بزرگنمايي:

آریا بانو -
علت کاهش 37 درصدی ازدواج‌ چیست؟
٨٦٧
٣
تسنیم / شمار ازدواج‌ها طی سال‌های 1387 تا 1397 بیش از 37درصد کاهش داشته است؛ علم جمعیت‌شناسی سن بالای 40 سال را برای زنان تجرد قطعی می‌داند و طبق سرشماری سال 1395، 10درصد زنان 35 تا 39 ساله کشور مجردند!
مفاهیم فرهنگی کشورها متفاوت است یعنی مصادیق یکسان بین ملت‌های مختلف تعابیر متمایزی دارد. یکی از این مصادیق که با توجه به سبک و سیاق آن از خصایص فرهنگی ایرانی به‌شمار می‌آید، مسئله ازدواج است.
در این زمینه می‌توان ازدواج را مرز تمدنی ایران با سایر کشورها تلقی کرد چرا که چه از نظر نحوه آشنایی و ارزش‌های عرفی و چه از نظر فرآیند خواستگاری، جشن عقد و عروسی، جامعه ایرانی ارزش و سلیقه خاصی را می‌پسندد بنابراین کاهش آمار ازدواج و به‌تأخیر انداختن آن از جمله مسائل اجتماعی بااهمیت برای فرهنگ ایرانی شمرده می‌شود.
آمارها نشان می‌دهد که شمار ازدواج‌ها طی سال‌های 1387 تا 1397، بیش از 37 درصد کاهش داشته است ضمن آنکه میانگین سن ازدواج یک سال افزایش پیدا کرده است.
از قدیم‌الایام بر اساس فرهنگ ایرانی، کمک و حمایت از جوانان برای ازدواج و سامان یافتن زندگی‌شان نوعی خیرخواهی محسوب می‌شود بنابراین تسهیل ازدواج و تشویق جوانان به آغاز زندگی مشترک از خصایص فرهنگی است که برای خانواده‌ها، جایگاه بالایی دارد اما گرانی‌های سرسام‌آور و ورود برخی فرهنگ‌های وارداتی در فرآیند ازدواجِ جوانان، سبب شده با وجود تمایلاتِ اجتماعی برای حمایت از ازدواج بهنگام در خانواده‌های ایرانی، توانِ تشویق و مساعدتِ فرزندان برای شروع بانشاط زندگی از بین رود.
بنابراین نظر به ناتوانی بسیاری از خانواده‌های ایرانی برای حمایت از ازدواج جوانان، کارشناسان معتقدند با توجه به اهمیت ازدواج و نقش آن در کاهش آسیب‌های اجتماعی، این وظیفه سیاست‌گذاران است که برای ایجاد انگیزه و تشویق جوانان به ازدواج سیاست‌های تشویقی در نظر بگیرند.
در همین راستا؛ رضا فکوری، کارشناس مسائل اجتماعی درباره ضرورت حمایت از جوانان برای ازدواج می‌گوید: تسهیل هرچه بیشتر تأمین مسکن برای جوانان، اشتغال‌زایی و تقویت بنیه مالی زوجین و جوانان متقاضی ازدواج در قالب اجرای طرح‌ها و تمهیدات هدفمند و اصولی از ضروریاتی است که با حصول آن، بخش قابل‌توجهی از موانع ازدواج رفع خواهد شد.
همچنین با وجود افزایش سقف وام ازدواج، قوانین دست‌وپا‌گیر در اغلب مواقع باعث می‌شود که سیاست‌های حمایتی اثرگذاری لازم را نداشته باشند؛ برای مثال با وجود اینکه مدتی است سقف وام‌های ازدواج زوجین به 60 میلیون افزایش یافته اما کم نیستند افرادی که به‌دلیل نداشتن دو ضامن معتبر و تأمین سفته از دریافت وام ازدواج محروم می‌شوند.
هرچند وظیفه نهادها و ارگان‌های سیاست‌گذاری، حمایت از ازدواج جوانان کشور است، از طرف دیگر و به‌زعم کارشناسان ترویج برخی سنن غلط نیز خود از جمله موانع اصلی ازدواج بین جوانان ایرانی است، در همین زمینه، علی مطهری، نماینده مردم تهران درباره اینکه مسائل فرهنگی بیشتر باعث بالا رفتن سن ازدواج شده یا مسائل اقتصادی، معتقد است: علت اساسی افزایش سن ازدواج بیشتر فرهنگی است اگرچه انتخاب یکی از این دو بسیار مشکل است اما مسائل فرهنگی تأثیر بیشتری دارد.
گاهی رسم‌های پرخرج از قبیل خرید طلا، لباس، مهریه سنگین، جهیزیه گران و مراسم‌های چندگانه از یک‌سو و ابهام در میزان مخارج ضروری از سوی دیگر طرفین را وامی‌دارد تا چند برابر مقدار لازم هزینه کنند؛ ازاین‌رو این امور سهم بسزایی در تأخیر اقدام برای ازدواج دارند همچنین لازم دانستن زندگی تجملاتی و پرزرق‌وبرق که گاهی توسط فیلم‌های سیما تشدید می‌شود، خود عاملی اساسی در بالا رفتن سن ازدواج جوانان است.
همچنین مجموع عوامل فرهنگی و اقتصادی زمینه‌ساز افزایش سن ازدواج و دامن زدن به پدیده تجرد قطعی دختران کشور می‌شود؛ علم جمعیت‌شناسی سن بالای 40 سال را برای زنان، تجرد قطعی می‌داند؛ طبق سرشماری سال 1395، 10 درصد زنان 35 تا 39 ساله کشور مجردند، این در حالی است که در گروه سنی 40 تا 44 ساله 8 /6 درصد و 50 تا 54 ساله‌ها نیز 1/3 درصد مجرد هستند.
با توجه به مطالب مطرح‌‌شده درباره اهمیت و ضرورتِ حمایت از ازدواج جوانان، انتظار می‌رود که خانواده‌ها با آسان گرفتن شرایط ازدواج برای جوانان و رفع موانع فرهنگی ازدواج از طریق کاهش سطح تجمل و رفاه‌گرایی، زمینه‌ساز ازدواج بموقع فرزندانشان شوند همچنین دستگاه‌های سیاست‌گذاری نیز ضمن افزایش سیاست‌های حمایتی از ازدواج جوانان، برای اثرگذاری سیاست‌های تشویقی نسبت به سهولت دسترسی و بهره‌مندی جوانان از این برنامه‌ها اهتمام بیشتری داشته باشند.