چاپ

آریا بانو -
آشنایی با لباس سنتی زنان بلوچستان به بهانه روز جهانی فرهنگ بلوچ 8
٧٢٠
٠
آخرین خبر / روز دوم مارس، روز جهانی فرهنگ بلوچ است، فرهنگی که نه تنها در بخش های پهناوری از سیستان و بلوچستان ایران هنوز هم پابرجاست که در افغانستان و پاکستان یکی از قدیمی ترین فرهنگهای جهان است.
بی دلیل نیست که فرهنگ بلوچ، روزی جهانی دارد، چرا که این فرهنگ، یکی از قدیمی ترین فرهنگ هاست و آغازگر شهرنشینی و تمدن و افسوس که این فرهنگ غنی در ایران امروز چندان پاس داشته نمی شود.
سیستان و بلوچستان، دومین استان پهناور ایران است با فرهنگ بلوچی، فرهنگی که خاستگاه نخستین تمدنهای پیشرفته بشری و کانون اجتماعات شهرنشینی ست. شهر سوخته، داستان های پهلوانی اساطیری ایران، رستم و قصه های شاهنامه و سرزمین آسیاب های بادی، دهانه غلامان(دروازه بردگان) نمونه معماری موفق یک شهر هخامنشی، کوه خواجه، دژ سنگی و استوار دوران اشکانی- ساسانی است و هنر و تمدن فرهنگ ایران باستان، زبان تصویر گویای هزاره های تاریخ است.
سیستان در ایران، سرزمین عجیب و پرراز و رمزی ست، سرزمینی که قصه های بسیاری را از روزگاران بسیار گذشته در دل خود دارد.
کافی ست سری به شهر سوخته بزنید، شهری 5 هزار ساله ، که بهترین مرکز شهرنشینی در عصر مفرغ بوده و ترکیب زیبایی از خلاقیت، فراست صنعت و فرهنگ گذشته بلوچ است. شهری که وقتی در زمینش قدم می گذارید، زیر پایتان پر از شکسته سفالهای هزاران ساله است، آنچنانکه دلتان نمی آید بر خاکش با آرامش پا بگذارید. شهر سوخته یکی از آثار تاریخی و باستانی عصر برنز منطقه تمدن جیرفت در استان سیستان و بلوچستان در ایران، است و نام غریب این شهر، سوخته! می گویند به خاطر این بوده که در روزگار پیشین، مردم برای درست کردن غذا، زمین را می‌شکافتند و آتش روشن می‌کردند، با این شرایط نخستین باستان‌شناسان وقتی از این منطقه بازدید کردند، سطح وسیع خاکستر را دیدند ، پس نخستین لقبی که به آن دادند، شهر سوخته بود.
اهمیت دادن به پوشش لباس‌ سنتی برای زنان و مردان بلوچ که بیانگر هویت اصلی آنان بوده بسیار مهم و جالب توجه می باشد به همین سبب است که زنان بلوچ برای حفظ این فرهنگ و تمدن غنی هزینه های گزافی را پرداخته و گرانقیمت‌ترین لباس‌های ایران را می‌پوشند.
منطقه سیستان و بلوچستان، تاریخ سیستان و بلوچستان نشان می‌دهد که لباس زنان بلوچ، برگرفته از طرح های اصیل ایرانی بوده است.
لباس زنان سیستان و بلوچستان با تار و پود فرهنگی مردم آمیخته و در لباس زنان بلوچ ابریشم سبز و قرمز و نارنجی و مشکی در سوزن وقتی با دست در هم می‌آمیزد و طرح اصیل پوشش ایرانی به دست می آید.
زنان بلوچ لباس هایی با تنوع رنگی بالا می پوشندکه این همه سلیقه در انتخاب رنگهای شاد و زیبا حکایت از حس هنر دوستی و زیبایی شناسی این قوم دارد. آنها هم همراه با «جامگ» و «پاحامگ» مردانه که برای پوشش ظرافت و سلیقه زنان تغییراتی داشته اند ، «تکو» (چارقد) و سریگ (روسری) که بزرگتر از چارقد هست به سر می کند.
کفش و جوراب زنان نیز همان نام ها را دارد.شاید از دید یک فرد غیر بلوچ و یا افرادی که آشنایی با این لباس ندارند، همه این لباس‌ها یک شکل و یکسان دیده شوند و تفاوتی با هم نداشته باشند. اما در واقعیت اینگونه نیست و فرم و ساختار لباس و شلوار نشان دهنده خیلی از چیزها است.
به عنوان نمونه نوع پوشش و نوع دوخت اهالی شهرهای مختلف بلوچستان به گونه‌ای است که با دیدن لباس و شلوار، می‌توان پی برد که آن فرد متعلق به کدام شهر، منطقه یا طایفه بلوچ است.
در حال حاضر لباس بلوچی یکی از هنرهایی است که زنده مانده است. دلیل آن هم خود مردم بلوچ هستند که یادگاری زیبا و ارزشمند نیاکان خودشان را حفظ و نگهداری کرده‌اند. این لباس بخشی از هویت، فرهنگ و تاریخ ایرانیان است.
منابع: ایسنا، سایت گردشگری ایران، پرشیا دایجست