بزرگنمايي:

آریا بانو -
بدرفتاری کودک چه دلایلی دارد؟
٦
٠
اطلاعات / هر کودکی ممکن است در دوره‌های زمانی خاصی بد رفتاری‌هایی داشته باشد. اما یک رفتار دائمی و جدی تدافعی و آزاردهنده را نباید بدرفتاری‌های رایج کودکان به حساب آورد. بدرفتاری‌های آزاردهنده و مداوم نشانه اختلال رفتاری است. والدین و مراقبان اصلی کودک که زمان زیادی را با کودک صرف می‌کنند باید متوجه تفاوت بدرفتاری با اختلال رفتاری باشند. والد مسئول و مراقب رفتارهای مسأله ‌ساز کودکش را به خوبی می‌شناسد و با مداخله در آن اختلال رفتاری یا هیجانی را کنترل می‌کند. برای تشخیص این که آیا کودکتان بد رفتار است یا دچار اختلال رفتاری است باید رفتار کودک را به خوبی زیر نظر داشته باشید.
به نشانه‌های بدرفتاری توجه کنید. این اولین قدمی است که باید بردارید. شما به عنوان والد یا مربی نقش مهمی در تشخیص بدرفتاری‌ها و یافتن درمان مناسب برای مشکلات رفتاری دارید. کودکی که اغلب حالت تهاجمی دارد، پرخاشگر است و فرمانبرداری نمی‌کند در مدرسه و بعدها در اجتماع دچار مشکلات پیچیده‌تری می‌شود. مداخله زود هنگام شما بهترین حمایتی است که می‌توانید از کودک بکنید.‏
پس از تشخیص مشکلات رفتاری از روی نشانه‌ها و علائم لازم است با یک متخصص سلامت روانی مشورت کنید. برای یافتن راه‌حل‌های مناسب ضروری است که از فردی آگاه به اختلال‌های رفتاری کمک بگیرید. نسخه‌های خانگی و توصیه‌های اطرافیان برای مقابله با بدرفتاری ناکارآمد و مخرب هستند. هیچ کس بهتر از یک فرد خبره در حوزه سلامت روانی کودکان نمی‌تواند کمک کننده باشد.‏
با این حال همه چیز به تشخیص زودهنگام و مشاوره خاتمه نمی‌یابد. خوب است در گام بعدی درباره الگوهای رفتاری کودکان اطلاعات کافی به دست بیاورید. کلید واژه‌های شما باید در مورد اختلالاتی نظیر بیش‌فعالی، نگرانی و اضراب، کابوس‌های شبانه کودک، پرخاشگری مداوم و فحاشی و خشونت باشد. هرچه درک بهتری از شرایط ویژه کودک خود داشته باشید موثرتر خواهید بود.‏
چرا بچه‌ها دچار مشکلات رفتاری می‌شوند؟
اگر کودک شما دائما پرخاشگری می‌کند، گاز می‌گیرد، به اشیا یا آدم‌ها آسیب می‌زند و قابل کنترل نیست به احتمال بسیار زیاد دچار مشکلات رفتاری است. بدرفتاری و اختلال رفتاری همچنین می‌تواند شامل فحاشی، بدحرف زدن و حاضرجوابی باشد. برخی از بدرفتاری‌ها را می‌توان با روش‌های تربیتی مناسب کنترل کرد اما زمانی که بدرفتاری‌ها شدید و جدی باشند برای حل مشکل نیاز به یک متخصص سلامت روان خواهید داشت. ‏
همچنین ممکن است این سوال برایتان پیش بیاید که چرا کودک من دچار مشکلات رفتاری است. پاسخ این پرسش را باید در یکی از عوامل زیر بیابید.‏
وراثت مهم‌ترین عامل مشکلات رفتاری ‏
رفتار بد کودک محصول خلق و خوی اوست. کسانی که خلق و خوی سخت‌تری دارند بیشتر مشکلات رفتاری پیدا می‌کنند. خلق و خوی افراد هم تحت کنترل ژنتیک آنهاست. برخی آسان‌گیر هستند، برخی سهل‌گیر و عده‌ای هم تند و تیزند. علاوه بر این بعضی از فاکتورهای بیولوژیکی مانند اختلالات بینایی، گفتاری و معلولیت‌ها نیز در بروز مشکلات رفتاری موثر هستند.‏
بد رفتاری نتیجه مشکلات مالی
به طور کلی کودکانی که در خانواده‌های محروم از رفاه مالی زندگی می‌کنند مشکلات رفتاری بیشتری دارند. این کودکان بیشتر دچار بیش‌فعالی و خشونت می‌شوند. رفتارهای غیرقابل کنترل این کودکان باعث می‌شود که آنها در تحصیلات نیز دچار مشکلات بیشتری باشند. دلیل عمده مشکلات رفتاری این کودکان احساسات منفی و فقدان دریافت توجه کافی از سوی والدینی است که در نگرانی‌های مالی مستمر به سر می‌برند. هرچقدر محرومیت مالی بیشتر و طولانی‌تر شود مشکلات رفتاری کودک نیز بیشتر خواهد بود.‏
زندگی در محیط نامناسب
‏ کودکی که در محیط نامناسب زندگی می‌کند بیشتر دچار مشکلات رفتاری می‌شود. نداشتن یک مراقب خوب، نداشتن اسباب بازی مناسب و کافی، زندگی در محیط ناامن، فقدان توجه یا کمبود امکانات آموزشی و بازی می‌تواند باعث بدرفتاری کودکان شود. کودکی که در محرومیت و در محیط نامناسب رشد می‌کند بیشتر دچار حسادت، کینه و ناراحتی می‌شود.‏
گریه برای دریافت کمک و توجه
بدرفتاری دائمی یک کودک می‌تواند ناشی از عدم دریافت توجه و حمایت از سوی والدین و مراقبانش باشد. کودکی که به موقع نیازهایش برآورده نشده است، به او بی‌توجهی می‌شود و مورد بی‌مهری والدینش قرار می‌گیرد برای دریافت حمایت و توجه دست به بدرفتاری‌های مکرر و داسمی می‌زند. مادامی که نیازهای او برآورده نشود او از این ابزار برای رسیدن به اندکی توجه استفاده خواهد کرد.‏
تغییرات شدید در زندگی کودک
کودکان به زندگی روزمره و عادت‌هایشان وابسته هستند. زمانی که تغییری در زندگی کودک رخ می‌دهد او ممکن است بدرفتاری‌هایی نشان بدهد. تولد فرزند جدید، مرگ عزیزان، تغییر مدرسه، تغییر محل زندگی، مهاجرت، مواجهه با زبان تازه و از دست دادن دوستان می‌توانند دلایل بدرفتاری کودکان باشند. ناتوانی در بیان عواطف و ترس از ناشناخته‌ها کودک را وادار به انتخاب‌های نادرست می‌کند. کودک با توجه به تغییرات زندگی‌اش ممکن است پرخاشگر، عصبی، مضطرب، تهاجمی و نافرمان شود.‏
آزار و خشونت
کودک آزاردیده به سختی می‌تواند به والدین خود اعتماد کند تا حقیقت را بگوید. او همواره با ترس زندگی می‌کند. او ممکن است برای بیان خشم و ترس و ناراحتی خود از بدرفتاری‌های کلامی و رفتاری استفاده کند. بدرفتاری‌های کودک آزار دیده راهی برای ابزار نگرانی است. او ممکن است با پرخاشگری منفعلانه خود را تخلیه کند. رفتارهای تخریبی، عدم امنیت و خشونت‌های فیزیکی نشانه‌های آزار‌های روانی کودک هستند.‏
ناتوانی در یادگیری
کودکی که درک پایینی از مفاهیم ریاضی دارد و مشکلاتی در خواندن و درک مفاهیم ساده دارد دچار اختلالات یادگیری است. اگر این اختلال شناخته نشود و به آن توجه نشود کودک با پرخاشگری و رفتارهای هیجانی نامناسب ناتوانی خود را ابراز می‌کند. کودکی که از درس خواندن و انجام تکالیف درسی خودداری می‌کند ممکن است دچار اختلال بدرفتاری و اختلال خواندن باشد.‏
مشکلاتی در سلامت روانی کودک
کودکی که دچار افسردگی دو قطبی است، اختلال توجه دارد و یا افسرده است بدرفتاری‌های زیادی می‌کند؛ چنین کودکی معمولا پرخاشگر، غرغرو، بی‌توجه، گستاخ و بی‌انگیزه است. مشکلات ژنتیکی به همراه محیط نامناسب برای پرورش در ایجاد مشکلات روانی کودک تاثیرگذار هستند. کودکی که سلامت روانی کافی ندارد با والدین، اعضای خانواده و دوستان خود دچار درگیری‌های شدید و جدی می‌شود. مثلا کودک با اختلال دوقطبی در دوره‌های مختلف ناآرام می‌شود، مشکلات خواب پیدا می‌کند و دچار قضاوت‌های نادرست می‌شود.‏
والد بد، بدرفتاری کودک
والدینی که دانش و آگاهی کافی نسبت به پرورش کودک ندارند یا زندگی پراسترسی دارند و یا قوانین سخت و عجیب برای کودک می‌گذارند عامدانه باعث ایجاد بدرفتاری در کودک می‌شوند.
تنبیه‌های ناعادلانه، تنبیه بدنی کودک، تحقیر کودک، ایجاد یک زندگی ناامن و استرس‌زا، دعواهای خانوادگی، خشونت‌های خانگی، بی‌توجهی به نیازهای کودک، بی‌توجهی به سللامت کودک، کم سوادی و مشکلات روحی والدین از مهم‌ترین عوامل ایجاد بدرفتاری و مشکلات رفتاری در کودکان است.‏
اگر می‌خواهید با مشکلات رفتاری کودک مقابله کنید ابتدا مشکلات رفتاری خود را حل کنید، به فکر رفاه مالی فرزندتان باشید، امنیت را در خانواده فراهم کنید، به کودک‌تان عشق بورزید، والدی آگاه و مسئول باشید و سایه حمایت خود را از کودک‌تان دریغ نکنید. ‏