بزرگنمايي:

آریا بانو -
آداب جدایی از منظر قرآن
k ١.١
٠
شفقنا / یکی از پرمراجعه‌ترین قسمت دادگستری، دادگاه خانواده آن هم برای طلاق است، خدای متعال در چندین صفحه از سوره بقره این چالش اجتماعی را مطرح کرده و حدودی را برای آن معین کرده است و ادب جدایی را به همسران توصیه می‌کند.
قرآن کریم ضمن تشویق به امر ازدواج، برای همسران، حقوق و حد و مرزهایی قائل شده است؛ یکی از نمونه‌های این حدود دقیق در ارتباط با موضوع جدایی همسران است. قرآن کریم توصیه‌هایی دارد که این اتفاق با کمترین آسیب برای همسران همراه باشد: «وَإِذَا طَلَّقْتُمُ النِّسَاءَ فَبَلَغْنَ أَجَلَهُنَّ فَأَمْسِکُوهُنَّ بِمَعْرُوفٍ أَوْ سَرِّحُوهُنَّ بِمَعْرُوفٍ وَلَا تُمْسِکُوهُنَّ ضِرَارًا لِتَعْتَدُوا وَمَنْ یَفْعَلْ ذَلِکَ فَقَدْ ظَلَمَ نَفْسَهُ وَلَا تَتَّخِذُوا آیَاتِ اللَّهِ هُزُوًا وَاذْکُرُوا نِعْمَتَ اللَّهِ عَلَیْکُمْ وَمَا أَنْزَلَ عَلَیْکُمْ مِنَ الْکِتَابِ وَالْحِکْمَهِ یَعِظُکُمْ بِهِ وَاتَّقُوا اللَّهَ وَاعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ بِکُلِّ شَیْءٍ عَلِیمٌ.»(بقره، 231)
حجت‌الاسلام محمد انصاری، مدرس دانشگاه در گفت‌وگو با ایکنا ، در این‌باره گفت: در ارتباط با موضوع مدیریت زندگی، خداوند متعال مبحث طلاق را در چند آیه از آیات سوره مبارکه بقره مطرح می‌کند و همه اینها به مواردی مربوط می‌شود که امکان ادامه زندگی برای زوجین وجود نداشته باشد. منتهی ما امروز با یک چالشی مواجه هستیم که یکی بحث گستره طلاق‌ها و آمار بالای این مبغوض‌ترین حلال‌ها است و دیگری این است که در نوع طلاق‌ها با بداخلاقی‌هایی در دادگاه‌های خانواده مواجهیم.
حدود الهی طلاق
وی تصریح کرد: یکی از پرمراجع‌ترین قسمت دادگستری، دادگاه خانواده آن هم برای طلاق است واین می‌طلبد که اسلام برای این مسأله برنامه‌ای داشته باشد. خدای متعال در چندین صفحه از سوره بقره این چالش اجتماعی را مطرح کرده و حدودی را برای آن معین کرده و از آنها به حدود الهی تعبیر کرده است؛ اگر خدای نکرده کسی بخواهد از این حدود تجاوز کند جزء افراد تعدی‌گر و ظالم محسوب خواهد شد.
انصاری ادامه داد: آیه 223 سوره بقره می‌فرماید: «وَإِذَا طَلَّقْتُمُ النِّسَاءَ فَبَلَغْنَ أَجَلَهُنَّ فَأَمْسِکُوهُنَّ بِمَعْرُوفٍ أَوْ سَرِّحُوهُنَّ بِمَعْرُوفٍ وَلَا تُمْسِکُوهُنَّ ضِرَارًا لِتَعْتَدُوا وَمَنْ یَفْعَلْ ذَلِکَ فَقَدْ ظَلَمَ نَفْسَهُ وَلَا تَتَّخِذُوا آیَاتِ اللَّهِ هُزُوًا وَاذْکُرُوا نِعْمَتَ اللَّهِ عَلَیْکُمْ وَمَا أَنْزَلَ عَلَیْکُمْ مِنَ الْکِتَابِ وَالْحِکْمَهِ یَعِظُکُمْ بِهِ وَاتَّقُوا اللَّهَ وَاعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ بِکُلِّ شَیْءٍ عَلِیمٌ؛ وقتی خواستید زن‌ها را طلاق دهید، و زمان عده آنها به پایان رسید، اگر پشیمان شدید، برگردید(قبل از پایان عده، مرد در طلاق رجعی می‌تواند رجوع کند) اما اگر می‌دانید با هم همخوانی ندارید و این زندگی امکان جبران را ندارد، به خوبی و نیکی از هم جدا شوید و یک وقت آسیبی به زن نرسد.»
عقده‌گشایی در مسیر طلاق
وی ادامه داد: خداوند می‌فرماید: « وَلَا تُمْسِکُوهُنَّ ضِرَارًا لِتَعْتَدُوا» یک وقت نگویید به زندگی برمی‌گردم تا به زن ضربه بزنم. قرآن می‌فرماید: برای آسیب زدن به زن و خانواده، چنین تصمیم شومی را اتخاذ نکنید. بعد می‌فرماید: اگر کسی چنین کاری بکند به خودش ظلم کرده است. بعد می‌فرماید: «واذکروا نعمه‌الله علیکم» اگر به یادتان بیاید نعمت ازدواج برای آرامش بود این‌طور در مسیر عقده‌گشایی از همدیگر و در این ورطه نمی‌افتید.
نیات شوم در طلاق/ سرگشتگی همسر
این مدرس دانشگاه گفت: در پایان آیه می‌فرماید: «وَاتَّقُوا اللَّهَ وَاعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ بِکُلِّ شَیْءٍ عَلِیمٌ» تقوا داشته باشید و بدانید خداوند نسبت به همه نیت‌هایی که انسان در سر دارد آگاه است؛ گویی این قسمت آیه اشاره به نیتی دارد که بعضی‌ها در سر خود می‌پرورانند؛ نیت شومی که برای آسیب زدن به همسر خود دارند. قرآن در ارتباط با همسران یک عبارت «تعلیق» و یک عبارت «اضرار» را به کار می‌برد. خداوند می‌فرماید: «فَتَذَرُوهَا کَالْمُعَلَّقَهِ؛ تا او را سرگشته رها کنید» (نساء، 129).
انصاری ادامه داد: امروز متأسفانه ما، آمار بسیار زیادی از مردها و زن‌هایی داریم که از هم جدا شده‌اند اما همدیگر را طلاق نمی‌دهند؛ این تعلیق است. مرد حاضر نیست مهر زن را بپردازد، یا حاضر نیست وارد پروسه طلاق شود، چون می‌خواهد به او آسیب بزند و به همین دلیل او را در حالت تعلیق رها می‌کند، یا اگر زن را به زندگی برگرداند، برای زهر چشم گرفتن از اوست. این همان بداخلاقی تلخی است که گاهی در زندگی‌ها مشاهده می‌کنیم و قرآن کریم برای اینکه این بداخلاقی‌ها رخ ندهد؛ اول طلاق را توصیه نمی‌کند؛ اما اگر زوجین طلاق را به عنوان آخرین راه برای خود دیدند، حداقل در طلاق، تلخی و بدی رقم نخورد.
وی اظهار کرد: اسلام سعی کرده این حدود را مشخص کند و فرمود کسی که از این حدود تجاوز کند از ستم‌کاران خواهد بود. قرآن کریم در این آیه به رعایت ادب جدا شدن تأکید می‌کند به طوری که نزدیک سه صفحه سوره بقره به این مسئله پرداخته است.