بزرگنمايي:

آریا بانو - مراسم پنجمین دوره دوسالانه کتاب معماری و شهرسازی (جایزه دکتر منوچهر مزیّنی) به همت موسسه مطالعاتی فرزان زهرا حقیقی، با همکاری انجمن مفاخر معماری ایران در محل موزه هنرهای دینی امام علی (ع) برگزار شد.


به گزارش هنرآنلاین ، انجمن مفاخر معماری ایران برگزاری مراسم دوسالانه (که در سال جاری به علت حجم بالای کتاب‌های دریافت شده با تأخیر انجام پذیرفته است) را به چهارم اردیبهشت (24 آوریل) که توسط سازمان علمی، فرهنگی و آموزشی ملل متحد (یونسکو) به عنوان روز جهانی کتاب اعلام شده، موکول کرد. این روز در تقویم ایرانی مصادف است با بنیاد نخستین نهاد نگارش و برگردان (تألیف و ترجمه) کتاب در جهان که به فرمان خسرو انوشیروان پادشاه ساسانی در سال 552 میلادی تأسیس یافته بود.
در این نشست، چهار بانوی معمار ایرانی در پنجمین دوسالانه کتاب معماری و شهرسازی معروف به جایزه دکتر منوچهر مزیّنی به سخنرانی پرداختند.
گیتی اعتماد به عنوان اولین بانوی سخنران این مراسم ضمن قدردانی از فعالیت‌های انجمن مفاخر معماری ایران، استمرار در برگزاری سیصد و بیستمین نشست از سلسله گفتمان‌های هنر و معماری را موجب تعجب و البته خوشحالی جامعه معماری ایران دانست. وی در سخنانش ضمن اشاره به اهمیت توجه به ادبیات در معماری، آن را به دو قسمت کتب و مجلات معماری و شهرسازی تقسیم کرد.
گیتی اعتماد که علاوه بر تألیف و ترجمه ده‌ها کتاب و مقاله در زمینه معماری و شهرسازی، سابقه فعالیت در مجله معروف معماری عبدالحسین اشراق – 1348 را در کارنامه خودش دارد به نقش مهم ادبیات تولید شده در مجلات معماری در جریان‌های به روز معماری اشاره کرد. وی در انتها به بیان برخی از مشکلات مجلات معاصر ایرانی از قبیل فرم، اُفت کیفیت محتوی، گرانی کاغذ، و دیگر مشکلات اقتصادی پرداخت.

آزاده شاهچراغی به عنوان دومین سخنران پنجمین دوسالانه کتاب معماری و شهرسازی ایران در ابتدا ضمن گرامیداشت یاد و خاطره استاد منوچهر مزیّنی نکته نظرات پیشنهادی در رابطه با برگزاری دوسالانه‌های کتاب معماری و شهرسازی را با حاضرین در میان گذاشت. ایشان ضمن انتقاد از توسعه کمی دانشگاه‌ها و حوزه‌های آموزشی در رشته معماری و شهرسازی، ارتقا سطح کیفی این حوزه‌ها را لازمه مداخله‌ دانش معماری ایرانی در جهان دانست. وی در بخش دیگری از سخنانش و پیرو صحبت‌های خانم دکتر گیتی اعتماد، پیشنهاد اضافه شدن بخش جایزه مجلات معماری و شهرسازی به این دوسالانه را در جهت تقویت این جشنواره مطرح کرد.
فاطمه کاتب، اولین رئیس دانشکده هنر دانشگاه الزهرا بعد از انقلاب 1369-1361 سخنرانی خودش را با یاد و خاطرات استاد منوچهر مزینّی و کتاب معروف فضا، زمان، و معماری آغاز کرد. او ضمن اشاره به غفلت جامعه معماری و جامعه آکادمیک نسبت به معماری داخلی و موضوعات میان‌رشته‌ای از جمله معماری و سلامت و اهمیت روانشناسی رنگ و نور در فضا، از اُفت سطح کیفی در فضاهای آموزشی کشور گلایه کرد.
کاتب در ادامه سخنرانی، معماری را یک واژه بزرگ، و شهرسازی را یک واژه بزرگ‌تر شمرد و توقع جامعه حرفه‌ای از تأثیر کتب معماری تولید شده سال‌های اخیر در واقعیتِ سیمای شهری و کیفیت ساخت‌وسازها را لازم دانست.

مهناز محمودی به عنوان آخرین سخنران این دوسالانه ضمن اشاره به تأثیر شخصیت استاد منوچهر مزیّنی در شکل‌گیری مسیر حرفه‌ای خود، دست به قلم بودن را از مهم‌ترین مشخصه‌های ایشان نسبت به معماران هم‌دوره‌اش برشمرد و نیاز معماری به هنر ادبیات برای جامعه را ضروری خواند.
وی زمان حال را نقطه عطف چرخش معماران به سمت حکمت‌های معماری ایرانی برشمرد و آن را نشانه‌ی بلوغ جامعه حرفه‌ای معماری دانست. وی در مصاحبه اختصاصی با مجله ویلا نقش زنان معمار ایرانی در جریان‌های معاصر اجتماعی را پررنگ و بعد احساسی و لطافت زنانه در پیشبرد این نقش را سودمند عنوان کرد.
محمودی در انتها، فراملی شدن دوسالانه کتاب معماری و شهرسازی را امری ممکن و این عمل را موجب افزایش کیفیت و اعتبار مراسم ارزیابی نمود.
این دوره به کتاب‌های تألیف و ترجمه شده (در سال‌های 1395 تا 1397) در گرایش‌های نگهداری و مرمت، نوسازی شهری، تاریخ معماری و شهرسازی، طراحی منظر، تاریخ شفاهی و اتوبیوگرافی، فناوری‌های نوین ساختمانی، نقد معماری، روستا شناسی و روستا پژوهی، مدیریت طرح‌ها، عمران روستایی، زیبایی شناسی هنر و معماری، مستند نگاری، برنامه ریزی شهری و منطقه‌ای، طراحی شهری و شهرسازی، معماری، اندیشه پژوهی و نظریه‌پردازی، اختصاص یافت که نشر کتابکده کسری و نشر کتاب نو به‌صورت مشترک قلم سیمین این جشنواره را دریافت کردند. قلم زرین در این جشنواره به هیچ ناشر و کتابی تعلق نگرفت.
سیروس باور برای کتاب "نفت، تمدن صنعتی و معماری"، سیامک پناهی برای کتاب "معماری و سینمای معناگر"، محمد منصور فلامکی برای کتاب "شهر ایرانی در سنجش جهانی"، سودابه ملک زاده و محمدجعفر ملک زاده برای کتاب "آسیاب های ایران"، و ویدا نوروز برازجانی، محمدرضا جوادی برای کتاب "بازیابی فضایی باغ شهر صفوی قزوین از منظر پدیدارشناسی هرمنوتیک" عناوین پنج کتاب برتر این جشنواره را به خود اختصاص دادند.

در پنجمین دوره دوسالانه (1398)، تعداد 253 عنوان کتاب در حوزه معماری و شهرسازی و رشته‌های مرتبط دریافت شد که از این میان 58 عنوان کتاب به دریافت جایزه و لوح ویژه نائل آمدند. در این مراسم از 24 عنوان کتاب به عنوان رتبه افتخار تجلیل شد. همچنین از دو ناشر برتر تقدیر به عمل آمده و چهار ناشر (در بخش عمومی و دولتی) مورد تشویق و قدردانی قرار گرفتند.
علیرضا قهاری، ریاست انجمن مفاخر معماری ایران و دبیر دوسالانه کتاب معماری و شهرسازی ایران در حین مراسم اسامی برندگان و تقدیرشدگان برای دریافت جوایز و لوح‌های تقدیر را قرائت نمود و در گفتگوی اختصاصی با خبرنگار ویلا به بازتاب روزافزون نقش زنان معمار در جریانات معماری معاصر ایران در ده سال آینده اشاره کرد.