بزرگنمايي:

آریا بانو -
فشارخون را از دست چپ اندازه بگیریم یا دست راست؟
٧٣
٠
سلامت نیوز / رییس اداره قلب و عروق وزارت بهداشت با بیان اینکه فشارخون بالا شایع ترین عامل سکته های قلبی و مغزی در کشور است،تاکید کرد: «فعالیت بدنی مناسب و مصرف روزانه 5 واحد میوه و سبزیجات ، کاهش مصرف چربی های مضر در برنامه غذایی، جایگزینی گوشت سفید با قرمز و مصرف ماهی از روش های تغذیه ای برای پیشگیری و کنترل فشارخون بالا است.»
دکتر علیرضا مهدوی گفت:« به طور معمول برای اینکه مشخص شود فردی مبتلا به فشارخون بالا است باید توسط پزشک در دو نوبت در دو روز مختلف از وی فشارخون گرفته شود و اگر در هر نوبت میانگین فشار خون فرد از 140 میلی متر جیوه بر روی 90 بالاتر باشد وی مبتلا به بیمای فشارخون بالا است.البته در برنامه کشوری کنترل فشار خون معمولا بین 3 تا 7 بار فشارخون فرد اندازه گیری می شود تا مشخص شود به طور قطع وی مبتلا به فشارخون بالا است.»
میزان فشارخون طبیعی چند است؟
وی با اشاره به اینکه فشارخون طبیعی کمتر از 120 میلی متر جیوه بر روی 80 است، گفت:« فشارخون بین” 120 میلی متر جیوه بر روی 80” تا “140 میلی متر بر روی 90” را در اصطلاح پیش فشار خون بالا می گویند. »
وی تاکید کرد:«افرادی که پیش فشارخون بالا دارند در صورت اصلاح سبک زندگی خود،‌ می توانند از ابتلا به فشارخون بالا پیشگیری کنند. افرادی هم که فشارخون بالا دارند می توانند با رژیم غذایی و فعالیت بدنی و تغییر سبک زندگی بیماری خود را کنترل کنند.»
دکتر مهدوی گفت:« فشارخون اولیه در سنین بزرگسالی دیده می شود و افرادی که شیوه زندگی ناسالمی دارند به آن مبتلا می شوند. درمان فشارخون بالا در مرحله اول اصلاح شیوه زندگی است و پزشک در ابتدای درمان برای فرد دارو تجویز نمی کند مگر اینکه فشارخون فرد از 160 میلی متر جیوه بالاتر باشد.»
یک چهارم جمعیت بالای 18 سال فشارخون بالا دارند
وی با بیان اینکه 26درصد از جمعیت بالای 18 سال ما دچار فشارخون بالا هستند، گفت:« در بررسی هایی که انجام دادیم مشخص شد بیش از یک چهارم جمعیت بالای 18 سال ما فشارخون 140 بر روی 90 و بالاتر داشته اند. این آمار نسبت به سال های گذشته در حال افزایش است به دلیل اینکه جمعیت دهه شصت ما که جمعیت بالایی است وارد دوران میانسالی شده اند اما اگر اثر سن را حذف کنیم باید گفت که شیوع فشارخون بالا در کشور ما به دلیل تغذیه نامناسب، عدم تحرک و استعمال دخانیات در حال افزایش است.»
فشارخون بالا شایع ترین عامل سکته های قلبی و مغزی در کشور
معاون دفتر مدیریت بیماری های غیرواگیر وزارت بهداشت با تاکید بر اینکه فشارخون بالا شایع ترین عامل سکته های قلبی و مغزی است، گفت:« عمده ترین علت مرگ و میر در دنیا و در کشور ما سکته های قلبی و مغزی است. نکته مهم این است که فشارخون بالا با دارو و اصلاح شیوه زندگی به راحتی قابل کنترل است.»
نمک عامل اصلی ابتلا به فشارخون بالا
وی با بیان اینکه نمک عامل اصلی ابتلا به فشارخون بالا است، گفت:« ایرانی ها به طور متوسط روزانه 10 گرم نمک مصرف می کنند این در حالی است که میزان مناسب مصرف نمک در روز کمتر از 5 گرم است. 5 گرم معادل یک قاشق مرباخوری سرخالی است.اولین راهکار برای کاهش مصرف نمک ، حذف نمکدان از سر سفره ها است و باید مصرف چاشنی های دیگر را با آن جایگزین کرد.»
وی با بیان اینکه نان مصرفی مردم ما حاوی میزان بالایی نمک است،گفت:«علاوه بر آن غذاهای آماده، غذهای کنسروی وغذاهای رستورانی سرشار از نمک است و باید مصرف آنها را محدود کرد.»
صنایع غذایی زیر بار کاهش میزان نمک محصولاتشان نمی روند
دکتر مهدوی با اشاره به اینکه یکی از اهداف «بسیج ملی کنترل فشار خون» آگاهی رسانی به مردم درباره فشارخون و علل بروز آن ، شناسایی و مراقبت از بیماران است، گفت:«وزارت بهداشت چندین سال است که برای کاهش نمک مصرفی مردم اطلاع رسانی می کند گرچه وزارت بهداشت مدعی این است که باید مصرف نمک در میان مردم کاهش پیدا کند اما متاسفانه صنایع غذایی و رستوران ها راغب به این مسئله نیستند چون برای آنها هزینه بر است با این توجیه که ذائقه مردم با آن سازگار نیست! در حالی که این سیاستی است که در تمام دنیا انجام گرفته و موفق هم بوده اند.گام به گام می توان در کشور ما هم نمک مواد غذایی را کاهش داد و ذائقه مردم نیز به تدریج به آن عادت خواهد کرد.»
برای کنترل فشارخون چی بخوریم و چقدر ورزش کنیم؟
رییس اداره قلب و عروق وزارت بهداشت گفت:« مصرف روزانه 5 واحد میوه و سبزیجات ، کاهش مصرف چربی های مضر در برنامه غذایی، جایگزینی گوشت سفید با قرمز و مصرف ماهی از روش های تغذیه ای برای پیشگیری و کنترل فشارخون بالا است. در کنار آن داشتن فعالیت بدنی مناسب است و باید هر فرد بزرگسال باید حداقل 30 دقیقه به مدت 3 تا 5 روز در هفته فعالیت بدنی متوسط تا شدید داشته باشد به این معنی که مثلا پیاده روی تند داشته باشد که به تعریق و نفس نفس زدن بیفتد. هدف اصلی این است که میزان فعالیت بدنی را به 300 دقیقه در هفته برسانیم که تاثیر بسزایی در کنترل فشارخون دارد. »
قوانین اندازه گیری فشارخون
فعالیت بدنی 20 دقیقه قبل از اندازه گیری فشارخون، ممنوع
وی درباره شرایط اندازه گیری فشارخون،‌ گفت:« معمولا قبل از اینکه بخواهیم فشارخون فرد را اندازه گیری کنیم فرد باید 20 دقیقه قبل از آن فعالیت بدنی و تحرک نداشته باشد و نوشیدنی های حاوی کافئین از جمله چای و قهوه نخورده باشد همچنین نوشیدنی های محرک از جمله نوشابه های انرژی زا مصرف نکرده باشد ، استعمال سیگار قبل از اندازه گیری فشار خون نداشته باشد، همچنین فرد نباید هیچ گونه استرسی داشته باشد به دلیل اینکه در میزان فشار خون تاثیرگذار است.»
وی در ادامه گفت:« فرد باید در شرایط راحتی برای اندازه گیری فشارخون نشسته باشد و هیچ جایی از بدن تحت فشار نباشد و اگر بر روی صندلی نشسته است حتما پای فرد روی زمین باشد و در حالت آویزان قرار نداشته باشد.»
فشارخون را از کدام دست بگیریم؟
دکتر مهدوی افزود:«اندازه گیری فشارخون از دست راست یا چپ فرق چندانی ندارد ولی معمولا بین دست راست و چپ تفاوت اندکی در نشان دادن میزان فشارخون وجود دارد و ممکن است تا 10 میلی میتر جیوه تفاوت فشارخون وجود داشته باشد ولی باید همیشه از دستی که فشارخون را بالاتر نشان می دهد، فشارخون را اندازه گیری کنیم و ملاک ما باشد.»
در زمان اندازه گیری فشارخون باید کاف دستگاه که به دور دست بسته می شود محکم بسته باشد و تنها به اندازه یک انگشت فضا از دست فاصله داشته باشد و کاف باید حدودا 2 تا 3 سانتی متر بالاتر از چین آرنج بسته شود. زمانی که فشارخون اندازه گیری می شود فرد نباید هیچ حرکتی داشته باشد و دست فرد باید در امتداد قلب و در کنارتان باشد.»
انواع دستگاه های فشارسنج
وی درباره دستگاه های فشارسنج موجود در بازار گفت:« این دستگاه ها در سه مدل جیوه ای،عقربه ای و دیجیتال در بازار وجود دارند. دستگاه های جیوه ای از چندین سال قبل به دلیل سمّیت جیوه توصیه به جمع آوری آنها از بازار شده است. دقیق ترین روش اندازه گیری فشارخون دستگاه جیوه ای است و بعد از آن دستگاه عقربه ای است که باید کنترل و تنظیم شوند. دستگاه های دیجیتال راحت ترین راه برای اندازه گیری فشارخون در منزل است.»
رایج ترین خطای اندازه گیری فشارخون
دکتر مهدوی افزود:« یکی از خطاهای رایج در خواندن میزان فشارخون این است که این عدد را گِرد می کنیم مثلا به جای 140 روی 90 معمولا 14 بر روی 9 خوانده می شود. سرعت بازکردن پیچ هوا در دستگاه فشارسنج نیز باید به گونه ای باشد که عقربه فشارسنج هر ثانیه مقدار خاصی حرکت کند در حالی که دستگاه های دیجیتالی به صورت کنترل شده این هوا را تخلیه می کنند و عدد فشارخون را به صورت دقیق نشان می دهد و کار با آن راحت است و نیازی به گوشی و پمپ کردن هم ندارد.»
کدام دستگاه اندازه گیری فشارخون برای منزل بهتر است؟
وی گفت:«در مجموع دستگاه های دیجیتال برای اندازه گیری فشارخون در منزل بهتر است اما دو نکته را باید در استفاده از آن در نظر داشت دستگاه های دیجیتال بازویی بهتر از دستگاه های دیجیتال مچی است چون دستگاه های مچی میزان خطای بالاتری دارند هرقدر استانداردهای دستگاه بالاتر باشد دقتشان بیشتر است مهمترین نکته در استفاده از دستگاه های دیجیتال این است که چطور کاف دستگاه را صحیح ببندیم.»
اندازه گیری رایگان فشارخون از 17 خرداد تا 15 تیر
وی با بیان اینکه بسیج ملی کنترل فشارخون تا 15 تیرماه سال جاری ادامه دارد، گفت:« این کمپین از 27 اردیبهشت تا 17 خرداد تمرکز بر روی اطلاع رسانی و آموزش است گرچه در تمام واحدهای ارایه خدمت ،‌اندازه گیری فشارخون مردم انجام می گیرد یک سامانه الکترونیک نیز برای این منظور به نام salamat.gov.ir در نظر گرفته شده است که افراد با ثبت فشارخون خود در این سامانه راهنمایی هایی را دریافت می کنند. از روز 17 خرداد تا 15 تیرماه ایستگاه های اندازه گیری فشارخون در سراسر کشور را خواهیم داشت.»