بزرگنمايي:

آریا بانو -
مصرف نابجای داروها، ممکن است باعث ایجاد مسمومیت در کودک شود
٧٣
٠
جام جم / کودکانمان بی‌گناه و معصومند، انتخاب‌شان تا زمانی که بچه‌اند در تصمیمات والدین‌شان معنا می‌شود‌. سلامت کودکان، جدای از اثرات ژن‌های نا‌آرام یا آلودگی‌های زیست‌محیطی از عملکرد والدین‌شان تغذیه می‌شود. در چرخه حفظ سلامت فرزندان، نه‌فقط تغذیه سالم، بهداشت، شادی، آرامش و خواب کافی تعیین‌کننده است که مراقبت و دارودرمانی صحیح، طی دوران بیماری اثر‌گذار است. به بیان دیگر، پدر و مادر موظفند در مورد دادن داروها به کودک‌شان دقت کنند، زیرا در سنین کودکی، ظرفیت متابولیسم کبدی کند است و مصرف داروها حتی با مقدار کم ممکن است باعث ایجاد مسمومیت در کودک شود‌. اهمیت رعایت آداب دادن دارو و پیشگیری از مسمومیت دارویی در کودکان، ما را بر آن داشت تا با دکتر فریبا شیروانی، فوق‌تخصص عفونی اطفال به گفت‌وگو بنشینیم.
کودکی که مسمومیت دارویی دارد، ممکن است دچار قرمز شدن یا رنگ پریدگی و زرد شدن پوست، تنگی نفس، تشنج و کاهش هوشیاری شود. همچنین احتمال بروز عوارضی چون استفراغ و تهوع، دل درد شدید، خستگی، ناتوانی در راه رفتن، توهم، عدم آگاهی به زمان و مکان، لکه‌های مختلف خونریزی‌دهنده در سطح پوست و خونریزی از مخاط، بی‌اشتهایی شدید، آبریزش شدید از دهان، تاری دید، تغییر اندازه مردمک‌ها، تغییر رفتار و پرخاشگری یا گوشه‌گیری شدید وجود دارد.
هر دارویی را به خورد کودک ندهید!
برخی نکات ضروری هستند که در راستای حفظ سلامت کودکان در صورت نیاز به مصرف دارو باید رعایت شود. از جمله:
از دادن داروهایی که مدت زیادی در منزل حتی در یخچال بوده‌اند، خودداری کنید .
داروهایی که برای خود شما تجویز شده است به کودکتان ندهید.
از گذاشتن دارو در اختیار کودک خود‌داری کنید و دارویی که برای بیماری قبلی کودکتان تجویز شده است در بیماری بعدی به کودک ندهید.
در صورتی که کودک در حال مصرف داروست از دادن داروی دیگر به وی اجتناب کنید.
خود درمانی هنگام مسمومیت دارویی، ممنوع
اگر در کودکی، علائمی با احتمال مسمومیت دارویی مشاهده کردید، او را در شرایطی قرار دهید که راه‌های هوایی‌اش باز باشد. اگر کودک هوشیار نیست، نباید چیزی به وی خورانده شود. همچنین باید کوشید داروی خورده شده پیدا و به تیم درمانی نشان داده شود‌. بلافاصله با مرکز فوریت‌های پزشکی تماس بگیرید و راهنمایی بخواهید. از مصرف شیر و داروهای تهوع‌آور نیز اجتناب کنید.
هشدار در مصرف استامینوفن
فراموش نکنید که از دادن استامینوفن به نوزاد اجتناب کنید. اگر پزشک، بار قبل به کودک استامینوفن تجویز کرده و مدت زیادی از باز کردن آن نگذشته، به همان میزانی که پزشک دستور داده قابل استفاده است. توجه داشته باشید که تجویز استامینوفن در صورت تب بالا در کودک یا سابقه تب و تشنج فقط یک بار توصیه می‌شود، اما با شروع دوباره تب لازم است کودک توسط پزشک معاینه و درمان شود.
ضد‌سرفه‌های مجاز گیاهی یا شیمیایی‌؟
داروهای ضد‌سرفه غیر‌گیاهی دارای عوارض عصبی‌ هستند و توصیه می‌شود برای مدت کم تحت نظر پزشک مصرف شوند. در مورد داروهای ضد‌سرفه گیاهی لازم است بدانیم که در کودکان کمتر از شش ماه بهتر است مصرف نشود و در سنین بالاتر هم لازم است مقدار مصرف آن از پزشک سؤال شود. چون مکانیسم سرفه در هر نوبت بیماری کودک ممکن است متفاوت باشد، لازم است در هر بار با نظر پزشک از داروی ضد‌سرفه استفاده شود.
آسپرین، ضد‌درد مناسبی‌نیست
مصرف آسپیرین در آنفلوآنزا و آبله مرغان باعث سندرم ری (این بیماری کشنده باعث ورم کبد و مغز می‌شود) می‌شود. به همین دلیل در کودکانی که لازم است آسپیرین را طولانی مدت مصرف کنند واکسن آنفلوآنزا در هر سال توصیه می‌شود. بنابراین از دادن آسپیرین به کودک به‌عنوان ضد‌تب و ضد‌درد باید پرهیز کرد. امروزه حتی مصرف طولانی‌مدت آسپیرین با دوز کم در کم‌کردن احتمال عوارض قلبی، ‌عروقی در سنین بالا مورد سؤال قرار گرفته است .
و اما داروهای ضد تهوع‌
داروهای ضد‌تهوع مثل متوکلوپرامید دارای عوارض عصبی ‌است که ممکن است به تغییر وضعیت بدن و حالتی شبیه به تشنج منجر شود که برای خانواده بسیار آزار‌دهنده است و نیاز به تزریق آنتی‌دوت (داروی مهار‌کننده مسمومیت) دارد. مصرف زیاد داروهای ضد‌تهوع در بیماری که دارای مشکلات انسدادی دستگاه گوارش است نیز درمان مناسب را به تاخیر می‌اندازد.
داروی بزرگسالی به کودک نمی‌سازد
مصرف داروی بزرگسالان به کودکان به‌هیچ‌وجه توصیه نمی‌شود، زیرا این داروها در بزرگسالان که توانایی متابولیسم متفاوتی با کودکان دارند تجویز شده است. از طرف دیگر، وزن بزرگسالان از کودکان بیشتر بوده و داروی تجویز شده به ایشان برای وزن کم کودکان مناسب نیست.
آنتی‌بیوتیک، نقل و نبات نیست!
مصرف خودسرانه آنتی‌بیوتیک نه‌تنها ممکن است کودک را دچار آلرژی به دارو کند، بلکه وی را از مزایای مصرف آن نیز محروم می‌کند. مصرف طولانی‌مدت آنتی‌بیوتیک‌ها حتی ممکن است با عوارضی چون تغییر در میکروبیوم روده، تاثیر در رفتار و رشد و حتی ابتلا به سرطان‌های دستگاه گوارش همراه باشد .