بزرگنمايي:

آریا بانو -
بازنمایی تصویر امارات‌ در قاب سینما
٣٠١
٠
صبح نو / فیلم‌های مختلفی در سینمای ایران ساخته شده‌ که لوکیشن آن‌ها خارج از ایران بوده است. هرکدام از آن‌ها با دلیل یا بدون دلیل مشخصی برای فیلمبرداری راهی فرنگ شده‌اند؛ اما از‌این‌بین، چند فیلم سینمایی و مستند در امارات یا لااقل مرتبط با امارات تولیده شده‌ است.
معمولا هر کشوری در ذهن مردم ما یادآور ویژگی‌های خاصی است. سینماگران هم برهمین‌اساس و البته سوژه فیلمنامه، یک یا چند کشور خارجی را به‌عنوان لوکیشن فیلم‌شان انتخاب می‌کنند. طبق برخی آمار منتشرشده، تا‌به‌امروز بیش از 50 فیلم ایرانی در لوکیشن‌های خارج از ایران فیلمبرداری شده‌اند. از اروپا تا کانادا و آمریکا و همین‌طور کشورهای منطقه ازجمله لوکیشن‌های مدنظر فیلمسازان ایرانی
بوده است.
فیلمسازی‌ خارج‌ از ایران
بررسی آماری و تحلیل محتوایی فیلم‌های مذکور کار دشواری نیست. با اندک اشرافی به سینما، می‌توانید فلسفه لوکیشن‌های خارج از کشور فیلم ایرانی را متوجه شوید. دلیل لوکیشن خارجی فیلم محتوای فیلمنامه است؟ آیا سازندگان صرفا دنبال خوش‌گذرانی چندروزه بوده‌اند؟ یا شاید آزادی‌های لوکیشن خارج از کشور مثل استفاده از بازیگر زن خارجی دلیلش است؟ البته مورد آخر در دو،سه سال اخیر به‌وفور اتفاق افتاده و خودش به شبه‌ژانری تبدیل شده است. البته در‌این‌میان، فیلم‌هایی هم هستند که لوکیشن خارج از کشور صرفا نقش ویترین را در آن نداشته است. حتی فلسفه استفاده‌اش دورزدن قوانین داخلی در مباحثی مثل پوشش یا حجاب هم نبوده است. از کرخه تا راین، ردکارپت، بازمانده، آدم‌برفی، استرداد و چند فیلم دیگر ازجمله محصولاتی است که محتوای فیلمنامه آن‌ها در عمل می‌طلبیده است که به جایی خارج از ایران سفر کنند. البته، فیلمبرداری در خارج از کشور درکنار جذابیت‌هایش، سختی‌های فراوانی هم در پی خواهد داشت. دریافت مجوزهای لازم از آن کشور، هماهنگی تیم تولید، سفر و اسکان عوامل در آن کشور و... موارد متعدد دیگری است که ساخت فیلم در فرنگ را دشوار می‌کند. در یکی دو سال اخیر و با افزایش قابل توجه نرخ ارز مورد دیگری به سختی‌های تولید فیلم در خارج از کشور اضافه شده که سرمایه‌گذاران را برای چنین کاری به‌سختی قانع می‌کند.
سینما در شیخ‌نشین
امارات در سال‌های اخیر به یکی از لوکیشن‌های دلخواه شرکت‌های هالیوودی تبدیل شده است. میلیاردرهای اماراتی که پول‌های نفتی‌شان از پارو بالا می‌رود، حالا و پس از بریزوبپاش در کازینو و فرش و عتیقه‌جات، فیل‌شان یاد هندوستان هالیوود را کرده است. آن‌ها حاضرند برای ضبط چند سکانس از فیلم مشهور هالیوودی مبالغ هنگفتی هزینه کنند. «وال‌استریت: پول هرگز نمی‌خوابد»، «مأموریت غیرممکن: پروتکل شبح»، «جنگ ستارگان: نیرو برمی‌خیزد»، «سریع و خشن 7» و «فراتر از پیشتازان فضا» ازجمله این پروژه‌های مطرح هالیوودی است. فکرش را بکنید ستاره‌ای مثل تام کروز آویزان بر فراز برج خلیفه باشد؛ چه شهرتی برای امارات در پی خواهد داشت! باوجوداین، وضعیت سینمای ایران درمقابل امارات متحده عربی چگونه است؟ چند فیلم یا مستند در این کشور ساخته شده است؟ سوژه کدام آثار به‌طورمستقیم با این کشور عربی درتنیده است؟ درادامه گزارش، این فیلم‌ها را مرور و کمی درباره جزئیات آن‌ها صحبت می‌کنیم. از ذهنیت ایرانیان و نگاه‌شان به کشورهای دیگر گفتیم. نگاه غالب ایرانیان براساس تجربیات خودشان و شنیده‌ها به کشوری مثل امارات چیست؟ پول نفت، برج‌های بلند و مراکز خرید و سواحل آزاد جنبه‌ای از چهره امارات است که در پوسته ظاهری‌اش دیده می‌شود؛ اما آیا امارات فقط همین جذابیت‌های عامه‌پسند است؟ در زیر پوسته خوش‌رنگ‌و‌لعاب شیخ‌نشین، واقعیتی وجود دارد که احتمالا کمتر کسی غیر از ایرانیان از آن مطلع باشد. در زیر این لایه ظاهری، دریایی از فساد اقتصادی، اخلاقی و سیاسی وجود دارد. مهم‌ترین جنبه این فساد مربوط به تجارت جنسی است. بازار «الخیل» در شیخ‌نشین ابوظبی از شهرت خاصی در کشور امارات برخوردار است. این بازار مرکز فساد و فحشا در این کشور شمرده می‌شود که به‌طوررسمی شیخ‌زاید آل‌نهیان، اولین حاکم امارات، آن را تأسیس کرد و درآمدهای این مرکز به حساب وی واریز می‌شد. پس از مرگ وی نیز، اداره این بازار به دفتر حکومتی موسوم به «الدیوان الامیری» محول شد. از اواخر دهه 1970، در کشورمان اخباری شوکه‌کننده منتشر شد. این اخبار از قاچاق دختران جوان ایرانی به امارات برای بهره‌برداری جنسی از آن‌ها اطلاع می‌داد. حالا سینمای ایران درمقابل چنین سیستم فاسدی که ضربات مستقیمی به حیثیت و شرف ایرانیان زده، چه کرده است؟