بزرگنمايي:

آریا بانو -
رفتارهای اشتباه در برخورد با کودکان مبتلا به اوتیسم
٤٣
٠
کودکت / اوتیسم اختلالی است که اطلاعات کم‌تری در سطح جامعه درباره آن وجود دارد، به همین دلیل اشتباهات رایج زیادی در برخورد با کودکان مبتلا به اوتیسم از سوی ما سر می‌زند. تفاوتی ندارد که جزو والدین افراد اوتیستیک باشیم یا به عنوان یکی از افراد جامعه به آن‌ها برخورد داریم، در هر صورت وظیفه همه ما است که با این طیف از جامعه با آگاهی لازم برخورد کنیم.
این‌روزها توجه و حساسیت‌ بیشتری نسبت به گذشته درباره این اختلال به وجود آمده، اما همچنان اطلاعات زیادی درباره این اختلال وجود دارد که عموم مردم از آن‌ها بی‌خبر هستند. اشتباهات رایج در بیماری اوتیسم و در واقع در برخورد با افراد اوتیستیک، می‌تواند تاثیر بسیار مخربی، به ویژه در کودکان بر جای بگذارد. در واقع تصورات موهوم و بعضا اشتباهی درباره این مشکل رایج است.
در این مقاله، مادری که خود دارای فرزندی دچار این اختلال است، درباره اشتباهات رایج در بیماری اوتیسم صحبت کرده است. با کودکت همراه باشید تا بیشتر از زبان مادر اولیور جکسون با اوتیسم آشنا بشوید.
اولیور جکسون پسری 5 ساله و مبتلا به اوتیسم است. با این پیش‌زمینه شاید چیزهای متفاوتی درباره اولیور در ذهن‌ نقش ببندد. تصورات و پیش‌فرض‌های بیشتر افراد نسبت به کودکان مبتلا به اوتیسم درست نیست. هیدر جکسون مادر اولیور می‌گوید:
افراد مبتلا به اوتیسم با هم تفاوت‌هایی دارند، زیرا اوتیسم طیف گسترده‌ای را در برمی‌گیرد. خیلی از افراد مبتلا ویژگی‌های مشترکی از این طیف دارند اما نه به این معنی که دقیقا شبیه به هم هستند.
جمله معروفی در جامعه افراد مبتلا به اوتیسم وجود دارد:
اگر فردی اوتیستیک را ملاقات کرده‌ای، فقط یک نفر که مبتلا به اوتیسم است را دیده‌ای.
به عبارت دیگر، این جمله به ما می‌گوید که دیدن یک فرد اوتیستیک لزوما به معنای ملاقات و شناخت نماینده افراد مبتلا به اوتیسم نیست و هر یک از افرادی که در این مجموعه قرار می‌گیرند، ممکن است ویژگی و حالت‌های گوناگونی داشته باشند.
هیدر، مادر اولیور برخوردهای ناشیانه زیادی از افراد مختلف در رابطه با فرزندش دیده است. زیرا برخی فکر می‌کنند تجربه ملاقات با شخص دیگری که اوتیسم داشته است، آنها را نسبت به این بیماری کاملا آگاه کرده است. در حالی‌که این‌طور نیست، مثلا اوتیسم در اولیور به این صورت نمود پیدا کرده است.
او در صحبت کردن تاخیر دارد، اغلب جملات را تکرار می‌کند و در درک حالات چهره و بدن افراد مشکل دارد و به همین خاطر در موقعیت‌های مختلف، پاسخ‌های نامناسبی به اطرافیان می‌دهد. صداهای بلند او را دچار استرس می‌کند و تحمل تغییر برایش دشوار است. ضمن اینکه احساس خطر و ترس از آن، برای اولیور بی‌معنی است.
اما اولیور نشانه‌های معمولی را که عوام به عنوان علائم اوتیسم سراغ دارند از خود بروز نمی‌دهد. مثلا بسیار اجتماعی است و با بزرگ‌ترها راحت ارتباط برقرار می‌کند و با بچه‌ها به آسانی وارد بازی می‌شود. اولیور با دیگران ارتباط چشمی برقرار می‌کند. این در حالی است که بسیاری از افراد فکر می‌کنند، مبتلایان به اوتیسم قادر به برقراری ارتباط چشمی با سایرین نیستند.
تصور اشتباه برخی دیگر از افراد درباره اوتیسم این است که مبتلایان از هوش سرشاری برخوردارند. این تصور هم اشتباه است و برای تمام مبتلایان صادق نیست. مادر اولیور می‌گوید:
اولیور نابغه نیست. او بامزه و باهوش است اما در یادگیری مانند افراد دیگر بعضا با چالش‌هایی هم رو به رو می‌شود.
این تصور غلط که افراد دچار اوتیسم بسیار نابغه هستند و هوش خارق‌العاده‌ای دارند بیشتر از فیلم‌هایی سر چشمه می‌گیرد که در این باره ساخته شده‌اند و تنها به این طیف از افراد اوتیستیک پرداخته‌اند.
پدر بزرگ اولیور، آرتور تانکینسون هم معتقد است شیوه برخورد با افراد اوتیستیک گوناگون، با هم فرق می‌کند. او می‌گوید:
وقتی به اولیور نگاه می‌کنم او را به شکل فردی مبتلا به اوتیسم نمی‌بینم. به چشم من، اولیور نوه‌ای دوست‌داشتنی است که ویژگی‌های خاص خود را دارد. درک دقیق طبیعت اوتیسم بسیار دشوار است. به همین خاطر من از درک این موضوع تا حدودی عاجز هستم و تلاشی هم برای رسیدن به عمق این اختلال نمی‌کنم. در عوض تلاش می‌کنم اولیور و کنش‌ها و واکنش‌هایش را بهتر بشناسم. من می‌دانم که شناخت اولیور به معنای شناخت اوتیسم نیست. البته عکس این قضیه هم صادق است. یعنی شناخت کامل اوتیسم هم به معنای درک تمام عیار اولیور نخواهد بود. اولیور هم یکی از نوه‌های من است. هر یک از آن‌ها ویژگی‌های شخصیتی مخصوص به خود را دارند و من تمام آن‌ها را به یک اندازه دوست دارم.
پس اگر زمانی با افرادی که دچار اوتیسم هستند رو به رو شدید، تمام پیش‌فرض‌های ذهنی خود را دور بریزید و بدانید که این افراد هم ممکن است روی نقاط مختلفی از طیف اوتیسم قرار داشته باشند. بنابراین، ویژگی‌ها و واکنش‌هایی متفاوت از هم ابراز می‌کنند و قابل پیش‌بینی نیستند. شیوه برخورد با این افراد بسیار مهم و حیاتی است.
نیلوفر شهدوست