها بازی می‌کنند، بسیاری از اعتراضات خیابانی هم همراه با عروسک است. مثل به پرواز درآوردن عروسک ترامپ در لندن که او را مثل یک کودک لجباز درست کرده بودند. در تظاهرات رسمی
ایران هم می‌توان این عروسک‌ها را دید؛ عروسک‌هایی نمادین از آمریکا یا اسرائیل که تخریب می‌شوند.
اما معروف‌ترین عروسک در ایران، کودک و بزرگسال نمی‌شناسد؛ «کلاه قرمزی» و دوستانش سال‌هاست دل همه ما را برده‌اند. 26 سال از خلق و فعالیت «کلاه قرمزی» می‌گذرد اما این عروسک و دوستانش هنوز هم پرطرفدار است. «مرضیه محبوب» سازنده این عروسک محبوب است که در ابتدا آن را از روی عروسک یک مورچه بازسازی کرد. «پسرخاله»، «فامیل دور»، «ببعی» و 20 عروسک دیگر در کنار «کلاه قرمزی» حضوری موفق در
ایران داشته‌اند. در آمریکا هم «اِلمو» چنین نقشی داشته و هنوز دارد؛ عروسکی که 47 سال پیاپی در حال اجرای برنامه است.
معروف‌ترین عروسک جهان، «باربی» نام دارد؛ عروسکی در قالب فردی بزرگسال اما برای کودکان. ایده ساخت «باربی» از یک عروسک آلمانی قدیمی آمده؛ عروسک «بیلد لیلی» که برای یک کمیک‌استریپ ساخته شد. «باربی» مشهور، عروسکی لاغر است با موهای بور و چشمان آبی، به همین دلیل به نژادپرستی و ضدیت با
زنان محکوم شده. با اینکه کمپانی «ماتیل» سعی کرده تا «باربی»ها را متنوع کند، همچنان ایرادها و انتقادات زیادی به این عروسک‌ها وارد است.
عروسک «باربی» در برخی کشورها از جمله
ایران ممنوع است و دلیل آن هم اشاعه فحشا و ترویج الگوی غربی اعلام شده. کانون پرورش فکری
کودکان و نوجوانان در سال 1375 «دارا» و «سارا» را به عنوان عروسک‌های ملی تولید کرد؛ عروسک‌هایی گران‌قیمت، سنگین و فاقد تنوع در
لباس با ارتفاعی نامناسب و فاقد حرکات پیچیده در اندام. این دو عروسک در این سال‌ها تغییراتی کرده‌اند، اما هنوز هم نتوانسته‌اند مورد استقبال مردم قرار بگیرند.