بزرگنمايي:

آریا بانو -
وابستگی مستقیم جنین به مادر حساسیت‌ها و محدودیت‌های تازه‌ای را برای او به‌وجود می‌آورد و اغلب مادران را به تحمل درد وادار می‌کند یا برای تسکین موقت درد تا زمان رسیدن به مطب متخصص، آنها را مجبور به پیدا کردن نوع کم‌ضرری از مسکن‌ها می‌کند.
هرقدر متخصصان در مورد مسکن‌ها بد بگویند و از ممنوع بودن استفاده از آنها در روزهای بارداری خبر دهند، باز هم کنار گذاشتن جعبه داروها آسان نیست. گاهی درد آنقدر شدید و آزاردهنده است که حتی یک زن باردار هم چاره‌ای جز دست به دامان شدن مسکن‌ها نمی‌بیند.
زنان باردار به دلیل تغییرات هورمونی دچار سردرد می‌شوند؛ به‌ویژه اگر در سه ماهه اول بارداری‌شان باشند. عوامل مختلفی در بروز سردردهای دوران بارداری دخیل هستند. خانم‌هایی که میگرن دارند، پیش از بارداری باید دنبال درمان باشند، زیرا احتمال تشدید میگرن در دوران بارداری بالاست. اگر به پزشک متخصص مغز و اعصاب مراجعه کنند، علت میگرن تشخیص داده می‌شود و با پرهیز می‌شود تا حد زیادی آن را کنترل کرد. مثلا اگر میگرن از استرس، نور شدید یا بی‌خوابی نشات گرفته باشد حفظ آرامش، استفاده از عینک و کلاه آفتابی، پرده‌های تیره و نظم ساعات خواب و بیداری به سادگی مانع بروز میگرن خواهد شد. علاوه بر این سردرد می‌تواند ناشی از افت قند خون، سینوزیت، مسمومیت بارداری یا تومور هم باشد بنابراین اگر سردردتان بیش از حد طولانی شد و به درمان‌های ساده ممکن پاسخ نداد حتما به پزشک مراجعه کنید.
خانم‌های باردار حتی‌الامکان نباید دارو مصرف کنند و بهتر است پیش از مصرف هر نوع دارو بااستفاده از روش‌های طبیعی دردشان را تسکین دهند. اما اگر سردردشان بهتر نشد و تحمل درد از توان‌شان خارج بود، می‌توانند استامینوفن ساده بخورند.
مصرف استامینوفن کدئین در دوران بارداری کاملا ممنوع است؛ به‌خصوص در سه ماهه اول بارداری که اندام‌ها و ارگان‌های حیاتی جنین در حال شکل‌گیری هستند. استامینوفن کدئین حاوی مخدر است و جنین را در معرض خطر قرار می‌دهد.
مشکلات دهان و دندان در دوران بارداری می‌توانند بسیار آزاردهنده و در مواردی خطرناک باشند، چون دندان‌درد معمولا شدید و غیر قابل تحمل است و خانم باردار اجازه ندارد مسکن بخورد. همچنین التهاب لثه ممکن است به زایمان زودرس، کاهش وزن جنین، پارگی کیسه آب و مسمومیت بارداری منجر شود بنابراین باز هم توصیه می‌شود قبل از اقدام به بارداری خانم‌ها تمام کارهای مربوط به دندانپزشکی را انجام دهند تا دوران بارداری کم‌خطر و کم‌استرس‌تری را بگذرانند.
خانم‌های باردار اگر دردشان شدید باشد، می‌توانند هر شش ساعت یک استامینوفن ساده بخورند (باز هم بر منع مصرف استامینوفن کدئین تاکید می‌شود). در صورت ضرورت مصرف هر شش ساعت یک بار کپسول‌های 500 میلی‌گرمی آنتی‌بیوتیکی مثل آموکسی‌سیلین هم ایرادی ندارد. گاهی پزشک ناچار است از داروی بی‌حس‌کننده لیدوکائین استفاده کند. ترجیحا اگر در سه ماهه دوم بارداری این اتفاق بیفتد، خطر کمتری ایجاد می‌کند.
مصرف همه قرص‌ها و کپسول‌هایی که در ترکیبات‌شان کدئین وجود دارد، در دوران بارداری ممنوع است. اگر پزشک از بارداری بیمار باخبر باشد، برای ایمنی بیمار و جنین در زمان عکسبرداری از شکم‌بند سربی استفاده می‌کند، اما اگر نداند بیمار باردار است، اشعه‌ها به جنین آسیب می‌رسانند.
سندرم تونل کارپ فشردگی عصب میانی در مچ دست است که در دوران بارداری احتمال ابتلا به آن وجود دارد. به این ترتیب که تغییرات هورمونی باعث افزایش آب میان‌بافتی تونل کارپال می‌شود و عصب مدیان را تحت فشار قرار می‌دهدکه نتیجه احساس درد در ناحیه مچ دست و انگشتان است. بی‌حسی و گزگز شدن دست ازجمله نشانه‌های شایع این بیماری هستند که با مشاهده آنها باید به پزشک ارتوپد مراجعه کنید.
خانم‌های باردار طبق صلاحدید پزشک هر هشت ساعت یک بار می‌توانند آسپیرین یا ایندومتاسین بخورند. اگر احساس کردید درد با یک یا دو قرص تسکین پیدا می‌کند، به همان مقدار کفایت کنید.
اگر داروهای ضدالتهاب بیش از حد مجاز مصرف شود، به عروق قلب جنین آسیب جدی وارد می‌کند. مجرای شریانی جنین زودتر از موعد مقرر بسته می‌شود و برای نوزاد مشکلات قلبی به‌وجود می‌آورد. قطعا ـ مگر در موارد خاص- مصرف داروهای کورتون‌دار ممنوع است.
حساسیت یا آلرژی انواع مختلفی دارد. عده‌ای در بعضی از فصل‌های سال مثل بهار و پاییز دچار آلرژی می‌شوند و عده دیگری نسبت به مصرف بعضی مواد خوراکی حساسیت نشان می‌دهند. به هر حال علت هر چه باشد، نشانه‌های آلرژی مشترک هستند. کهیر پوست، آبریزش چشم و بینی و عطسه ازجمله علائمی هستند که فرد آلرژیک را کلافه می‌کنند. حالا اگر فرد در دوران بارداری هم باشد به علت دردسر‌های بارداری، ناراحتی‌ها دوچندان می‌شوند. از طرفی مادر نمی‌تواند مانند گذشته دارو مصرف کند و این شرایط را برایش سخت‌تر می‌کند.
توصیه می‌شود اگر ماده غذایی خاصی سبب بروز حساسیت می‌شود، مادران از خوردن آنها پرهیز کنند تا نیاز به مصرف هیچ دارویی نباشد. اما اگر آلرژی فصلی باشد، چاره‌ای جز دریافت دارو نیست. شربت و قرص پرولتازین هر هشت ساعت یک بار اشکالی ایجاد نمی‌کند؛ البته به شرطی که در مصرف آن زیاده‌روی نشود.
در حالت عادی داروی رایج برای درمان آلرژی، داروهای حاوی کورتون هستند. اما زنان باردار به هیچ وجه اجازه ندارند در دوران بارداری کورتون دریافت کنند؛ خصوصا اگر در سه ماهه اول به‌سر می‌برند.
یبوست و هموروئید از دیگر مشکلات رایج دوران بارداری به‌شمار می‌روند. اگر از ابتلا به یبوست جلوگیری شود، احتمال ابتلا به هموروئید کم می‌شود. اگر مایعات فراوان بنوشید، به طور روزانه و مرتب سبزیجات مصرف کنید و از مواد خوراکی با خاصیت لینت مزاج بخورید، یبوست و هموروئید سراغ‌تان نخواهد آمد.
برای تسکین درد و التهاب ناشی از فشار و خونریزی مقعدی می‌توانید از آنتی‌هموروئید‌ها کمک بگیرید. فقط روزی یک بار پماد یا شیاف آنتی‌هموروئید را مصرف کنید و یادتان باشد که در این باره حتما با پزشک‌تان مشورت کنید.
یکی از دردهای بسیار رایج دوران بارداری کمردرد است. از آنجایی که این درد در تمام طول بارداری با مادر همراه است، مصرف دارو بیش از پیش منع می‌شود. استفاده از کفش‌های طبی، توالت‌فرنگی، کمربند دوران بارداری، ورزش‌های دوران بارداری، دریافت ماساژ و استراحت کافی می‌تواند تا‌حد زیادی از شدت دردهای کمری بکاهد.
مصرف هر هشت ساعت یک بار استامینوفن ساده می‌تواند تا حدی درد را آرام کند. همچنین می‌توان روزی یک بار از پماد پیروکسیکام جهت تسکین درد کمر استفاده کرد.
گاهی به کسانی که کمردرد دارند، توصیه می‌شود از سونا و جکوزی استفاده کنند، اما این درمان برای یک زن باردار نه‌تنها مفید واقع نمی‌شود بلکه خطرناک هم هست. حرارت بالای بدن مادر باعث افزایش احتمال نقص جنین می‌شود.
گرفتگی عضلات ساق پا در دوران بارداری به‌ویژه در سه ماهه سوم ایجاد می‌شود. این زمانی است که جنین بیشتر از قبل از بدن مادر تغذیه می‌کند و میزان کلسیم و منیزیم بدن مادر کاهش پیدا می‌کند، درنتیجه عضلات ساق پا دچار گرفتگی می‌شوند. بهترین راه علاج درد، پیشگیری است بنابراین به‌موقع به پزشک‌تان مراجعه کنید تا برای این بازه زمانی برای‌تان مکمل‌های کلسیم و منیزیم تجویز کند. ضمنا باید مدت زمان بیشتری را استراحت کنید، برای مدت طولانی فعالیت‌های ایستاده انجام ندهید و دور کارهای سنگین را خط بکشید.
مصرف شیر و لبنیات که منابع سرشار از کلسیم هستند، در کنار سایر روش‌های درمانی به کمک می‌آید. اگر به مصرف شیر حساسیت دارید، یکباره همه لبنیات را قلم نگیرید و اشکال مختلف آن را امتحان کنید. قرص‌های منیزیم و کلسیم خوراکی روزانه یک تا حداکثر دو بار برای خانم‌های باردار ضرری ندارد.
بعضی‌ها صبح و بعضی عصر‌ها حالت تهوع دارند. زنانی که دوقلو یا سه قلو باردار هستند، بیشتر دچار حالت تهوع می‌شوند اما به هر حال همه زنان باردار در طول بارداری حالت تهوع را تجربه می‌کنند.
اگر ناراحتی خفیف یا در حد متوسط باشد، روزانه حداقل یک قرص B6 به حال‌شان افاقه می‌کند، ولی اگر حالت تهوع شدید بود، B6 حتما نیم ساعت قبل از هر وعده غذایی میل شود. در صورتی که باز هم مشکل آن طور که باید حل نشد، آمپول تزریقی B6 توصیه می‌شود. از یاد نبریم که مصرف سرخود هر کدام از این داروها باعث بروز مشکلات جدی برای مادر و جنین می‌شود. پس حتما در هر مورد از پزشک‌تان مشورت بگیرید.
منبع:باشگاه خبرنگاران