بزرگنمايي:

آریا بانو - سلامانه: بر اساس آموزه‌های طب سنتی "این نوع سبزی" بسیار پرخاصیت است و در روزگار نه چندان دور، جایگاه ویژه‌ای در سفره غذایی مردم کشورمان داشته است؛ در روایتی از پیامبر اکرم (ص) مصرف این سبزی "درمان 99 درد" دانسته شده است.
به نقل از تسنیم؛ در عالم خلقت برخی غذاها و برخی گیاهان نسبت به برخی دیگر برتری داده شده‌اند، درست مانند انسان‌ها که به برخی در برابر برخی دیگر فضیلت داده شده است.
به این آیه دقت کنید: «و َفِی الْأَرْضِ قِطَعٌ مُتَجَاوِرَاتٌ وَجَنَّاتٌ مِنْ أَعْنَابٍ و َزَرْعٌ و َنَخِیلٌ صِنْوَانٌ وَ غَیْرُ صِنْوَانٍ یُسْقَى بِمَاءٍ وَاحِدٍ و َنُفَضِّلُ بَعْضَهَا عَلَى بَعْضٍ فِی الْأُکُلِ إِنَّ فِی ذَلِکَ لَآیَاتٍ لِقَوْمٍ یَعْقِلُونَ» ﴿رعد 4﴾
«و در زمین قطعاتى است کنار هم و باغهایى از انگور و کشتزارها و درختان خرما چه از یک ریشه و چه از غیر یک ریشه که با یک آب سیراب مى‏‌گردند و [با این همه] برخى از آنها را بر برخى دیگر برترى مى‏‌دهیم بى‌گمان در این امر براى مردمى که تعقل مى کنند دلایل [روشنى] است.»
بر اساس آموزه‌های طب سنتی نیز "خرفه" سبزی بسیار پرخاصیتی است؛ ساقه آن ضخیم و مفروش بر روی زمین و مایل به سرخی و بسیار شکننده است؛ برگ آن اندک ضخیم و لزج است؛ در روزگار نه چندان دور، جایگاه ویژه‌ای در سفره غذایی مردم کشورمان داشته و سبزی‌فروش‌ها آن را مثل سایر سبزیجات عرضه می‌کردند اما متاسفانه به علل ناشناخته و البته قابل تصور به فراموشی سپرده شد؛ در حال حاضر با اینکه خرفه به‌صورت خودرو در زمینهای کشاورزی می‌روید، کشاورزان به دلیل متقاضی نداشتن، این سبزی بسیار پرخاصیت و مفید را کنده و دور می‌اندازند!
خواص "خرفه"
طبیعت خرفه، سرد و تر است، مسکن صفرا است، حرارت خون و کبد و معده را تسکین می‌دهد؛ سردرد گرم را رفع و عطش را تسکین می‌دهد، ادرارآور و در خرد کردن سنگ مثانه موثر است همچنین در مبتلایان به دیابت که گرم مزاج باشند، قند خون را کاهش می‌دهد.
مرحوم دکتر عبدالله احمدیه در مورد خاصیت ضد دیابت خرفه می‌گوید: «خرفه و تخم خرفه گاه در طبایع گرم رفع دیابت را می‌نماید؛ نگارنده آن را بسیار مورد آزمایش قرار داده و مفید یافته‌ام.»
به بیماران دیابتی که گرم مزاج هستند می‌گوییم زیاد خرفه بخورند و اگر موجود نبود، سه قاشق غذاخوری تخم خرفه را آسیاب کرده در سه فنجان آب چند ساعت بخیسانند؛ سپس از صافی گذرانده و این سه فنجان آب را صبح و ظهر و شب بنوشند.
خواص مهم خرفه در کتاب مخزن الادویه (برای پزشکان)
"برگ و ساق آن مسکن صفرا و مسکن خون و حرارت جگر و تب‌هاى حاره و عطش و دیابت و صداع حار و قاطع چرکى که از سینه آید و تفتیت حصاه و ادرار بول نماید و جهت حرقت مجارى بول و مثانه و حابس حیض بقوت قبض و برودت خود. جهت امراض حاره بغایت نافع خصوص در بلدان و فصول حاره و چون محرور المزاجان لاغر و خشک تناول نمایند ابدان ایشان را تر و فربه و ضماد آن با روغن کل جهت تسکین صداع حار ضربانی و سوختکی آتش و اورام حاره و با حنا بر کف دست و پاى جهت تسکین حرارت آن و ضماد بیخ آن جهت ثآلیل و برگ و ساق آن مقوى باه محرورین و مضعف مبرودین و بالخاصیه مسقط اشتها و اکثار آن مورث تاریکی چشم مصلح آن مصطکى و کرفس و نعناع و تخم آن در جمیع افعال مانند آب آنست و از آن ضعیف‏‌تر."
با مروری بر جایگاه خرفه در روایات طب اسلامی و منابع طب ایرانی به وضوح بر لزم تلاش برای باز‌معرفی و احیاء چرخه عرضه و تقاضای و قرار گرفتن آن در سبد غذایی مردم پی می‌بریم.
شایسته است در فصل تابستان، مردم خصوصاً افراد گرم‌مزاج تا می‌توانند سبزی خرفه را مانند سبزی خوردن میل کنند یا به‌عنوان سبزی آش استفاده کنند؛ ترشی آن هم خوشمزه می‌شود؛ اضافه آن را ترشی بیندازید که در سایر فصول داشته باشید؛ به کشاورزان و باغداران هم بگویید آن را دور نریخته و به سبزی‌فروش‌ها عرضه کنند و هرکدام باغچه دارید آن را بکارید.